Bema pamięci żałobny rapsod

Dzieło poprzedza cytat autorstwa Hannibala: Przysięgę złożoną ojcu aż po dzień dzisiejszy tak zachowałem…, wyrażający podziw i szacunek Norwida dla polskiego generała. Utwór jest poświęcony pamięci Józefa Bema, bohatera powstania listopadowego (1830–1831), który walczył również we Francji i Portugalii, w czasie Wiosny Ludów, bił się w obronie Wiednia i na Węgrzech. Dla poety generał Bem był symbolem wartości moralnych oraz cnót obywatelskich i wojskowych. Norwid dokonał w utworze stylizacji pogrzebu bohatera (według rytuału średniowieczno-rycerskiego, pogańskiego i wczesnosłowiańskiego) oraz mitologizacji postaci bohatera wiersza. Utwór został napisany piętnastozgłoskowym heksametrem, ma charakter rapsodu – utworu podniosłego, opiewającego ważne wydarzenie lub niezwykłego bohatera. Dynamiczne obrazy, metafory i personifikacje uwypuklają symboliczne znaczenie tekstu. Rapsod podzielony jest na dwie części, z których pierwsza to opis pogrzebu, druga zaś to jego ponadczasowe, filozoficzne przesłanie.