Dżentelmen w Moskwie

Początkowo myślałam, że nie przeczytam tej książki. Zamawiałam ją w lutym, jeszcze przed epidemią i nie zwróciłam uwagi, że dotyczy człowieka skazanego na areszt domowy. W epoce pomiędzy lockdownami temat ten powoduje u mnie nieprzyjemne wrażenie klaustrofobii. Bo cóż może robić dżentelmen uwięziony w hotelu na początku XX wieku?

Do 130 strony akcja się wlokła i irytowały mnie ciągłe dygresje i nieprawdopodobieństwa. Książka opowiada o tym, jak współczesny Amerykanin wyobraża sobie los rosyjskiego arystokraty po Rewolucji. Nie mając o tym żadnego pojęcia. Hrabia Rostow nie mieszkałby w eleganckim hotelu (nawet na poddaszu), nie jadałby w dobrych restauracjach, nie płaciłby ukrytymi w nodze biurka złotymi monetami. Monety zostałyby znalezione przez czekistów i skonfiskowane, podobnie jak ocalałe z pałacu meble. Hrabia nie cieszyłby się urodą życia, bo by o nie walczył na Łubiance lub Syberii, albo by je już dawno stracił. A partyjni urzędnicy nie byli wcale tacy dobroduszni i poczciwi.

Jednak później- dałam się wciągnąć eleganckiemu stylowi, pewnej umowności, cieszeniu się urodą życia bez względu na okoliczności. Generalnie – książka dobra, lecz trzeba mieć wolną głowę i dużo wolnego czasu, aby ją przeczytać. Mnie pomógł jak zwykle leżaczek pod brzózką i pogodne, wolne popołudnie.

Rozczarowanie...
Książka rozkręcała się bardzo leniwie, momentami zdawała się być wręcz nużąca. Z czasem zaczęło być nieco ciekawiej. Ale książka jako całość zachwytu we mnie nie wzbudziła. Więcej rozczarowania. Szczegółowe, nawet bardzo szczegółowe opisy na tle ówczesnej historii nijak mają się do rzeczywistości i życia mieszkańców Rosji. Okres stalinizmu w Rosji to trudny i rujnujący życie każdego człowieka czas, budzący w ludziach strach, nieufność do wszystkich i niepewność jutra. W książce autor przedstawia ten czas wręcz sielankowo. Mnie razi bardzo. Zabrakło mi tu również „rosyjskości” w bohaterach - w niczym nie przypominają typowych Rosjan. Zabrakło klimatu.
Po przeczytaniu tej książki nasuwa się wiele pytań. Dlaczego autor w ogóle napisał tę książkę? Dlaczego bohaterów umieścił akurat w tym czasie? Dlaczego w tym miejscu? Jaki miał cel? Nie znajduję odpowiedzi.
Gdyby tło książki było inne - mogłaby wyjść ciekawa historia. Bohater tytułowy jest bardzo ciekawą, wzbudzającą sympatię postacią. Oprócz niego spotykamy tu wielu jego znajomych i przyjaciół, niezwykle interesująco i bardzo obrazowo przedstawionych. Znajdzie się tu także mnóstwo życiowych, wartościowych spostrzeżeń i fantastycznie ujęte detale. Historia do poprawki.

„Dżentelmen w Moskwie” to cudowna książka. I równie dobrze, na tym mogłabym skończyć swoją opinię, jednak postaram się wymienić elementy, które się na te cudowność składają.

Jest to historia hrabiego Aleksandra Iljicza Rostowa, który w 1922 roku zostaje skazany na dożywotni areszt domowy w hotelu Metropol z powodu wiersza. Od tej pory towarzyszymy hrabiemu, tytułowemu dżentelmenowi, aż do lat pięćdziesiątych. Główny bohater jest osobą, której nie da się nie lubić. Niezwykle barwny, odnajdujący się w każdym towarzystwie i z każdym potrafiący nawiązać ciekawą konwersację.

Będąc przy rozmowie należy wspomnieć o języku, jakim powieść została napisana. Subtelny, idealnie wpisujący się w klimat. Dowcip wyważony, nienachalny. Rozmowy czy rozmyślania hrabiego często kończą się uniwersalna puentą, którą warto przemyśleć i zapamiętać. Narrator wielokrotnie zwraca się do czytelnika, czasem pośrednio, czasem bezpośrednio, co według mnie ma duży wpływa na wyjątkowy klimat tej książki.

I na samym końcu, to co mnie najbardziej urzekło to obraz Rosji. Fantastyczne ukazanie końca jednej epoki i początek, rozwój drugiej, całkowicie innej. Do tego elegancki hotel, który jak najdłużej chce zachować świetność i blask elit lat 20. Ukazanie człowieka carskiej Rosji, którym był hrabia, zderzonego z nową, komunistyczną rzeczywistością. Można powiedzieć, że Rosja jest tutaj osobnym bohaterem. Widzimy jak miasto żyje, zmienia się, mimo, że nie opuszczamy murów hotelu.
...

Książka nie każdemu się spodoba, jednak jeśli jesteś nastawiony na spokojne, nieśpieszne tempo czytania i gotowy na rozkoszowanie się opisami, ta książka może ci przypaść do gustu.
Akcja toczy się niespiesznie. Główny bohater potrafi oczarować czytelnika zarówno swoimi czynami, jak i dowcipnymi wypowiedziami. Radzę przygotować się na opisy Moskwy: jest ich dość dużo, ale są piękne.
Książka poprowadzona raczej optymistycznie. Jeśli jednak głęboko się ją analizuje, może być smutna.
Dużo, dużo dygresji. Ponownie, nie każdemu przypadnie to do gustu, ale ja osobiście byłam zachwycona. Towles ma ciekawy, ozdobny styl pisania.

Nietypowa historia o człowieku z wyrokiem dożywocia. Rosyjski ekscentryczny rosyjski arystokrata, hrabia Rostow, szarmancki erudyta, człowiek renesansu, skazany za drobny występek na dożywotni areszt domowy w luksusowym hotelu Metropol w Moskwie . Żyje tam faktycznie kilkadziesiąt lat, choć marzenie o wolności go nie opuszcza. Odebrano mu dotychczasowe życie -majątek, przyjaciół, wytworne bale, przechadzki, teatry, polowania, dotychczasową radość życia. Jak sobie radzi w tej pozłacanej klatce z rdzewiejącymi z czasem prętami? Przede wszystkim żyje tak, jak go wychowano, w zgodzie z samym sobą, nie załamuje się i urządza się najlepiej jak umie. Powoli zaczyna układać sobie życie, tworzy w hotelu prawdziwy dom, nawiązuje przyjaźnie, przeżywa romans, znajduje pracę zgodną z jego aspiracjami i kompetencjami , a nawet zyskuje córkę.

Duży hotel to nie tylko pokoje, recepcja, restauracja oraz kilometry korytarzy i setki schodów, które przemierza hrabia. To dobrze funkcjonujący organizm, takie małe miasteczko, gdzie można zjeść, iść do fryzjera, skorzystać z krawca lub pralni, rozerwać się, a przede wszystkim spotkać ludzi.(Przypomina mi się tu film "Terminal" z Tomem Hanksem). Jak więc toczy się życie hrabiego zamkniętego pod szklanym kloszem? Lepiej niż gdyby wylądował w syberyjskim łagrze. Luksusowy hrabia, luksusowy hotel, więc całkiem nieźle. Hotel zapewnił mu stabilizację i ochronę przed gorszymi konsekwencjami. Rostow ma szczególny dar - umiejętność przetrwania i...

Piękny język, poczucie humoru, trochę historii i bohater, którego nie da się nie polubić. Wspaniała książka.

Urocza. Klimatyczna. Mądra. Z cudownym zakończeniem.