Recenzja książki Kobiety z Vardø

„Nadejście sztormu jest jak pstryknięcie palcem. Tak będą mówiły w późniejszych miesiącach i latach, gdy ów sztorm przestanie być tylko bólem głowy za oczami i uściskiem w gardle. Kiedy w końcu da się go opowiedzieć. Lecz nawet wtedy nikt nie zdoła ująć prawdy o nim w słowa. Słowa zawodzą na wiele sposobów: zbyt łatwo, zbyt beztrosko nadają rzeczom kształt”.

Tak zaczyna się historia z Vardo. Historia, która wydarzyła się naprawdę. Podczas sztormu, o niespotykanej dotąd sile, giną wszyscy mężczyźni z osady. Samotne kobiety, po opłakaniu zmarłych, muszą zacząć żyć w zupełnie nowej dla nich rzeczywistości. Sprostanie nowym zadaniom nie jest łatwe, ale determinacja i brak innych perspektyw powodują, że mieszkanki Vardo przejmują męskie obowiązki. Zaczynają radzić sobie całkiem nieźle, gdy spada na nie nowe nieszczęście. Na wyspę przybywa komisarz, który zbudował swoją sławę na ściganiu czarownic, doprowadzaniu do ich osądzania i próbach wydobycia prawdy. I tutaj powraca temat polowania na czarownice i ich tzw. procesów. Same opisy tego w jaki sposób „nakłaniano” kobiety do przyznania się mrożą krew w żyłach a świadomość tego, że fabuła nie jest fikcją literacką jeszcze bardziej przygnębia. Czasem wydaje mi się, że dzisiaj niektórzy z chęcią wróciliby do tych praktyk. Zrzucili winę na kobiety, obarczając odpowiedzialnością, zwłaszcza za to, że pozwalają sobie mówić głośno czego chcą. Wracając jednak do książki i sięgając głębiej przekonujemy się po raz kolejny, do czego prowadzi fanatyzm, brak tolerancji, brak poszanowania dla innych ludzi w tym ich światopoglądu i wiary. Upewniamy się czym skutkuje chęć pozostawienia po sobie „śladu” na kartach historii. Jednak ta książka nie opowiada tylko o strasznych wydarzeniach sprzed ponad czterystu lat. Bohaterki przepracowały żałobę i są gotowe zacząć żyć od nowa. Wraz z nowymi wyzwaniami dnia codziennego budzą się nowe uczucia. Jest tu strata, ale jest też miłość. Jest zawiść, ale jest też przyjaźń. W ciemnościach jest odrobina szczęścia.

Na pewno warto ją przeczytać, ale nie jest to arcydzieło. Przeszkadzał mi „reporterski” styl autorki. Liczyłam na opowieść a dostałam krótkie zdania, fakty – jakby maszynopis z artykułem do gazety. Może tak miało być, w końcu to prawdziwa historia.