Kształt ruin recenzja

Jakaż to była fascynująca wyprawa! I nie mówią tu wyłącznie o fabule, choć ta wciągnęła mnie i wypluwała co kilka stron tak niepodziewanie, że nie wiedziałem, co się wokół dzieje. Bo Pan Vasquez nie traktuje czytelników ulgowo – w swej szkatułkowej opowieści mnoży wątki z pogranicza teorii spiskowych i tworzy mgliste miraże. Ustami bohatera wyśmiewa je, łoi za brak logiki i sensu, po czym pozwala nam wsiąknąć w nie i dogłębnie poznać tylko po to, by po chwili…

No właśnie. Powiedzmy to sobie wprost – niewielu z nas zna kulisy politycznych zawirowań pewnego państwa zwanego Kolumbią. O tamtejszych działaczach, którzy stali się ofiarami zamachowców, również wie zapewne garstka. A jednak Vasquez tak potrafi nas chwycić za uszy i wodzić za nos (jakoś tak mi się skojarzyło), że w połowie książki orientujemy się już biegle w salonowych rozgrywkach… a może tylko tak nam się wydaje? Jaki może mieć związek zabójstwo Jorge Gaitana dokonane kilkadziesiąt lat temu z morderstwem generała Uribe Uribe z początków XX wieku? Jakie siły stały za zamachowcami? Kto nimi kierował? Pytanie można mnożyć, a zatem mnóżcie je, lecz bądźcie czujni! Wszystko po to, by zmącić spokojny, wyćwiczony umysł czytelników, zmylić ich, zakręcić w piruecie i zostawiać z niczym. Autor nęka nas wątpliwościami przez 500 stron powieści.

W tym właśnie tkwi urokliwy sekret powieści, która bawi się naszymi podejrzeniami i ciągle zastawia na nas pułapki. Czy damy się przekonać „niepodważalnym faktom”? Czy nie jesteśmy zbyt bezkrytyczni? To kto wreszcie się z nami bawi i dlaczego mamy wrażenie, że nas ograno? Bo czyż nie jest łatwo dać się porwać teorii spiskowej (a stąd przecież niedaleko już do szaleństwa) i bagatelizować odmienne opinie innych? Ale skąd wiadomo, co jest prawdą, a co ułudą, kto kłamcą, a kto patriotą. No, pychota.

Czy uwielbienie dla polityka i rozpacz po jego nagłej stracie może wpłynąć na losy jednostki? A co jeśli wpłynie na państwo?

I nagle, być może, zbudzą się konkretne skojarzenia, Kolumbia przestaje być odległym krajem gdzieś w Ameryce Południowej, a „Kształt ruin” literacką fantasmagorią, czyż nie?

Polecam. ABSOLUTNIE.

Tłumaczenie: Katarzyna Okrasko