Hokus-pokus recenzja

„Łowca jeleni” i „Good Morning Vietnam” to pierwsze przychodzące mi na myśl filmy o II wojnie indochińskiej czyli tzw. (przez świat zachodni) wojnie wietnamskiej. A książki? Od teraz książką nawiązującą do tego piekielnego wydarzenia, którą będę wspominać, stanie się „Hokus-Pokus” Kurta Vonneguta. Co więcej, nie po raz pierwszy, kończąc czytanie lektury tego autora, mam ochotę natychmiast rozpocząć od początku, bo nie mam wątpliwości, że umknęła mi niezliczona liczba elementów wartych uwagi.

W swojej powieści, Kurt Vonnegut wykreował na głównego bohatera złożoną, fikcyjną postać Eugena Debsa Hartke zwanego „Gene” ur. w 1940 roku, inspirowaną weteranami wojny w Wietnamie, a także autentycznymi postaciami z amerykańskiego świata polityki ze stanu Indiana. Pierwszą z tych historycznych osób stał się Eugene V. Debs - polityczny aktywista, lider związkowy i wielokrotny kandydat na prezydenta USA w latach 1900-1920. Temu człowiekowi Vonnegut poświęca swoją książkę rozpoczynając ją słowami wypowiedzianymi przez Debsa przed sądem w 1918 roku: „Jak długo istnieje klasa niższa – należę do niej. Jak długo istnieje element przestępczy – wywodzę się z niego. Jak długo choćby jedna dusza przebywa w więzieniu – nie jestem wolny.”. Drugą postacią historyczną, do której nawiązuje Vonnegut kreując sylwetkę Gena Hartke w „Hokus-Pokus” stanowi Vance Hartke – nazywany antywojennym senatorem z Indiany (w latach 1959-1977), m.in. w związku ze skonfliktowaniem się z prezydentem Lyndonem Johnsonem w kwestii wojny wietnamskiej.

Opowieść zawarta w „Hokus-Pokus” nie wydarzyła się naprawdę. Przyznam szczerze, że na pewnych etapach książki miałam problemy z oddzieleniem fikcji i tego co autentyczne, co mi osobiście, mimo wszystko, nie przeszkadzało w lekturze. Jeżeli dla kogoś taki stan rzeczy jest nie do zaakceptowania i pod żadnym pozorem nie chce poczuć się ani przez chwilę ignorantem, to nie musi czytać dalej tej recenzji, ani sięgać po książkę, jeśli jednak taka ewentualność jest do przeżycia to zapraszam do kontynuowania.

Całkowicie fikcyjny bohater, jeśli w ogóle można tak powiedzieć o tego rodzaju postaci- Eugene zwany przez znajomych po prostu Gene, urodził się w 1940 roku, a więc po beztroskich czasach spędzonych w liceum - głównie na graniu w kapeli muzycznej i związanych z tym aktywnościach, nietypowym zbiegiem okoliczności, kolejne najpiękniejsze lata swojego życia spędził w West Point, a następnie znalazł się w skrajnie nie sprzyjającej nikomu i niczemu sytuacji na Półwyspie Indochińskim zwanej wojną wietnamską, którą przywołuje w swoich wspomnieniach od drugiej do ostatniej strony książki. Po powrocie z wojny, kolejne zrządzenie losu stwarza Genowi ofertę objęcia posady wykładowcy w dość nietypowej uczelni, przeznaczonej dla ścisłego grona młodzieży z dysfunkcjami, pochodzącej z najbogatszych Amerykańskich rodzin. W wyniku pewnych kolei rzeczy, zostaje jednak usunięty z uczelni i podejmuje się funkcji nauczyciela w pobliskim więzieniu dla Afro-Amerykanów, jednakże zarządzanym przez japońską korporację i człowieka, który w dzieciństwie przeżył atak atomowy na Nagasaki. Wszystkie te instytucje funkcjonują w otoczeniu wielokrotnie wzmiankowanego, cennego przyrodniczo Irokeskiego Lasu Narodowego, przywołującego na myśl rdzennych mieszkańców tych terenów i to co po nich pozostało w XX wieku.

W przypadku, gdyby ktoś uznał powyższe zdania za spoiler, sygnalizuję, że te informacje, choć nieco odmiennie podane, znajdują się również na okładce książki. Ze swojej strony wzbogaciłam je o kilka detali, które w mojej ocenie mogą jeszcze bardziej zachęcić potencjalnych czytelników do lektury. Osoby dopiero zaczynające swoją przygodę z tym autorem kieruję do jego pierwszych dzieł, gdyż w każdym kolejnym znajdują się nawiązania do wcześniejszych.

Czytając „Hokus-Pokus”, podobnie jak większość książek Kurta Vonneguta, nie sposób przy pierwszym spotkaniu przyswoić całość kompleksowego przesłania czy raczej mnogich przesłań, czy nawet tony czarnego humoru, które autor pragnął przekazać czytelnikom, ale zdecydowanie warto próbować poprzez powracanie do tych lektur co jakiś czas. Dla mnie „Hokus-Pokus” stanowi wyborną literacką ucztę, której recenzja mogłaby nigdy się nie kończyć, bo tak wiele spostrzeżeń chciałabym w niej zawrzeć.