Harry Potter i Insygnia Śmierci recenzja

„Harry Potter i Insygnia Śmierci” to książka, która miała być zwieńczeniem całego fenomenu, a stała się jego najwątlejszym ogniwem. W miejsce czarującej, pełnej detali i emocji sagi dostajemy tom, który gubi tożsamość, dryfuje w stronę schematów fantasy i zostawia po sobie więcej frustracji niż zachwytów. To nie tak miało wyglądać pożegnanie z Hogwartem.

Największym problemem jest zerwanie z tym, co przez sześć tomów stanowiło serce całej serii – z samym Hogwartem. To on nadawał kształt światu Rowling, to jego zakamarki, obrazy, schody i biblioteki budowały ten niepowtarzalny klimat. A tymczasem „Insygnia Śmierci” od pierwszych rozdziałów porzucają szkołę, a z nią i rytm, i strukturę. Bohaterowie błąkają się po lesie, mieszkają w namiotach, przerzucani są z miejsca na miejsce bez większego sensu dramaturgicznego. Całość przypomina raczej RPG z misją główną i pobocznymi zadaniami niż zakończenie epickiej opowieści o dorastaniu i odkrywaniu własnej tożsamości. Gdy magia przestaje mieć zakorzenienie w murach Hogwartu, traci też swoje znaczenie – przestaje być tajemnicą, staje się mechanicznym środkiem do celu.

Postaci, które przez lata tętniły życiem i wzbudzały emocje, tu stają się cieniami samych siebie. Relacja Harry’ego i Rona zostaje zepchnięta na margines, a ich wieloletnia przyjaźń nie dostaje godnego domknięcia. Epilog – mający być klamrą całości – wypada jak szkolne wypracowanie, nie jak efekt siedmiu tomów budowania więzi, charakterów i napięć. Rowling wyraźnie gubi kontakt z emocjonalnym centrum swojej historii. Pisze finał, który miała w głowie od lat, ale bez świeżości, bez tej intuicji, która wcześniej pozwalała jej poruszać się z gracją między dramatem a humorem.

Fabuła jest przewidywalna do bólu – śmierć Voldemorta wydaje się nieunikniona od pierwszej strony, a mimo licznych prób podniesienia stawki, nie udaje się autorka wywołać poczucia niepewności. Nawet „poświęcenie” Harry’ego to bardziej teatralna poza niż autentyczny dramat. Brakuje ryzyka. Brakuje mroku, który nie byłby jedynie filtrem kolorystycznym, ale prawdziwą egzystencjalną stawką. A przecież stawka była ogromna – zakończyć jedną z najważniejszych opowieści XXI wieku.

„Insygnia Śmierci” to książka, którą czyta się z poczuciem obowiązku, nie zachwytu. Niby wszystko jest – walka dobra ze złem, zdrady, śmierć, powrót, ale gdzieś pomiędzy tymi stronami gubi się ta pierwsza iskra – radość z odkrywania. Zamiast tego jest zmęczenie materiału, nadmiar informacji, rozwiązania deus ex machina i dziwne rytualne ruchy, mające zakończyć to wszystko „jak trzeba”. I może właśnie to boli najbardziej – że Rowling miała narzędzia, by zakończyć sagę pięknie, ale wybrała najłatwiejszą ścieżkę.

Czy warto było? Tak – bo zamknięcie było potrzebne. Ale czy tak to powinno wyglądać? Zdecydowanie nie. „Harry Potter i Insygnia Śmierci” nie są ani kulminacją, ani katharsis. To ostatni rozdział, który nie kończy historii, lecz ją przeciąga – bez wzruszenia, bez zdziwienia, bez magii. A to, jak na serię o czarodziejach, jest najgorszym możliwym rozczarowaniem.