O co nas pytają wielcy filozofowie. Seria III

Ostatni cykl wykładów telewizyjnych prof. Kołakowskiego emitowanych przez Program 2 TVP. W III serii pytania zadają nam tacy mistrzowie, jak Kant, Hegel, Kierkegaard, Nietzsche, Heidegger, Jaspers i... Plotyn. Tak - na zakończenie swych prezentacji Kołakowski wraca do starożytności, uważając myśl Plotyna za rdzeń europejskiej metafizyki. A oto niektóre pytania, jakie nam stawiają bohaterowie ostatniego tomu: Wedle jakich wskaźników moglibyśmy oceniać postęp w dziejach, jeśli zrezygnujemy z odniesienia do dobra i zła moralnego? Czy można pomyśleć, że dobre rzeczy i przyjemności, jakich w życiu dane jest nam doświadczać, są tylko zjawiskiem czysto negatywnym, brakiem cierpienia i bólu? Gdybyśmy uwierzyli w teorię wiecznego powrotu, w to, że będziemy w nieskończoność powtarzać we wszystkich detalach nasze życie - czy byłaby to rzecz zachęcająca, przerażająca czy obojętna? Mamy uprawiać wolę mocy i tworzyć własny sens życia, nie troszcząc się o odziedziczone reguły dobra i zła. Czy więc wielki artysta różni się w swej wielkości od wielkiego zbrodniarza, czy mamy obu tak samo podziwiać, skoro obaj sobie sens życia zbudowali, jak chcieli? Czy można uwierzyć, że ludzie staną się lepsi, jeśli się ich przekona, że życie kończy się niechybną porażką, że nie ma pocieszenia ani zbawienia? Czy w ogólności pytanie „co to znaczy być?” ma sens, czy wolno takie pytanie zadawać z nadzieją, że jest na nie odpowiedź?