Recenzja książki Warszawskie dzieci`44

Janusz Korczak powiedział „nie ma dzieci, są ludzie” i w taki sposób powinniśmy patrzeć na historię młodych ludzi, którzy przeżyli Powstanie Warszawskie. Dzieci, które musiały dorosnąć znacznie szybciej niż ich rówieśnicy w dzisiejszej Polsce.

Ten nieprawdopodobny zryw ludności Warszawy, po wielu latach uciemiężenia przez nazistów, miał trwać tylko kilka dni – taki był plan – jednak niestety trwało znacznie dłużej, bo aż ich 63, a w trakcie walk zginęło wielu ludzi. Niestety cała sytuacja nie ominęła dzieci, które chcąc naśladować dorosłych, same również chciały brać udział w walkach w każdy możliwy dla siebie sposób.

Dzieci jednak mają zupełnie inną percepcję świata, w całkiem inny sposób spostrzegają zagrożenia i otaczający ich świat. Podobnie jest z ich opowieściami, o tym co przeżyły – ich relacje z czasów powstania są pozbawione analiz przyczynowo – skutkowych. Są dla nas wręcz zaskakujące przez swoją szczerość i prostotę wypowiedzi. Nie ma w nich zastanawiania się czy wypadało coś powiedzieć, czy nie. Opowieści są takie, jakie w danym momencie były przez dzieci odczuwane. Chociaż nie ma wśród nich relacji dotyczących walk, to i tak ujmujące są te, które mówią o dziecięcym strachu, lęku, samotności, gdy rodzice nagle zniknęli z pola widzenia, czy też o wszechobecnym w czasie wojny głodzie.

Właśnie takie relacje znajdziemy w książce Agnieszki Cubały „Warszawskie dzieci 44”, którą miałam okazję przeczytać dzięki uprzejmości Wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Dla mnie jako pedagoga i osoby żywo interesującej się tematyką wojenną była to bardzo ważna książka, gdyż niezbyt często w literaturze przedmiotu poświęca się dzieciom, aż tyle miejsca. Praca jaką dokonała autorka jest dla mnie wręcz majstersztykiem, gdyż w poszczególnych rozdziałach książki skupiła się nie tylko na ogólnym opisie danych sytuacji, jakie miały miejsce z udziałem dzieci, ale przede wszystkim to właśnie im, naocznym świadkom tamtych wydarzeń oddała głos, dzięki czemu mogliśmy poznać historię Powstania Warszawskiego widzianą właśnie takimi, niewinnymi oczami, które nigdy nie powinny w ogóle oglądać takiej ilości cierpienia i smutku wokół siebie.

Polecam tę lekturę z całego serca, bo mimo, że nie jest ona łatwą i na długo pozostawi w sercach czytelników pewną zadrę, jest też przestrogą, byśmy nigdy naszych dzieci nie narażali na takie cierpienie.