Jak to jest zawarte w tytule, Paweł Jasienica dzieli się z czytelnikami myślami na temat państwa polskiego - analizuje przyczyny i skutki kluczowych decyzji politycznych władców Polski w okresie od formowania się naszej państwowości do początków procesu jej upadku.
Autor wysoko ocenia politykę Piastów, szczególnie zewnętrzną Bolesława Chrobrego i wewnętrzną Kazimierza Wielkiego, ich dalekowzroczność, dążenie do umacniania kraju i postawę równą innym władcom europejskim. Swoją opinię opiera na licznych argumentach, analizach i źródłach historycznych. Przyznaję, że te wywody są bardzo interesujące.
Zupelnie inaczej ocenia kondycję państwa w okresie panowania dynastii Jagiellonów. Nie kryje swojego rozczarowania dalekosiężnymi skutkami unii w Krewie, na której niewątpliwie skorzystała zacofana pogańska Litwa, a zbyt wiele impetu, energii i zasobów utraciło Królestwo Polskie. Niezbyt przychylnym okiem patrzy na króla Władysława Jagiełłę, a także na pozbawione twardej ręki rządy jego następców.
Ciekawie wypadła analiza zależności i formowania się księstw ruskich, a także obecności i zagrożeń ze strony Tatarów na naszej wschodniej granicy.
"Myśli o dawnej Polsce" nie należy traktować jako podręcznika do nauki historii. To pozycja dla tych, którzy chcą pogłębić posiadaną już wiedzę i niejako skonfrontować swoje zapatrywanie na procesy historyczne z poglądami niekwestionowanego znawcy naszych dawnych dziejów.
Audiobooka czytanego przez Marcina Popczyńskiego wysłuchałam z przyjemnością.