Miasteczko zbrodni. Dlaczego zginęła Iwona Cygan

Podziwiam Monikę Górę. Nie tylko za to, że stworzyła wielowątkowy i porażający reportaż. Podziwiam ją za odwagę, ponieważ jak twierdzi jeden ze śledczych, w Szczucinie panowała nie zmowa milczenia, ale zmowa bojaźni. Ci, którzy cokolwiek wiedzieli, bali się mówić. Ze sprawą związanych jest tyle niewyjaśnionych śmierci, na każdym etapie postępowania „góra” starała się ukręcić głowę sprawie, zastraszano ludzi. Autorka zaś, nie zważając na niebezpieczeństwo, z jakim wiąże się „grzebanie” w starych sprawach, rozpoczęła dziennikarskie śledztwo, zdobyła zaufanie rodziny Iwony Cygan, nie bała się zadawać w Szczucinie niewygodnych pytań.

Prawda musiała osiągnąć pełnoletniość, żeby sprawa mogła wrócić do sądu (wielokrotnie umarzano śledztwa). Książka do przeczytania dla każdego. Pokazuje, że zwykły obywatel w starciu z układem jest bez szans. W tle „Austriacy” (grupa, która załatwiała pracę w Austrii), mafia paliwowa, powiązania polityczno-gangsterskie. Sprawa jest w toku, miejmy nadzieję, że w końcu sprawiedliwości stanie się zadość.

Czy jest coś bardziej przerażającego niż rzeczywistość? Czy autor jest w stanie stworzyć bardziej szokujący scenariusz niż ten, który zrealizował los? Te pytania towarzyszą mi od ponad roku, odkąd zainteresowałam się tematyką true crime. Zaczęłam doszukiwać się w kryminałach, zwłaszcza tych szczególnie brutalnych, śladów zbrodni, które miały miejsce naprawdę. I rzeczywiście, im więcej spraw poznaję, tym częściej dostrzegam u pisarzy pewne inspiracje, niektórzy zresztą się do nich przyznają.

Nigdy nie zastanawiałam się jednak nad tym, czy to może zadziałać w drugą stronę. I nie, nie chodzi mi o to, czy morderca może zacząć realizować plan żywcem wyjęty z książki, to temat dla specjalistów. Ja mam na myśli to, czy autor reportażu może nadinterpretować pewne fakty lub łączyć je tak, by pasowały do historii, którą on sam sobie ułożył. Wydawało mi się, że reportaż to gwarancja rzetelności i gatunek wolny od taniej sensacji czy teorii spiskowych.

A potem przeczytałam "Miateczko zbrodni".

Tragedia Iwony Cygan rozegrała się, gdy byłam jeszcze niczego nieświadomym, beztroskim dzieckiem. Nie mogłam więc śledzić pierwszych doniesień na jej temat, ale w regionie tarnowskim jej echa nie milkły, zwłaszcza gdy w rozmowach pojawiał się Szczucin, bo "to tam, gdzie tę młodą dziewczynę zamordowali". Doskonale pamiętam medialne doniesienia o zatrzymaniu Pawła K. i informację, że miało to miejsce w Austrii. W lokalnych plotkach często można było usłyszeć, że spr...

Dwadzieścia lat temu o sprawie zabójstwa Iwony Cygan było głośno. Sprawa jednak przycichła i już wiemy, że ktoś o to zadbał. Autorka w swoim dziennikarskim śledztwie otwiera puszkę pandory.

Przesłuchałam tę książkę. Realizacja świetna. A sama książka? Powiem kolokwialnie - zryła mi beret. Nie chcę tutaj przytaczać żadnych faktów, bo to po prostu trzeba przeczytać. Mogę tylko powiedzieć o emocjach. Dla mnie to był jeden z najbardziej mrożących krew w żyłach tytułów, z jakim miałam do czynienia w swoim życiu. Przeraża mnie to, że ktoś, kto ma kasę i stanowisko może absolutnie wszystko. Przeraża mnie, że twarze, które znamy to tylko maski kryjące zło. Czasem słuchamy różnych teorii spiskowych i śmiejemy się pod nosem, bo tak nonsensowne są te pomysły. Historia Iwony Cygan brzmi jak taka teoria właśnie, tylko że nią nie jest. To jest straszne. Trudno było mi spać po tym, co przeczytałam. To jest naprawdę fantastyczny reportaż, ale nie do końca jestem przekonana czy dobrze zrobiłam łapiąc za tego audiobooka. Ta sprawa mnie po prostu przerosła.