Żałobnica recenzja

Robert Małecki to autor książek, którego wielu z Was przedstawiać nie trzeba, napisał on bowiem już całe dwa cykle kryminalne (2x3 tomy), z tekstami doklejał się też do opracowań zbiorowych (6). Wydawać by się mogło, że jest autorem znanym, lubianym, doświadczonym i piszącym dobre, jeśli nie bardzo dobre kryminały. I zapewne część tak uważa, sądząc po niezliczonych pozytywnych recenzjach.

Ja jednak spotkałem już się z twórczością pisarza przy cyklu o Marku Brenerze, a właściwie przy pierwszym jego tomie Najgorsze dopiero nadejdzie. W swojej opinii pisałem wtedy „Mam nadzieję, że najgorsze dopiero nadejdzie, że nie jest to najgorszy polski kryminał jaki przeczytałem do tej pory.” Cykl porzuciłem. Nie polubiliśmy się z twórczością autora. Czas minął, a w klubie recenzenta nakanapie.pl pojawiła się Żałobnica Pana Małeckiego. Rzeczywiście raz się nie udało, ale może samoistny nie-cyklowy tytuł będzie dobry?

W końcu taka teraz moda wśród polskich współczesnych kryminopisarzy, żeby trzaskać taśmowo thrillery psychologiczne. Co może pójść źle?

Fabularnie
książka jest dobra. Taka bardziej obyczajówka z zaskakującymi zwrotami akcji, ciekawym początkiem zawiązującym fabułę, pojawiają się niewyjaśnione okoliczności, bohaterowie są dobrze umiejscowieni na planie książki, i zapowiada się całkiem niezła historia. Na pewno nie kryminalna, ale taka z lekkim dreszczem emocji, i trzymającym w napięciu oczekiwaniem na dalszy rozwój sytuacji, tajemnic, oczywiście im bardziej szokujących tym lepiej. Wchodzimy zatem w thriller. Mamy do czynienia z 30+ kobietą, której rodzina (mąż i jego nastoletnia córka z innej kobiety) giną na przejeździe kolejowym, winą obarczona zostaje dróżniczka – która w pewnym momencie książki zaginie. Sprawa się komplikuje kiedy na jaw zaczynają wychodzić zachowania rodziny próbującej zbadać przeszłość głównej bohaterki. Jak mówię, pomysł na fabułę (ba! Nawet film!) dobry.

Po raz fefnasty zaznaczę, że bardzo lubię jak w książce typu kryminał, thriller mamy nawiązanie do przeszłości, przeplatanie się przeszłości i teraźniejszości jako dwóch osobno opisywanych płaszczyzn, gdzie przeszłość stopniowo pomaga nam wyjaśnić białe plamy teraźniejszości – czytelnik żyje powieścią – jest dobrze. Kolejny plus. Niestety część dotycząca przeszłości prezentuje się lepiej niż teraźniejszość, ciekawiej, bardziej intrygująco, jest po prostu staranniej opisana. Rysuje się w wyobraźni z pełnymi kolorami, nie jak w podstawowej teraźniejszej relacji - zaledwie konturem rzeczywistości wypełnianym przez jaźń głównej bohaterki. Teraźniejszość niestety opisana jest tak, że często sprawia też wrażenie przegadanej. A wszystkiemu winna jest

Narracja.
Co Autor zrobił z własnym pomysłem, ciekawym i naprawdę nadającym się na niezły thriller psychologiczny to aż mi było smutno czytając. Narracja pierwszoosobowa, i to jeszcze przeprowadzona dokładnie tak jak zapamiętałem z Gołkowskiego pierwszej stalkerskiej książki (porównanie międzygatunkowe przypadkowe, chodzi mi o sposób pisania) – coś w stylu poszedłem do łazienki, tam była toaleta, teraz się takie toalety montuje, świeci się ładnie porcelana. Spojrzałam w lustro, lustro wisi na wschodniej ścianie łazienki i można się w nim przeglądać kiedy drzwi są zamknięte. Bo jak są otwarte to wpada światło i nic nie widać. Czasem z mężem się z tego śmialiśmy, pomyślałam o mężu”. No k&^%$! Człowiek, który napisał 13+ książek opisuje rzeczywistość na zasadzie narracji „czytelnik-debil”. Nic samemu nie może się pojawić w Twojej głowie, autor nie pozostawia pola do wyobraźni, nie kreuje rzeczywistości tylko ją sprawozdaje. Bardzo niedobry ruch, 4 gwiazdki w plecy za narrację. Do tego stopnia krzywdzi książkę takie pisanie. Pominę milczeniem rozkminki (Oh! Tak młodzieżowo, autor też taki postępowy, ale o tym zaraz) głównej bohaterki o swoim życiu, jestestwie, postępowaniu, myślach o myśli – nic nie wnoszące wypełniacze stron. Poza tym, jeśli już pisarz daje nam książkę w narracji pierwszoosobowej – ma go nie być w świadomości czytelnika. Ma być niczym duch, nieobecny niczym chrześcijański bóg. Fabuła, życie toczyć mają się swoim własnym pędem. Tymczasem Robert Małecki nie może pozbyć się maniery egzaltowanego kreatora światów.

Zakończenie tak samo nieprawdopodobne wobec stylu narracji jak sama ona. Mogłoby się zdarzyć ale na skutek śledztwa gdyby bohaterem był jakiś detektyw, policjant. Ale gdzie 100% książki to pierwszoosobowy pamiętniczek to nagle zmienia swoje postrzeganie 10 stron przed końcem książki. Znienacka pojawia nam się nowy zestaw informacji (wcześniej nad tymi sprawami bohaterka nie rozmyślała!) dotyczących wyjaśnienia zakończenia. Bohaterka wcześniej nie pamiętała co się stało w przeszłości? Bez sensu totalnie. Gdzie cała książka to strumień świadomości głównego bohatera (w takim np. Ślepnąc od świateł Jakuba Żulczyka wyszło to o niebo lepiej). Znowuż gwiazdka w plecy.

Feminatywy na siłę, czyli rewolucja w natarciu!
Myślałem, że przegięcie pały w tym względzie to Remunio M. w Chyłce No. 9, czyli Umorzeniu, gdzie wjazd zrobiła sędzini (nie ma takiego zawodu), świadkini (-_-`) i obrończyni. Pan Małecki idąc za trendami i modą wbija na salę z: detektywka, topielczyni, oraz tworzy nieistniejący zawód, tj radczyni prawna. Po co? W Jakim celu? Komu to potrzebne?

Resume.
Książka fabularnie dobra, z intrygującą fabułą (choć miejscami przegadaną) z lepiej opisanymi fragmentami dotyczącymi przeszłości bohaterki, z koszmarnie niepasującą i psującą pozytywne wrażenie z książki narracją – ostatecznie plasuje się jako czytadło pociągowo-autobusowe kupione w dworcowym kiosku na standzie. Niczym na siłę napisana Chmielarzowa Wyrwa. Naprawdę mimo, że całkiem różne książki, ich wykonanie strasznie mi się kojarzy. Dobre pomysły zrealizowane za szybko, z przeświadczeniem własnego talentu, który sam zrobi.

No nie zrobił.

5/10.

25.08.2020 r.

Książkę otrzymałem z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl