O sztuce wojny

Niccolo Machiavelli (1469-1527), pisarz społeczny i polityczny odrodzenia, historyk i dyplomata florencki. W 1498 został sekretarzem w tzw. Drugiej Kancelarii zajmującej się sprawami wojny i administracji. Odbywał liczne podróże i misje dyplomatyczne: spotkał się z Ludwikiem XII, królem Francji, Maksymilianem I władcą Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego a także papieżem Juliuszem II. Po dojściu do władzy rodu Medyceuszy i upadku Republiki Florencji w 1512 usunięty z życia publicznego, oskarżony o spisek, uwięziony i torturowany. Po wyjściu z więzienia skoncentrował swoje pasje polityczne na pisaniu traktatów, z których większość wydano pośmiertnie. Do najgłośniejszych należą: O sztuce wojennej (1521), Historia Florencji (1532) oraz Książę (1532), gdzie przedstawił teorię skutecznego sprawowania władzy (makiawelizm). Według Machiavellego o życiu ludzkim decydują: los (fortuna), przedsiębiorczość człowieka, jego zdolności i aktywność (virtu). Tylko ludzie odważni i energiczni mogą uwolnić się spod wpływu fortuny i samodzielnie kierować swoim życiem. Takie osoby są predysponowane do rządzenia. Władca musi też jednak pamiętać, że ludzie z natury są egoistami, źli i niewdzięczni. Porządek i poszanowanie prawa może zagwarantować tylko silna władza. Dla dobra kraju i społeczeństwa władca może zastosować nawet przemoc, gdyż dobry rządzący wzbudza zarówno strach, jak i miłość.