Ararat recenzja

Współczesny tren, a może raczej kadisz

WYBÓR REDAKCJI TYLKO U NAS
Autor: @tsantsara ·3 minuty
2022-01-04
1 komentarz
25 Polubień
Dawno temu zostałam zraniona.
W odpowiedzi
nauczyłam się istnieć
bez kontaktu
ze światem: powiem wam,
czym zamierzałam być -
narzędziem, które słucha.
Nie bezwładnym: nieruchomym.
Kawałkiem drewna. Kamieniem.

(Parodos)

Została więc kamieniem mówiącym. Stelą, macewą. To rodzaj prologu otwierającego piąty tom wierszy laureatki Nagrody Nobla z roku 2020. Tom, który był punktem zwrotnym w jej poezji, znalazła w nim bowiem swój język - "pozbawiony metafor i piękna" jak sama pisze - i był to pierwszy jej tom wierszy, który z mozaiki poszczególnych tekstów budował całość, a nie był tylko luźnym "zbiorem wierszy". Pisze o tym w bardzo dobrym, rzeczowym posłowiu tłumaczka. Mnie Ararat(1990) przypomina trochę wiersze Violi Fischerovej z Babiej godziny (1994). Śmierć męża wytrąciła wtedy Fischerovą z wieloletniego milczenia. Motywacja, by opisać ból straty jest podobna, nastrój obu zbiorów także, a jednak przyjmuję je bardzo różnie... W obu tomikach jesteśmy, jako czytelnicy, dopuszczeni do bardzo osobistej, wręcz intymnej sfery ludzkiego bólu, jednak bliższa mi jest powściągliwość i kunsztowność Czeszki, niż niemal prozatorska opowieść o ciągnących się przez całe życie animozjach, frustracjach i chorobach psychicznych - począwszy od wieku dziecięcego po dorosłość - Amerykanki. Fakt, straciły kogo innego. Być może pustka w obu przypadkach jest ta sama, ale ojca zna się całe życie, a męża wybiera się tylko na dorosłe życie.
Teraz bohater nie żyje. Jak echa kobiety trwają dłużej;
wszystkie są zbyt twarde, żeby wyszło im to na dobre
(Powieść)
Kobiety są twarde. Stwardniały czy muszą być twarde? Hartuje je strata, czy wewnętrzny, samospalający ogień niedocenienia, poczucia niedokochania, niedostatecznej uwagi bliskich? W przypadku Glück mam wrażenie, że to drugie.
Tak je wychowano: okazujesz szacunek walcząc.
Odpuszczając sobie, obrażasz przeciwniczkę

(Wdowy)
Pisanie o rywalizacji o uczucia matki, jakie żywiła nie tylko względem młodszej ale i nieżyjącej starszej siostry (Wyznanie, Precedens), o swoistej niechęci do ojca, który nie mówił, więc był nieobecny (typowy punkt widzenia kobiety) - wiele tu porusza szczerością, która jest poniekąd odkrywcza, ale nie rozumiem tej zaborczości, zazdrości w kimś, kto całe życie uczucia chował głęboko i skrywał się pod maską obojętności, jak Glück. Więc udawała? Naprawdę jej jednak na nich zależało bardziej, niż była to w stanie przyznać? To takie ludzkie przegrywać z samym sobą, ale dystans Fischerovej silniej mówi do mnie, niż porażki Glück. Silniej mówi właśnie o uczuciach. Mimo, że porażki też bywają piękne. W jej przegranych piękna jest - i zarazem żałosna, jak ludzka kondycja - smutna prawda, a nie doskonała forma prawdy.
Nie słuchajcie mnie; mam złamane serce.
Niczego nie widzę obiektywnie.
(
Głos niegodny zaufania)
Gdyby to serce było złamane bólem, żalem - zrozumiałbym. Mam jednak nieodparte wrażenie, że jest jednak złamane zazdrością o miłość dla innych, dla siostry. I nazbyt szybko ocenia innych. A kiedy sama będzie powtarzać rodzicielskie błędy, raczej oskarży o nie ich, swych rodziców, niż siebie samą. Nie znam tego, więc skłonny jestem potwierdzić: tak, nie mam zaufania do tego głosu. Mam wrażenie, że źródłem zranienia jest samo serce, nie świat zewnętrzny.
Jak Adam
byłam pierworodna.
Uwierzcie, z tego się nie da wyleczyć,
nie zapomina się bólu we własnym boku,
w miejscu, z którego coś zabrano,
żeby stworzyć inną osobę.
(Raj)
Może nie da się z tego wyleczyć, jeśli ktoś choruje, ale nie każdy jest na to chory. Czy to choroba duszy? Jeśli mąci ją materia miłości własnej, dlaczego miałaby nie zmącić miłości w ogóle?
Dusza jest jak każda materia:
dlaczego miałaby zostać nietknięta, wierna jednej formie,
skoro może być wolna?
(
Kołysanka)
Mimo to są to wiersze, które warto przeczytać. Myślę, że kolejność wierszy w tomie nie jest przypadkowa. Jest to jak film, który jakoby nam się wyświetla pod koniec życia. Film Glück jest chronologiczny. Tom kończy się, jak klamrą, "Pierwszym wspomnieniem" - powrotem do początku.Ale dla mnie jest to raczej dowód dojrzenia czegoś i do czegoś, to raczej rodzaj oświecenia na koniec, gdy doświadczamy śmierci kogoś, kogo kochamy. Więc to, co w ostatnim wierszu mówi autorka, to raczej punkt dojścia, konkluzja, poznanie, niż pierwsze wspomnienie:
w dzieciństwie, myślałam,
że ból znaczy:
jestem niekochana.
A znaczył, że ja kocham.

(Pierwsze wspomnienie)

Moja ocena:

Data przeczytania: 2022-01-04
× 25 Polub, jeżeli recenzja Ci się spodobała!

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki
Ararat
Ararat
Louise Glück
7.7/10

Louise Gluck nie jest poetką, która myśli w kategoriach jednego, odrębnego wiersza, istniejącego niezależnie od innych - ona przeważnie komponuje cykle poetyckie, w których pojedyncze wiersze dopełni...

Komentarze
@oliwa
@oliwa · około 2 lata temu
A skąd się wziął tytuł tej książki? Co Ararat ma symbolizować - wiadomo, co w Biblii, a dla autorki?
× 1
@tsantsara
@tsantsara · około 2 lata temu
Nie chciałem powtarzać tego po posłowiu: Ararat to z historii biblijnej góra, która daje nadzieję po potopie, jakim psychologicznie jest może śmierć kogoś bliskiego. Ale Mount Ararat to także nazwa cmentarza na Long Island, na którym poetka pochowała ojca. W zbiorze jest także wiersz Góra Ararat, ale mowa w nim jest właśnie o cmentarzu i rodzinnych grobach. Wiersz kończy się zdaniem: "każdy kamień tutaj poświęcony jest żydowskiemu bogu, który nie waha się odebrać syna matce". Jeśli Glück ma na myśli ofiarę Izaaka, to - choć Bóg Tory jest "gniewny i zazdrosny" - przecież ta ofiara jednak się nie dokonała...
× 4
@oliwa
@oliwa · około 2 lata temu
Dzięki za wyjaśnienie. Czy te biblijne nawiązania są u niej częste? Widzę jeszcze jedno w Twojej recenzji.
× 1
@tsantsara
@tsantsara · około 2 lata temu
Nie, właściwie to chyba jedyne dwa miejsca. Nie ma tu prawie żadnych środków stylistycznych, także porównań, co ma swój urok. Zupełnie inaczej niż poezja Nelly Sachs, w której tekstach cały sposób pisania o Zagładzie jest utrzymany w biblijnym tonie.
× 3
Ararat
Ararat
Louise Glück
7.7/10
Louise Gluck nie jest poetką, która myśli w kategoriach jednego, odrębnego wiersza, istniejącego niezależnie od innych - ona przeważnie komponuje cykle poetyckie, w których pojedyncze wiersze dopełni...

Gdzie kupić

Księgarnie internetowe
Sprawdzam dostępność...
Ogłoszenia
Dodaj ogłoszenie
2 osoby szukają tej książki

Zobacz inne recenzje

O Louise Glück usłyszałam po raz pierwszy, gdy otrzymała Nagrodę Nobla – mam wrażenie, że nie tylko ja. Ucieszyłam się wtedy, że wyróżniono poetkę i poezję, wiedziałam też, że będę chciała je poznać....

@OutLet @OutLet

Pozostałe recenzje @tsantsara

Fizyka smutku
Mit jest niczym, które jest wszystkim

Urodziłem się pod koniec sierpnia 1913 roku jako istota ludzka płci męskiej. Dawno już nie czytałem książki, która byłaby tak różnorodna, tak erudycyjna, osobista i zaa...

Recenzja książki Fizyka smutku
Szczęśliwi, którzy…
"Piękna podróż" Odysa...

Szczęśliw, kto jak Ulisses, zwiedził piękne kraje, lub jak ten, co za złotem runem zgarniał wody, aby potem doświadczeń pełen i pogody, wrócić do domu ojców, dawne znowu...

Recenzja książki Szczęśliwi, którzy…

Nowe recenzje

Impuls
Impuls.
@Malwi:

"Impuls" to poruszająca opowieść o sile matczynej miłości, wytrwałości i walce z własnymi demonami. Jolanta Żuber prowa...

Recenzja książki Impuls
Dlaczego podskakuję
DLACZEGO PODSKAKUJĘ
@mikka138:

Gdy tylko dowiedziałam się o czym jest ta książka, wiedziałam, że muszę ją przeczytać. Temat jest mi dobrze znany, a wi...

Recenzja książki Dlaczego podskakuję
Mieszko. Wyjście z cienia
"Mieszko. Wyjście z cienia"
@tatiaszaale...:

Nie można stać w miejscu, trzeba przeć do przodu i do przodu. Bo kto nie idzie dalej, a stoi czy na zadku siedzi zadowo...

Recenzja książki Mieszko. Wyjście z cienia
© 2007 - 2024 nakanapie.pl