Recenzja książki Bliscy

„Bliscy“ to trzy opowieści, trzy prozatorskie nagrobki, które nie skupiają się na nazwisku czy datach, a na esencji życia. Na historiach, relacjach i emocjach. Trudach życia i chwilach szczęścia. Oraz sobie przez ich pryzmat.

Annie Ernaux pisze o swoich rodzicach z „półwiejskiej jeszcze ludności robotniczej“. Ludziach, którzy pragnęli osiągnąć więcej, podwyższyć swój status. Będący czasami daleko, nie zawsze mający czas, ale kochający na swój sposób. Ojciec zawstydzony sobą, ale dumny z córki i matka, która spełniała się pracując wśród ludzi. Jego historia opowiedziana jest z większego dystansu, ale pełno w niej szczegółów odnośnie życia całej rodziny. Autorka napisała: „Mogę zebrać słowa, gesty, upodobania ojca, znaczące wydarzenia zjego życia, wszystkie obiektywne znaki istnienia, wktórym ja również miałam udział“ i dokładnie tym jest tekst o nim. Ten o matce ma w sobie więcej czułości, więcej początkowo nieprzepracowanej żałoby. „Mój projekt ma charakter literacki, ponieważ polega na poszukiwaniu prawdy omatce– prawdy, do której można dotrzeć jedynie poprzez słowa.“ Autorka więcej analizuje, dokładniej odbija relacje między kobietami. Ma w sobie więcej empatii w stosunku do jej życia. Oba zapisy stanowią jednak nie tylko emocjonalny zapis więzi rodzinnych, ale też odbicie czasów, w których żyli. Jest jednak jeszcze trzecia opowieść. Ta o siostrze, której nigdy nie poznała i której życie oraz śmierć stanowiły tajemnicę. Napisana w formie listu, który mniej ma zarysu doświadczeń dziewczynki („Istniejesz tylko poprzez swój ślad na moim śladzie“), a więcej wrażeń autorki odnośnie własnego życia oraz życia rodziców („Rodzice zmarłego dziecka nie wiedzą, jak ich cierpienie wpływa na to, które żyje“). To idealne zamknięcie dla dwóch wcześniejszych tekstów.

Proza bardzo osobista. Wypełniona oczekiwaniami i zawodami. Codziennością szczęśliwej, choć nieidealne rodziny, ukazanej przez pryzmat upływającego czasu. Zadziwiająco piękna i zapadająca w pamięć.


przekł. Agata Kozak