Kwiaty w pudełku. Japonia oczami kobiet

Czytałam "Kwiaty w pudełku" i myślały mi się różne rzeczy. Ostatecznie z opinią wstrzymywałam się do końca książki. Ponieważ mam wobec niej mieszane uczucia. Karolina Bednarz nie pisze o niczym, o czym bym nie wiedziała, lecz faktem jest też, że niektóre z poruszanych zagadnień przybliżyła mi bardziej. Z jednej strony, p. Bednarz dotyka w swoich esejach wielu aspektów życia Japonii: gospodarczych, społecznych, kulturowych, obyczajowych. W każdym z nich kobieta jest stroną gorszą, traktowaną przedmiotowo, by nie powiedzieć:instrumentalnie. Jak chociażby okrzyknięta zdrajczynią ojczyzny Okichi Saito, "podarowana" wbrew własnej woli Townsendowi Harrisowi", by Japonia mogła wynegocjować lepsze warunki traktatów z USA. Swoją drogą, zdziwiło mnie, że pisząc o japońskich kobietach, Karolina Bednarz nie wspomniała o Okichi.
Nie ma też ani słowa o samych gejszach; tych jakże szczególnych damach do towarzystwa. "Japonia oczami kobiet" to obraz społeczeństwa nacjonalistycznego, seksistowsko-szowinistycznego, tkwiącego głęboko korzeniami w czasach, które Europa, przynajmniej nominalnie, ma już za sobą. Faktem jest, że jakkolwiek sposób, w jaki w Japonii kobiety są traktowane jako płeć, może budzić oburzenie - autorce nie udało się oddzielić obiektywnego spojrzenia od emocji. "Kwiaty w pudełku" to nie tylko Japonia widziana oczami japońskich kobiet; to również Japonia oglądana przez pryzmat świadomej swoich swobód Europejki. Krytycznej, butnej, trochę pysznej. "Japonia oczami kobiet"...

Japonia większości z nas kojarzy się z poszanowaniem tradycji, nowoczesnością i przede wszystkim miłymi ludźmi. Ta wizja ugruntowała w społeczeństwie obraz, w którym wszystko jest możliwe a ludziom żyje się dostatnio i szczęśliwie. To kraj, który po koszmarze II wojny światowej dwóch bombach atomowych potrafił podnieść się z ruiny i wyprzedzić technologicznie inne państwa, które nie były aż tak doświadczone cierpieniem i beznadzieją. Pomyślałby ktoś, iż Japonia to kraj idealny do zamieszkania dla wszystkich, jednak czytając książkę – a ściślej rzecz biorąc reportaż –„Kwiaty w pudełku” odnosi się całkiem inne wrażenie.


Autorka kreśli nam obraz społeczeństwa, w którym nie ma miejsca na odmienność czy inne od utartego schematu zachowania. Kobiety nadal są tam traktowane, jako – można by rzec – ozdoby, a ich prawa są respektowane jedynie w ostateczności. Japonki niespełniające społecznych oczekiwań, często nazywane są „przegranymi psami” lub „świątecznym ciastem”. Idealna kobieta jest wychowywana przez rodziców w taki sposób, aby po osiągnięciu dorosłości przenieść się do domu męża. Zgodnie z prawem staje się wtedy córką teściów.

Prawo decydowania o sobie w przypadku japońskich kobiet, praktycznie nie istnieje. W XXI wieku ich zachowanie ma być takie, aby nie szokowały nim innych. Powinny być więc posłuszne wobec rodziców i oczywiście mężów, co ma być dla pań priorytetem. Na osoby samotne patrzy się niechętnie, przez co nawet w pracy są one szykanowane.
...