Instrukcja nadużycia. Historia kobiet służących w dziewiętnastowiecznych domach

Kolejna smutna książka. Tym razem zdołowałem się czytając o służących w polskiej rzeczywistości XIX wieku i początku XX wieku. Los Maryś i Kaś, to wyliczenie krzywd i złych rzeczy, które je spotykały. Mroczne czasy, dobrze, że to przeszłość. Teraz czas na lżejszą lekturę, bo ostatnie kilka książek, podejmowało trudną tematykę.

 Zacznę od tego, co jako pierwsze rzuca nam się w oczy. Książka jest przepięknie i bardzo dokładnie wydana. Od razu spodobała mi się i kolorystyka okładki i samo jej przesłanie. Warto również wspomnieć, że w środku znajdziemy masę zdjęć, wstawek oraz wydana jest ona w grubej okładce!

Cała książka podzielona jest na trzy główne działy i mamy tutaj "Instytucje" , "W domu" oraz "Na ulicy, w bramie". W każdym z rozdziałów autorka pochyla się nad innym problemem, jaki dotykał służbę. W pierwszym mamy najwięcej suchych faktów. Dowiemy się, jak była zatrudniana służba, kto to robił i o instytucjach, które wtedy działały. Drugi rozdział pokazuje nam wszystko od strony służby. Przekonamy się jak ciężka i niewolnicza była to praca. Sporo jest w nim również anegdot i opowieści prosto "z domu". Mnie bardzo on wciągnął i oczywiście przeraził! Ostatni z rozdziałów podejmie ważny i kontrowersyjny temat i przybliży nam problem prostytucji!

Książka bardzo mi się podobała. Pierwszy z rozdziałów może nam się trochę dłużyć, ale kolejne dwa wciągają całkowicie! Napisana jest lekkim i przyjemnym językiem. Ciesze się, że ktoś w końcu pokazał nam, jak to było w XIX wieku, ponieważ uważam, że jest to trochę pomijany temat. Warto ją przeczytać, a dzięki temu, że jest tak pięknie wydana, to będzie również wspaniałym pomysłem na prezent! 

Kolejna wartościowa książka Pani Alicji, a w niej poruszone zostały takie tematy jak:
- bardzo silny antysemityzm już w XIX i XX wieku, głównie związany z bogactwem przemysłowym Żydów i ich pożyczkom na wysoki procent, liczne gazety ostrzegały matki wysyłające dziewczęta do miast przed Żydami czyhającymi na cnotę młodych kobiet
- Książeczki służbowe i książeczki prostytutek oraz trudności z nimi związane
- deportacja do domów rodzinnych kobiet bez pracy
- Możliwa kara chłosty w XIX w!
- legalna prostytucja w Królestwie Polskim
- występowanie na liście powodów do zwolnienia bez zachowania okresu wypowiedzenia instytucji „bycia złośliwą”
- istnienie Gazety policyjnej warszawskiej, która bardzo szczegółowo opisywała popełnione przestępstwa
- Pan i Pani i ich władza pochodząca od Boga
- opis zabiegów higienicznych służących ( w tym kąpiel raz na rok)
- opis miejsc gdzie służące spały (kuchenna podłoga, pawlacz nad toaletą)
- wstrząsający opis erotyki XIX i XX wieku oraz seksualnego wykorzystywania służących przez panów i paniczów
-opis nowo powstałych szkół dla służących i kucharek

Wbrew temu co jest w podtytule, książka nie mówi o XIX wieku, a o przełomie XIX i XX wieku. Nawet mam wrażenie, że więcej jest początku XX wieku, co wynika z większego dostępu do słowa pisanego. Z książki wyłania się opis służącej, opisywanej głównie przez prasę i nieliczne pamiętniki. Obraz mówiący głównie o tym, że była to osoba niewykształcona, leniwa, gotowa okraść pracodawców i o wątpliwej moralności. Czy tak było w rzeczywistości? Inne pozycje nie dają takiego jednoznacznego obrazu.