Na wschód od Edenu recenzja

Z twórczością Steinbecka zetknęłam się po razy pierwszy dosyć dawno przy tytułach „Myszy i ludzie” oraz „Tortilla Flat”, ale dopiero niedawno przeczytałam dwa jego obszerniejsze dzieła tj. „Grona gniewu” oraz „Na wschód od Edenu”, które wywarły na mnie ogromne wrażenie. Ostatni wspomniany tytuł, uznawany za najwybitniejszy z całego dorobku autora, stanowi obszerną, wielowątkową, misternie utkaną powieść. Sam Steinbeck twierdził, że całe życie dążył do napisania „Na wschód od Edenu” i nie ukrywał zadowolenia z tego, że to mu się udało a także uczucia ulgi z tym związanej. Uważał, iż książka ta stanowi zwieńczenie jego kariery, choć od momentu jej ukazania się, wcale nie zamierzał spocząć na laurach.

W mojej skromnej ocenie „Na wschód od Edenu” to dzieło kompletne. Odnalazłam w nim przede wszystkim skrupulatnie dopracowaną opowieść o nieustającej walce dobra ze złem toczącej się w duszy każdego przedstawiciela gatunku ludzkiego. John Steinbeck osadził fabułę w swoich rodzinnych stronach Doliny Salinas w środkowej Kalifornii. W związku z tym nie szczędził czytelnikom wyrazistych opisów krajobrazów i przyrody, działających na wszystkie zmysły podczas lektury. Całość wzbogaca, wyważenie wplecione tło historyczne, począwszy od czasów amerykańskiej wojny secesyjnej czyli ok. 1861, aż do okresu trwania I wojny światowej.

Esencją treści „Na wschód od Edenu” są wszyscy bohaterowie z ich zaletami i przywarami, talentami i słabościami, wzlotami i upadkami. Spotkałam się ze stwierdzeniem, że postaci żeńskie w tej powieści przewyższają jakiekolwiek inne w całej literaturze światowej. Z tego względu zachęcam do zwrócenia na nie uwagi, w pierwszej połowie książki, gdzie autor poświęcił im więcej uwagi. Osobiście obstaję jednak przy stanowisku, że bohaterowie męscy u Steinbecka wcale nie wypadają mniej atrakcyjnie od płci pięknej pod względem swoich złożonych charakterów. Pozostając przy tym aspekcie powieści, nie jestem przekonana co do konieczności tłumaczenia oryginalnych imion na polskie i to na dodatek bez zachowania konsekwencji, przykładowo Charles to w polskim przekładzie Karol, Alice to Alicja, Lee to Li natomiast Tom szczęśliwie nie stał się Tomkiem, a i Cathy trudno wyobrazić sobie jako Kasię.

Z tego co wiem, przekład Bronisława Zielińskiego niezmiennie pozostaje jedynym oficjalnym przekładem na polski i poza imionami czyli pewnego rodzaju drobiazgiem, nie mam do niego zastrzeżeń.