Rok 1984 recenzja

Nijakość, bylejakość, otępienie, ślepe podążanie za wytyczonymi normami pod inwigilacyjnym okiem Wielkiego Brata. Strach i przerażenie, głód i zimno, zakłamanie. Terror. Tych i podobnych wyrażeń zabrakłoby by opisać ogrom, przesłanie i znaczenie "Roku 1984".

Wita nas obraz powojennego, antyutopijnego świata. Jesteśmy w Londynie, gdzie propaganda, zakłamanie, przedstawianie porażek jako największe zwycięstwo od dziesięcioleci, katastrof i zmniejszania racji żywnościowych jako dobra systemu to norma. Odwrócona rzeczywistość, świat w krzywym zwierciadle, w którym brak miejsca na indywidualność, ba!, która traktowana jest jako zbrodnia wobec ogółu. Na wzór i podobieństwo stalinowskiego systemu, społeczeństwo podzielone zostało na trzy klasy, gdzie większość stanowią nic niewarci "prole", którym obojętne jest, kto nimi rządzi i nie mają pomyślunku, by przeciwstawić się okrutnej rzeczywistości. Na drugim szczebelku siedzą zwyczajni członkowie partii, obsesyjnie monitorowani i kontrolowani przez wyższych urzędników. Na szczycie zaś zasiada generalicja tego systemu, odcięta od rzeczywistości nieliczna grupa beneficjentów krwiożerczego systemu. W tym świecie przyglądamy się życiu Winstona Smitha, pracownika Ministerstwa Prawdy, który jak niewielu jego współpracowników zdaje sobie sprawę z idiotyzmu i zakłamania systemu.

Rozczarowany i rozgoryczony takim życiem, Winston dopuszcza się "myślozbrodni", zapisując swoje przemyślenia w zeszycie. W świecie "Roku 1984" nawet myślenie inaczej niż nakazuje tego prawo jest zbrodnią i to najwyższego szczebla. Poznaje kobietę, w której się zakochuje, co również jest zabronione. Wszystko, czego się ima i co robi jest skrupulatnie monitorowane, zapisywane w poczet księgi jego wykroczeń. Gdy dochodzi do wymierzenia "sprawiedliwości" poprzez tortury, Winston nie tyle musi przyznać się do swych zbrodni, a zmienić myślenie, zmienić poglądy, ostatecznie i jednoznacznie wsiąknąć w system, którego nienawidzi i zaufać mu kompletnie. Nie liczy się wina, a przyznanie racji Wielkiemu Bratu, którego tak naprawdę nie ma, jednak wiara w niego ważniejsza jest niż jakiekolwiek zadośćuczynienie czy odsiedzenie kary.

"Rok 1984" to kunszt antyutopii, stawiany na tym samym poziomie co "Nowy Wspaniały Świat" Aldousa Huxleya. To przerażająca wizja kontynentów targanych ciągłą wojną, niedostatkiem i chorobami. Populacja, która karmiona jest kłamstwem, a zmuszana jest do wyrażania nad tym zachwytu i uwielbienia. Obraz świata, o którym myśleliśmy, że odszedł wraz z upadkiem komunizmu w Europie, a który jednak dalej zbiera swe krwawe żniwa w Azji. Miejsce, gdzie dzieci przesiąknięte do cna propagandą i doktryną nie wahają się przed wydaniem swoich rodziców na śmierć w imię wszechobecnego Wielkiego Brata. Bowiem "wojna to pokój, wolność to niewola, ignorancja to siła" i nic więcej nie ma znaczenia.