Recenzja książki Harlem Shuffle

Colson Whitehead jest w Polsce znany głównie za sprawą jego Miedziaków. Tym razem pisarz ten zabrał się za historię o drobnych złodziejaszkach, choć kryminał jest dla niego tylko pretekstem, aby opowiedzieć nam o Harlemie z przełomu lat 50/60-tych. Bez dwóch zdań to jedna z najbardziej ikonicznych lokalizacji w USA. Z jednej strony nazywana gettem, w którym "lepsi" umieścili "gorszych", żeby mieć na nich baczenie. Z drugiej strony jest to epicentrum afroamerykańskiej kultury, gdzie i gospel i jazz i gangi madafakerów koegzystują ze sobą we wspólnym brudzie. A nad tym wszystkim góruje wszechobecne piętno rasizmu .

Whitehead jest mocno wyczulony na punkcie rasizmu i ma ku temu powody, wiadomo. W jego książkach cierpienie czarnej Ameryki jest kluczowym motywem. Widać to i tutaj, gdy nawiązuje do pewnych wydarzeń historycznych, co przypomina trochę wykład dla białych. Poza tymWhitehead skupia się na charakterystyce poszczególnych postaci i relacjach między nimi w oparach harlemowskiej codzienności, przedstawionej nam bez upiększania i w szczegółach.

Tak oto nieustanne wiązanie końca z końcem, wartości rodzinne (w Harlemie bardzo głębokie i ważne) zmieszane zostają z uliczną przestępczością oraz starym dobrym dźganiem się po plecach. Taki taniec się z tego robi, stąd tytuł tej książki. Shuffle to bowiem pewien uliczny rodzaj tańca, o którym śpiewali choćby Rolling Stonesi. Yeah, yeah, yeah, do the Harlem Shuffle...

I jak ta piosenka, tak powieść Whiteheada jest utrzymana w miarę lekkim i klimatycznym nastroju. Bardzo fajnie się to czyta. Wątki obyczajowe mają mocniejszy wydźwięk niż te kryminalne i co poniektórym użytkownikom może się to nie spodobać, polecam więc wziąć coś innego do ręki. Jeśli ktoś jednak chce sobie chwilę pomieszkać w samym środku nowojorskiego Harlemu - Colson Whitehead zaprasza i robi to z dość sporą dawką nostalgii. Trzeciego Pulitzera raczej za to nie dostanie, ale to nieważne. Ja tam jestem ukontentowany. Oh yeah...

(W Polsce książka ukaże się już niebawem, prawa nabyło podobno wydawnictwo Albatros)