Dzieje Polski za Piastów

"W czasach starożytnego pogaństwa, przed przyjściem na świat Zbawiciela, utarło się zapatrywanie, że świat i ludzkość psują się coraz bardziej."

W przeciwieństwie do antycznych autorów, piszących o "wieku złotym", Koneczny uważa, że chrześcijaństwo musi upatrywać wiek pokoju i szczęśliwości w przyszłości, nie w przeszłości. We wstępie formułuje swój pogląd na cel badania historii i rolę nauk historycznych:

"Trzeba być bardzo dziecinnym, żeby dopiero od siebie i swoich czasów rozpoczynać dążenie do postępu, a nie zastanowić się, jak też radzili sobie nasi przodkowie. Tyle rzeczy im zawdzięczamy! (...) Praca około przyszłości nie może wydać dobrych skutków bez znajomości przeszłości. Historya jestto po prostu wytłumaczenie i wykazanie, dlaczego dziś jesteśmy takimi, jakimi jesteśmy, a czemu nie jesteśmy inni.(...) Nauka o przeszłości jest tedy środkiem i narzędziem pracy około przyszłości; jest potrzebna dla postępu. (...) Nie o to też chodzi w historyi, żeby opowiedzieć tysiące zdarzeń, ale o to, żeby opowiedzieć, przez jakie zmiany przechodziły ludzkie sprawy, aż się ułożyły tak, jak dzisiaj. (s.2-3)

Jego opowiadanie o początkach Polski i jej politycznym rozwoju prowadzone jest zadziwiająco detalicznie i obejmuje czasy od działalności Cyryla i Metodego aż po śmierć Kazimierza Wielkiego. Żaden ze współczesnych historyków nie wdaje się dziś w takie szczegóły. Ale też żadna współczesna książka nie oferuje tak ciekawego i zrozumiałego wykładu, tłumaczą...