Stacja pośrednia recenzja

Książka solidnie się zestarzała, chociaż pomysł autora wykazywał spory potencjał rozrywkowy. Niestety C. Simak prawie w ogóle go nie wykorzystuje, czy może raczej wykorzystuje w sposób sztampowy i powierzchowny opisując mieszkańców galaktyki w sposób będący mimowolną parodią naszego świata, przez co "organizacja narodów zjednoczonych" galaktyki zarządzająca siecią transgalaktycznego transportu, przypomina ziemskie instytucje międzynarodowe, wiecznie pogrążone w niemocy, kłótniach i przepychankach o byle co, szumnych akcjach pod egidą i wewnętrznych intrygach. Nie jest to gorszy pomysł niż absurdalne gwiezdne imperia, powszechnie spotykane w książkach fantasy upozorowanych na science fiction, ale autor dokłada do tego motywy zupełnie bajkowe i mistyczne oraz nie stroni od nieprawdopodobnych zbiegów okoliczności (jedna z nielicznych w galaktyce istot zdolnych do aktywacji duchowego superartefaktu mieszka, a jakże, ze chałupą głównego bohatera), co w moim przekonaniu było zabiegiem, delikatnie pisząc, niefortunnym i odzierającym fabułę z resztek rzekomo "naukowych" pozorów. Te resztki zdradzają zresztą, że Autor dość powierzchownie przemyślał założenia powieści, wplatając w nie przeróżne brednie i niekonsekwencje (na stacji pośredniej czas nie płynie, ale dziwnym trafem metaboliczne reakcje podtrzymujące życie głównego bohatera i stanowiące podstawę funkcjonowania jego mózgu nie ustają; pomimo braku upływu czasu wewnątrz bohater codziennie wychodzi na zewnątrz o tej samej porze ziemskiego dnia; materializacja podróżnych na stacji pośredniej jest do niczego niepotrzebna i powoduje jedynie niedogodności) a sama akcja, pomimo potencjalnie katastrofalnego przebiegu, nie podtrzymuje napięcia i toczy się dość leniwie. W rezultacie otrzymujemy przeciętne czytadło, które nie ani dobrą książką rozrywkową, ani tym bardziej dobrą książką science fiction, tylko bajką fantasy okraszoną serią pseudofilozoficznych rozważań nad losem ludzkości i pięknem natury. Nawet agencje rządowe USA okazują się miłymi grupami ludzi opętanych nieprzepartą chęcią niesienia pomocy.

Zdaję sobie sprawę, ze jak na tamte czasy (książka została pierwszy raz wydana w 1963 roku) była to powieść ciekawa a może nawet ponadprzeciętna. Trudno jednak zapomnieć, że w tym samym czasie powstawały dzieła tak niezwykłe jak "Solaris" Lema (1961) czy "Trudno być bogiem" Strugackich (1964). Na tym tle powieść Simaka wypada słabo i sprawdza się tylko jako historyczna ciekawostka.