Zmierzch bożyszcza

Gdyby nie chodziło o Freuda, "Zmierzch bożyszcza" należałoby scharakteryzować, jako książkę skandalizującą. Od strony konstrukcji, tę biografię wypadałoby chyba nazwać: 'Portret psychoanalityczny Freuda'. Michel Onfray w sposób bezpruderyjny i bardzo jednoznacznie negatywny, rozprawia się z mitem Freuda. Praca jest momentami ciężka i monotonna, ale i momentami fascynująca. To taki strumień świadomości stylizowany na modny sto lat temu typ opowiadania historii. Zaburzenie chronologii, brak wiodącej myśli, wielokrotne wracanie do kilku węzłowych fobii Freuda w celu wyjaśnienia konkretnych sytuacji, buduje biografię imitującą wyznania pacjenta na kozetce. Często jest to wręcz narracja przypominająca marzenia senne, gdzie pewne zahamowania nikną i ukazuje się naga prawda o wnętrzu człowieka. Cel pracy i główną tezę jasno zawarł Onfray na początku (str. 25):

"Przedstawiam tu więc nietzscheańską historię Freuda, freudyzmu i psychoanalizy: jak Freud przekuł nieświadomość w doktrynę; jak w doktrynę przerobił też instynkt i potrzeby fizjologiczne człowieka i uwiódł tym całą cywilizację. Mechanizmy konfabulacji pozwoliły Freudowi przedstawić w sposób obiektywny, naukowy bardzo subiektywną treść wywodzącą się z jego biografii."

Onfray przestudiował ok. 10000 stron tekstów Freuda i o Freudzie. Pozbierał dostępną od niedawna prywatną korespondencję, prześledził ideowe ojcostwo koncepcji psychoanalityka, wykazując jego myślową wtórność. Odtworzył fobie, zahamowania, fiks...