Wasilij Aksjonow
Zostań fanem autora:

Wasilij Aksjonow

Autor, zmarł w 2006 (żył 73 lata) 14 czytelników
7.8 /10
27 ocen z 7 książek,
przez 13 kanapowiczów
Urodzony 20 sierpnia 1932 roku w Federacji Rosyjskiej (Kazań, ZSRR)
Wasilij Pawłowicz Aksionow – rosyjski i amerykański pisarz, dramaturg filmowy, scenarzysta. Syn pisarki Jewgieniji Giznburg.

Ojcem Wasilija Aksionowa był członek biura komitetu obwodowego WKP(b) Tatarskiej ASRR Paweł Aksionow, a matką wykładowca Uniwersytetu Kazańskiego, filolog rosyjska i dziennikarka Jewgienija Ginzburg. Oboje rodzice w lutym – kwietniu 1937 r. zostali aresztowani przez NKWD w ramach wielkiej czystki i skazani na 10 lat więzienia i obozu. Przyrodnie rodzeństwo Wasilija – córka Pawła – Maja oraz syn Jewgenii – Aleksiej – trafiło pod opiekę dalszej rodziny, natomiast sam Wasilij, po odmowie władz przekazania go pod opiekę babć, został przymusowo umieszczony w specjalnym, znajdującym się w Kostromie, domu dziecka dla dzieci osób skazanych. W 1938 roku odszukał go tam wujek ze strony ojca i zabrał pod swoją opiekę. Następnie do 1948 r. Wasilij mieszkał u Moti Aksionowej (krewnej ze strony ojca). W tym roku jego matka, uwolniona po zakończeniu wyroku w łagrach na Kołymie, lecz skierowana na bezterminowe osiedlenie w Magadanie, uzyskała po wielokrotnych wnioskach do NKWD zgodę na to, aby syn mógł z nią zamieszkać. Wydarzenia te – spotkanie z matką i młodość przyszłego pisarza w Magadanie – zostały opisane zarówno przez Jewgienię Ginzburg w książce wspomnieniowej o latach spędzonych w łagrach i na zesłaniu „Stroma ściana”, jak i przez Wasilija – w powieści autobiograficznej „Oparzenie”.


Pracując jako lekarz Aksionow zaczął pisać opowiadania. W 1956 spotkał się z Władimirem Pomierancewem, który uznał kilka z jego utworów za interesujące i przekazał je Walentinowi Katajewowi, redaktorowi naczelnemu młodzieżowego miesięcznika Junost'. Katajew skierował do publikacji w 1958 dwa opowiadania: „Pochodnie i drogi” oraz „Półtorej jednostki lekarskiej”.

W 1960 roku ukazuje się w Junosti napisana rok wcześniej opowieść o młodych lekarzach pod tytułem „Koledzy” autorstwa Aksionowa. Utwór zwrócił uwagę krytyki literackiej i odniósł sukces czytelniczy, a wkrótce został uznany za prekursora rosyjskiej prozy młodzieżowej. W następnym roku w tym samym miesięczniku opublikowano powieść „Gwiezdny bilet” o przedstawicielach pokolenia – nazywanych w prasie komsomolskiej bikiniarzami (stiliagami) – moskiewskiego festiwalu młodzieży i studentów. Oba utwory były napisane stylem spowiedzi i korzystały ze slangu młodzieży rosyjskiej początku lat 60. XX wieku. 

Kolejne utwory Aksionowa były nadal publikowane w Junosti. Od połowy dekady w jego utworach zaczęły pojawiać się elementy absurdu, groteski, surrealizmu, baśni i fantastyki.

W 1972 roku, wspólnie z Owidiem Aleksandrowiczem Gorczakowem i Grigorijem Michajłowiczem Pożenianem, pod pseudonimem Griwadij Gorpożaks, będącym kombinacją imion i nazwisk współautorów, napisał parodię powieści szpiegowskiej „Dżin Grin – niedotykalny”. Było to już w okresie, w którym przestano wydawać jego utwory, a oficjalna ocena jego twórczości była coraz ostrzejsza, łącznie z określeniami, iż jest nieradziecka i nieludowa. Sam pisarz pisał kolejne utwory, jak np. powieści „Wyspa Krym” czy „Oparzenie”, bez zamiaru publikacji w ZSRR. Począwszy od 1977 roku dzieła Aksionowa zaczęły się ukazywać poza ZSRR, głównie w USA.

W 1978 wsparł pomysł Wiktora Jerofiejewa i czynnie przyłączył się do opracowania, a następnie wydania w 1979 roku w samizdacie bezdebitowego almanachu MetrOpol. W związku z wykluczeniem ze Związku Pisarzy ZSRR biorących udział w wydaniu almanachu Jewgienija Popowa i Wiktora Jerofiejewa, Aksionow sam wystąpił z tej organizacji.

Po wyjeździe w 1980 roku na zaproszenie do USA został wraz z żoną Mają Karmen pozbawiony obywatelstwa ZSRR.


W 1989 roku odwiedził ZSRR na zaproszenie amerykańskiego ambasadora Jacka Matlocka. Rok później odzyskał obywatelstwo radzieckie. Pracował wtedy nad trylogią o trzech pokoleniach rosyjskich inteligentów XX wieku „Moskiewska saga” – ukończył ją w 1992. Utwór ten zaznaczył zmianę stylu pisarza w kierunku języka epopei.

W 1993 roku podczas kryzysu z Radą Najwyższą opowiedział się po stronie prezydenta Jelcyna.

W 2004 osiedlił się Biarritz we Francji, ale często przebywał w Rosji. Za opublikowaną w miesięczniku „Oktiabr'” powieść „Wolterianie i wolterianki” otrzymał w 2004 roku rosyjską nagrodę Bookera. W tym samym roku A. Barszczewski nakręcił serial telewizyjny według trylogii „Moskiewska saga”.


Po udarze mózgu 15 stycznia 2008 roku był długotrwale leczony w szpitalu Sklifosowskiego, ale do zdrowia nie powrócił i zmarł w szpitalu. Pochowany został na cmentarzu Wagańkowskim w Moskwie.

Książki

Pokolenie zimy
3 wydania
Pokolenie zimy
Wasilij Aksjonow
8/10
Cykl: Saga moskiewska, tom 1

Inteligencka rodzina Gradowów, niegdyś żyjąca spokojnie i dostatnio w podmoskiewskim Srebrnym Borze, walczy o przetrwanie. Lata dwudzieste – w kraju panuje terror i kult wodza narodu, Józefa Stalina. ...

Wojna i więzienie
3 wydania
Wojna i więzienie
Wasilij Aksjonow
7.8/10
Cykl: Saga moskiewska, tom 2

W czerwcu 1941 roku Niemcy dokonują zbrojnej napaści na Związek Radziecki. Armia Czerwona cofa się; panuje chaos, całe oddziały poddają się, dochodzi do masowych dezercji. Zagrożona jest Moskwa. Stal...

Więzienie i pokój
3 wydania
Więzienie i pokój
Wasilij Aksjonow
7.6/10
Cykl: Saga moskiewska, tom 3

Kontynuacja losów Gradowów, inteligenckiej rodziny ze Srebrnego Boru. Nikt z jej kręgu nie spodziewał się, że dramatyczna walka o przetrwanie tak bardzo odmieni życie Borysa Nikiticza Gradowa, seniora...

W pół drogi do księżyca
W pół drogi do księżyca
Wasilij Aksjonow
7.5/10
Seria: Koliber

Są to dwa opowiadania liryczne współczesnego pisarza radzieckiego. W tytułowym bohater przemierza setki kilometrów w pogoni za dziewczyną-marzeniem, stewardessą spotkaną przelotnie w samolocie. Drugie...

Oparzenie
2 wydania
Oparzenie
Wasilij Aksjonow
7.5/10
Seria: Złota Seria [Amber]

Przejmujący obraz dramatu pokolenia inteligencji radzieckiej przełomu lat 60. i 70., a zarazem całego społeczeństwa Tragiczne losy pięciu przyjaciół - fizyka, lekarza, pisarza, rzeźbiarza, saksofonis...

Wyspa Krym
2 wydania
Wyspa Krym
Wasilij Aksjonow
6/10
Seria: Złota Seria [Amber]

Wyspa Krym. Demokratyczne państewko rosyjskie, które w czasie wojny domowej odparło Armię Czerwoną, sąsiaduje z potężnym Krajem Rad. Jest tu wszystko, czego brak w Związku Radzieckim - kwitnąca gospod...

Moskwa kwa kwa
Moskwa kwa kwa
Wasilij Aksjonow, Wasilij Aksjonow
10/10

Groteskowa powieść wybitnego rosyjskiego pisarza-dysydenta z życia moskiewskiej elity w ostatnim roku ?panowania? Stalina. Do luksusowego wieżowca wprowadza się słynny poeta Kirył Smielczakow. Ma najl...

Koledzy
2 wydania
Koledzy
Wasilij Aksjonow

Za właściwy debiut literacki Wasilija Aksionowa krytyka jednomyślnie uznaje powieść Koledzy opublikowaną, podobnie jak jego wcześniejsze utwory, na łamach miesięcznika „Юность”. Ten zawierający liczn...

Nowy słodki styl
Nowy słodki styl
Wasilij Aksjonow
Seria: Złota Seria [Amber]

Rok 1982. Aleksander Jakowlewicz Korbach, moskiewski reżyser teatralny, bard konstenstator, wysiada na lotnisku w Nowym Jorku. Po latach potyczek z radzieckimi władzami wybrał emigrację. Ale w Ameryce...

Cytaty

Machina represyjna, choć ślepa, ma węch, którym całkiem nieźle wyłapuje obcych.
Wzruszył ją ten śpiew, nagle poczuła, że wejście na stromiznę przekracza jej siły, nierytmicznie waliło serce, nogi zmiękły.
Szeroka płaszczyzna wodna, kręcące się po niej kutry i łodzie, kolorowe światła sygnalizacyjne migające na olbrzymach przy redzie - wszystko wokół wydawało się tego październikowego wieczoru szczególnie czyste i wyświeżone.
Kto by pomyślał, że w ósmym roku rewolucji w Moskwie będą korki komunikacyjne!

Komentarze

© 2007 - 2024 nakanapie.pl