Andrzej Czechowski

Andrzej Czechowski ur. 21 lutego 1947 w Słupsku. Studiował na Wydziale Fizyki UW. Po dwóch latach został skierowany na Wydział Biofizyki Uniwersytetu Moskiewskiego. Po powrocie do kraju zajął się problemami fizyki teoretycznej. Obronił pracę doktorską w Instytucie Fizyki Teoretycznej UW, gdzie obecnie pracuje. Jako autor SF zadebiutował w 1962 opowiadaniem "Człekokształtny", które uzyskało pierwszą nagrodę w konkursie rozpisanym przez redakcję „Młodego Technika" W latach 1962-1978 opublikował kilkanaście dalszych opowiadań (wszystkie drukowane w „Młodym Techniku"), a w 1974 został laureatem kolejnego konkursu tego miesięcznika, nagrodzony za utwór "Ambasadorowie". W 1967 ukazał się jedyny zbiór opowiadań Andrzeja Czechowskiego Przybysze (NK, W. 1967: Wieża Babel; The Beatles; Czasy trzycalowych befsztyków; Prawda o Elektrze; Byłem mundurem pana pułkownika; Dziewięćdziesiąt miliardów kilometrów od Słońca; Człekokształtny; Sekcja generała Hoffmanna; Przybysze). Wybrane teksty tego autora były przedrukowywane m.in. w następujących zbiorach i antologiach: Kroki w nieznane t. 4 i 5 (red. L. Jęczmyk, Iskry, W. 1973, 1974); Stało się jutro (red. E. Troszczyńska, NK, W. 1974, 1976); Wołanie na Mlecznej Drodze (oprac. Z. Przyrowski, NK, W. 1976). 

Andrzej Czechowski został dość szybko dostrzeżony przez czytelników SF, a przez niektórych krytyków mianowany „następcą Lema". Jest w tych opiniach nieco przesady: autor Przybyszów to przede wszystkim profesjonalista obdarzony zmysłem refleksji humanistycznej, dostrzegający w literaturze science fiction szansę stawiania pytań wykraczających poza krąg zainteresowań zawodowych. Odnajdujemy w jego opowiadaniach świadectwo zagrożenia ze strony mechanizmów cywilizacyjnych, które sami powołaliśmy do życia {"Mały Darwin"; "Prawda o Elektrze"). Odkrywamy charakterystyczną kpinę z człowieka, który w złudnej nadziei samodoskonalenia popełnia wciąż te same błędy, zatraca poczucie tożsamości, zdroworozsądkowego oceniania świata ("Człekokształtny", "Rekonstrukcja"). Humor graniczy tu z nastrojem śmiertelnej powagi, przeczuciem grożącego niebezpieczeństwa, któremu człowiek, uzbrojony w najnowsze osiągnięcia myśli technicznej, nie może stawić czoło ("Dziewięćdziesiąt miliardów kilometrów od Słońca"). 

Specyficzną cechą twórczości Czechowskiego jest oszczędność środków wyrazu: celna pointa, zaskoczenie, operowanie skrótem, przenośnią, niedopowiedzeniem. Autor Wieczornego nieba kreśli, na długo przed Robotem Wiśniewskiego-Snerga groteskowy obraz społeczeństwa dobrobytu, w którym rola poznania świata ustąpiła pod presja przystosowania, poddania nakazom. Zwartością formy celuje zwłaszcza "Rekonstrukcja" (1974), tragizm biologicznych przeobrażeń człowieka zostaje ukazany tu poprzez zmian norm obyczajowych w krótkiej, z pozoru żartobliwej piosence dziecka.