Powstanie Chmielnickiego. Działania wojenne na Litwie w latach 1648-1649

Praca poświęcona jest mało znanym działaniom militarnym, prowadzonym przez powstańców kozackich na terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1648–1649. Chmielnicki traktował Litwę jako drugorzędny teatr działań wojennych, mimo to poświęcał mu wiele uwagi, chcąc w ten sposób zabezpieczyć swą północną flankę podczas zmagań z wojskami koronnymi. W 1648 r. na Litwę wysyłał zarówno swych pułkowników, którzy mieli wzniecać bunty wśród miejscowej ludności, jak i całe oddziały kozackie. W 1649 r. potężna armia kozacko-tatarska dowodzona przez Chmielnickiego i chana Islam Gireja III ruszyła na ziemie koronne. Znacznie słabsze liczebnie wojska koronne, pod wodzą regimentarzy, zostały zepchnięte z pogranicza i schroniły się w Zbarażu, gdzie bohatersko broniły się przez kilka tygodni. Z odsieczą pośpieszył im król Jan Kazimierz, a na tyły wojsk kozacko-tatarskich ruszyły wojska litewskie, prowadzone przez hetmana polnego Janusza Radziwiłła. Obawiając się uderzenia Litwinów, Chmielnicki wysłał przeciwko Radziwiłłowi jednego ze swych najlepszych dowódców Stanisława Michała Krzyczewskiego. Jan Kazimierz powstrzymał 15–16 sierpnia 1649 r. Kozaków i Tatarów pod Zborowem. Tymczasem dwa tygodnie wcześniej zapadło rozstrzygnięcie na froncie litewskim: 31 lipca Radziwiłł rozbił konną armię kozacką Krzyczewskiego w bitwie pod Łojowem.

16 map i schematów (kolor)