Czarnobyl. Spowiedź reportera recenzja

O Czarnobylu pisało już wielu. Czy można więc na ten temat powiedzieć coś więcej? Przewaga Igora Kostina nad innymi autorami polega na tym, że on w Czarnobylu był zaraz po wybuchu reaktora i potem wielokrotnie powracał w tamte tereny.

Książka ta jest wyjątkowa także z innego powodu - tekstu jest w niej niewiele, czytelnik zagłębia się w temat głównie dzięki fotografiom. Zawiedzie się jednak ten, kto będzie szukał tu taniej sensacji - zdjęć ukazujących ludzi z zaawansowaną chorobą popromienną czy deformacje jest mało. Owszem, jest kilka takich poruszających obrazów, ale nie pełnią one roli wiodącej, co więcej - w połączeniu z tekstem - budzą smutek.

Książka jest opatrzona myślą Rolanda Barthesa: "Obiektyw fotografa ma służyć nie wyobraźni, lecz pamięci"*. I cała treść jest podporządkowana tej sentencji. Kostin nie tylko obnaża nieudolność radzieckich władz, próby tuszowania katastrofy, ale przede wszystkim mówi wprost rzecz niby oczywistą: władza ludowa nie szanowała życia pojedynczego człowieka. Za pieniądze ludzie godzili się na narażanie swojego życia. Ba! Czuli się odpowiedzialni za uprzątnięcie radioaktywnych odpadów. Autor pisze wprost: dzięki tym bohaterom Europa została ocalona od niewyobrażalnej katastrofy ekologicznej.

Dodatkowym plusem publikacji jest rys biograficzny samego Autora - ukazanie wyboistej drogi, jaką przeszedł, aby w końcu stać się fotografem Agencji Prasowej Nowosti.

Jeśli chodzi o układ książki - każdy rozdział poprzedzony jest wstępem Kostina, jego wspomnieniami z kwietnia 1986 roku oraz z późniejszych lat, gdy wielokrotnie wracał w rejony Czarnobyla. Mam jednak wrażenie, że czasem w książce panuje lekki chronologiczny chaos.

Reasumując, książka "Czarnobyl. Spowiedź reportera" jest ważnym zapisem historii i choć może nie ujawnia nowych, spektakularnych faktów, jest warta obejrzenia i przeczytania. Wielki podziw należy się też Igorowi Kostinowi z racji tego, że narażał się na niewyobrażalnie duże dawki promieniowania, by utrwalić na kliszy te tak ważne wydarzenia.

* I. Kostin, Czarnobyl. Spowiedź reportera, Albatros, Warszawa 2019, s. 5.