Problematyzacje

W książce próbuję uchwycić tropy i ślady, którymi może podążać myśl pedagogiczna poszukująca w teorii i metodologii naukowej punktów oparcia dla krytycznej waloryzacji różnych wersji rzeczywistości edukacyjnej i „prawd” o niej. Jedną z możliwych dróg, jaka ze względu na moje biograficzne usytuowanie (jako pedagożki i badaczki dyskursów) rysuje się w sposób najbardziej wyraźny, jest ukierunkowanie na rozwijanie badawczej wrażliwości dyskursowej. W książce tej proponuję, by tych momentów dyskursywnego uwrażliwiania szukać i by pielęgnować je w praktyce problematyzacji, rozumianej – zgodnie z ideą Foucaultowską – zarówno jako przedmiot zainteresowań badawczych, jak i sposób postępowania naukowego oraz metoda analizy.

Już we wstępie warto podkreślić, że termin „problematyzacja” w języku humanistyki i nauk społecznych pojawia się coraz częściej. Carol Bacchi ujmuje tę sytuację w sposób bardzo obrazowy, twierdząc, że pojęcie problematyzacji „szturmem zawojowało” świat teoretyczny. […] Niniejsza książka z jednej strony wyrasta z odczuwanej przeze mnie potrzeby zmapowania wybranych tropów wieloznacznego pojęcia problematyzacji oraz ich rozwinięcia na gruncie dyskursywnych badań edukacyjnych, z drugiej zaś pomyślana jest jako propozycja (dla) pedagogiki dyskursywnej, rozumianej tu w określony sposób. W związku z tym pojęcie problematyzacji sytuuję w kontekście interdyscyplinarnych studiów nad dyskursem i ich spotkań z badaniami edukacyjnymi, będąc jednocześnie świadoma obecności tej kategorii w innych kontekstach teoretycznych związanych z edukacją.