Freda pełni funkcję Podręcznej w Republice Gilead. Od tej pory jej życie zamieniło się w koszmar. Jest niewolnicą. Może raz dziennie opuszczać dom Komendanta, aby udać się na targ. Świat wokół również zmienił się nie do poznania: nie ma standardowego pisma, teksty zostały zastąpione obrazkami, zupełnie jak w starożytności. Podręcznym nie wolno było czytać. W tym pozbawionym wartości świecie kobieta musiała modlić się o potomstwo, gdyż tylko ciężarne miały określoną wartość w społeczeństwie. Stało się tak za sprawą krytycznego poziomu wskaźnika przyrostu naturalnego. Freda doskonale pamięta przeszłość, kiedy wspólnie z kochającym mężem wychowywała córeczkę, miała pieniądze i mogła mówić jak wszyscy obywatele. Ten piękny świat to wytwór jej wyobraźni, która utkwiła w przeszłości. Idylla, która nie istnieje, rozsypała się w proch.

 

Autorka porusza w powieści bardzo aktualny, niezwykle bolesny, ale istotny z punktu widzenia społeczeństwa problem przemocy wobec kobiet. Pomimo upływu lat wciąż istnieją kraje, w których ich prawa są łamane, a one same uznawane za gorsze. Margaret Atwood pokazuje świat zepsuty do szpiku kości, gdzie kobieta jest przedmiotem w rękach mężczyzny, jego marionetką. Zupełnie jakby ten chciał udowodnić swoją wyższość. Jedynym prawem, które obowiązuje, jest ortodoksja, reżim i miliony zakazów stosowanych wobec tych istot.  Świat niejednokrotnie bywał dla nich piekłem na ziemi. Niestety, przykładów nierównego traktowania kobiet jest mnóstwo. Świadomość tego zjawiska boli i przeraża najbardziej.

 

Ta powieść szokuje w sposób nieoczywisty. Wyważony, spokojny ton przeraża najbardziej. Potęguje poczucie obojętności na los krzywdzonych kobiet. Autorka bardzo rzadko sięga po sceny brutalne. W dobitny sposób pokazuje natomiast, że przemoc wobec kogokolwiek nie zawsze jest równoznaczna z fizycznością, torturami i rozlewem krwi. Większą krzywdę wyrządza ta, której na pierwszy rzut oka nie widać, będąc obserwatorem, a nie częścią danej zbiorowości. W przypadku tej powieści przemoc staje się częścią niewłaściwie funkcjonującego systemu,, który w konsekwencji przyczynia się do pozbawienia wzorców społeczeństwa, degradacji jego moralności. Potrafi także skutecznie zaburzyć zdolność odróżniania dobra od zła, gdyż kobiety dotknięte brutalnym reżimem nie widzą nic złego w swoim zachowaniu. W takim niekorzystnym, trudnym dla siebie położeniu znalazła się Freda, której odrzucenie ideałów pozwala wierzyć w istotę człowieczeństwa.

 

Książka przedstawia katastroficzną wizję przyszłości kobiet. Wszystko to, wobec czego obecnie sprzeciwiają się kobiety, spełnia się. Dopuszczalna aborcja, antykoncepcja i wyzwolenie od grzechu. Ucieczka od krzywdzących wzorców. Czy w takiej wizji przyszłości można doszukiwać się szczęścia i ratunku od cierpienia, poświęcając coś kosztem czegoś? Odpowiedź wydaje się oczywista.

 

„Opowieść Podręcznej” Margaret Atwood to  wstrząsająca, mocna powieść o kobietach pozbawionych wszelkich praw. Została napisana w sposób przystępny, co stanowi nie lada wyzwanie w przypadku tak trudnej tematyki. Bezradność wobec systemu, konieczność podporządkowania się bezlitosnym zasadom umniejsza rolę kobiet w społeczeństwie, uprzedmiatawia je, degradując do roli prymitywnej. Ta książka z pewnością wywołuje skrajne emocje i burzliwe dyskusje. Surowość unosi się z jej kart. Lektura niełatwa, ale zapadająca w pamięć.