Mamy pasje, marzenia, plany, ale jak widzimy wystarczy jeden dzień, byśmy musieli je porzucić, zmodyfikować, zapomnieć o nich. W przypadku Niny Novak (a właściwie Janiny Nowak) taką przeszkodą na jej drodze w pogoni za tańcem baletowym stała się druga wojna światowa. Wojna, która odebrała jej nie tylko spełnianie największego marzenia w rozwoju talentu tanecznego, lecz odebrała jej niemal wszystko: rodzinę, poczucie bezpieczeństwa, wiele lat życia w obozie pracowniczym na poczet armii niemieckiej.
Wiktor Krajewski poprzez dokumenty, zdjęcia, listy, doniesienia prasowe zaczął śledzić życie i dojście do sławy jednej z najbardziej utalentowanych polskich primabalerin, której popularność ocenia się dziś w światowej skali – stąd tym bardziej dziwi fakt, iż w polskiej kulturze nie za wiele się mówi o Ninie. Autor postawił sobie za punkt honorowy przybliżenie osoby dziś ponad dziewięćdziesięcioletniej kobiety, która mimo wieku nie straciła gracji, płynności ruchu tak charakterystycznej dla baletnic, a co więcej Novak do dzisiejszego dnia szkoli kolejnych, świetnie zapowiadających się tancerzy, którzy odnoszą sukcesy na światowych deskach, jak i przejmują po nauczycielce, a kiedyś wybitnej baletnicy stare, ale ponadczasowe tajniki tańca.
„Taniec na gruzach” jest spojrzeniem w życiorys kobiety, która poprzez wojnę, pobyt w obozie pracy, późniejszą emigrację do Ameryki i nieustanną walkę o własne marzenia zapłaciła niemałą cenę. Wyrwy w jej losie osnute są mgłą wspomnień o rodzinnym życiu, stracie bliskich, niepowodzeniu w roli żony, a w efekcie o trudnej drodze na szczyt. Ile wyrzeczeń, godzin prób, krwi, dbałości o każdy kilogram, jak i wydarzeń, wypadków, które w jednej chwili przekreślą marzenia o tańcu może znieść człowiek? Wspaniała, wybitna postać Niny budzi podziw, szacunek – to osoba, która może figurować jako idealny przykład w myśl „w pogoni za własnymi marzeniami”, choćby drogę do nich miała (a nawet musiała) sama sobie wytańczyć, co też uczyniła.
Życiorys Novak oceniam jako ciekawy. Nie do końca przemawia do mnie wykonanie. O ile w słowach baletnicy potrafiłam się bez problemu odnaleźć, o tyle raziła mnie opowieść, jaką dokładał od siebie autor. Mądre, pełne powagi słowa naprzeciw nieco odbierającym uroku dodatkom, uzupełnieniom. Myślę, że książka by zyskała, gdyby w pełni oddać pałeczkę pani Janinie.
