Niepowinność

„Niepowinność” to druga książka Pawła Radziszewskiego, gatunkowo zaliczana do literatury pięknej z nutką realizmu magicznego. I jest taka jak jej okładka – prosta, zagadkowa, opowiadająca o szaroburej codzienności życia bez perspektyw na małym PRL-owskim osiedlu, w której nawet to co powinno ją osłodzić, wcale nie jest tak naprawdę kolorowe, miłe i przyjemne. Jednak, mimo niewesołych tematów, książkę czyta się naprawdę dobrze – pisana jest prostym, treściwym językiem, który wydaje się całkiem zwyczajny, a jednak niesie w sobie głębię. Jest to powieść warstwowa, którą można odczytywać na kilka różnych sposobów, ale przede wszystkim po prostu dosłownie i metaforycznie. Dosłownie to opowieść o dorastaniu trójki dzieciaków wychowujących się w małej wiosce, w pegeerze, którym przyglądamy się na przestrzeni kilkunastu lat. Metaforycznie to droga do poszukiwania własnego ‘ja’, zastanowienia nad tym, kim tak naprawdę każdy z nas jest i czy naprawdę musi sprostać wszystkim tym z góry narzuconym oczekiwaniom. To opowieść o podziałach społeczeństwa, które sami sobie narzucamy mamiąc się usprawiedliwieniami mającymi na celu tylko zagłuszenie wyrzutów sumienia w trosce o spokojne życie za wszelką cenę. Lektura inna, ciekawa, łatwa do przyswojenia, a jednak niosąca w sobie wiele wartościowych treści. Warto się z nią zapoznać.

Każda społeczność rządzi się swoimi prawami. Ta w powieści Pawła Radziszewskiego jest wybitnie osobliwa. Odważysz się zejść pod ziemię, by poznać najciemniejsze sekrety swojej rodzinnej wioski?

Śledzimy losy trojga bohaterów na przestrzeni lat -- jak się zmieniają, o czym myślą, co chcą robić ze swoim życiem. Seweryn, Jacek i Marzena -- trójkąt o wędrujących bokach, które często błądzą, nie mogąc się odnaleźć. A tłem dla tej postępującej opowieści o dorastaniu jest powolny rozkład pegeerowskiego osiedla. Stopniowo zagłębiamy się w tajemnice jego mieszkańców -- schodzimy pod ziemię coraz niżej, eksplorujemy zamieszkane piwnice, dowiadujemy się rzeczy brudnych, trudnych do pojęcia, niewygodnych. Odkrywamy kolejne zakryte dotąd karty, z których wylewa się morze alkoholu i przemoc, a zewsząd słychać powtarzane jak mantrę zaklęcie o mieszkaniach z "bieżącą wodą, toaletą i centralnym ogrzewaniem", które do pewnego czasu uznawane były jedynie za nieosiągalną utopię. A oblepiająca wszystko jak dym szarość pochłania każdą dobrą intencję.

Postapokalipsa występuje tu bardziej metaforycznie (co mnie trochę zmyliło w opisie, bo moja wyobraźnia przed lekturą krążyła jednak dookoła urbanistycznego postapo), bo jednak poza upadającym pegeerem istnieje normalny świat. Bohaterowie wyjeżdżają na studia, smakują cywilizowanego życia, ale czy dane im będzie pozostać z dala od pegeerowskiego brudu, czy jednak nie będą mogli bez niego funkcjonować?

Bardzo spodobał mi...

Opowieść o obietnicach bez pokrycia i stopniowym pogrążaniu się w marazmie życia. Uciekaniem w alkohol i przyzwyczajeniem się do ciągłego krzyku. Piętnie, jakie zyskują dzieci za sprawą sposobu życia swoich rodziców. Bagatelizacji problemów i braku umiejętności rozmawiania o emocjach. Odwracaniu oczu, gdy jest to wygodne i podziałach społecznych.

„Niepowinność" mówi o dorastaniu trójki dzieciaków w PGR-owskim świecie. Z dodatkiem surrealizmu i zatarcia granic tego, co realne. Jest to przede wszystkim opowieść o szukaniu siebie w świecie, gdzie społeczeństwo wywiera silną presję. Puste relacje dorosłych, ich uciekanie przed uczuciami i pogrążanie za sobą dzieci to sedno problemu. A obok tego mamy kłamstwa, jakimi karmi ludzi władza/zarząd. Ludziom żyje się źle, ale nie czują chęci zmiany. Wybierają alkohol i niezadowolenie, bo wierzą, że nic lepszego ich nie czeka. Uczą tego samego dzieci i sprawiają, że wybicie się z tego brudu zdaje się niemożliwe.

Paweł Radziszewski posługuje się zgrabnym piórem, jakie pozbawione jest ozdobników, a jednak pełne jest piękna. Starannie kreśli sylwetki ludzi szarych, pozbawionych nadziei i tych będących źródłem stłumionych kolorów — młodszego pokolenia, w którym jeszcze tli się niezgoda na swój los. W swojej powieści przeprowadza skróconą wiwisekcję społeczeństwa lat dziewięćdziesiątych i pełna jestem uznania dla jego uważnego oka, które skupia się na detalach. Podoba mi się też dodanie do całości nieco surrealizmu, któr...

Szare, betonowe osiedle bloków w sąsiedztwie dobrze prosperującego pegeeru, mleczarz rozwożący mleko, smak chleba z cukrem, białe adidasy jako niedoścignione pragnienie każdego dziecka. Szczęśliwy ten, którego rodzic był dyrektorem lub pracował za granicą. Kto z nas nie pamięta tych czasów pełnych marzeń o lepszym życiu.

To właśnie w świat przesycony symbolami dawnych lat zaprasza nas P.Radziszewski, tworząc historię utkaną z bylejakości, której bohaterami są pegeereusy - dzieci wychowane na osiedlu betonowych bloków w otoczeniu wszędobylskich pijaków.
I tak kolejnymi piętrami wspinamy się od piwnicy i tętniącej życiem kotłowni, gdzie pośród ciemnych i wilgotnych korytarzy spotkać można szaraków, po parter i apartament dyrektorski. Gdy dorastają coraz bardziej dostrzegają wady swoich rodziców i pragną powrotu do beztroski. Bo czymże jest niepowinnosć jak bezwarunkowym zagłębianiem się w prawdy o których wiedzieć się przecież nie powinno.

Dorastali, a piętno pegeeeu już zawsze mieli odciśnięte na duszy. Piękna to była opowieść przepełniona codziennością zwykłego życia, nieco melancholijna przenosząca czytelników w szary świat prlu. Niby prosta i na pozór banalna pokazującą prawdę o nas samych.
Jeśli lubicie klimat prozy Jakuba Małeckiego to polecam tym bardziej.

Kolejna powieść Pawła Radziszewskiego znów zaskakuje ciekawą formą i oryginalną fabułą.

"Niepowinnosc" to książka o której czytałam wiele dobrego.
Przenosi nas do czasów pegeeru, a ten znam z licznych opowieści, a tym samym jest mi niezwykle bliski. Lubię kiedy powieści toczą się w realiach pgr oraz PRL.
Akcja powieści rozgrywa się między kolejnymi piętrami bloku w czasach szarości upadającego PGR-u.
To czas, kiedy rodzice straszą dzieci, że jeśli będą niegrzeczne, dyrektor zamknie je w piwnicy.
Bohaterowie trochę się boją, ale jednocześnie są bardzo ciekawi co kryje się w piwnicy.
Marzena, Jacek i Seweryn są sąsiadami z różnych pięter. Kumplują się i razem schodzą coraz niżej, by poznać prawdę o miejscu w którym żyją, o rodzicach i o sobie samych.
Chociaż miejscowość jest fikcyjna to problemy jak najbardziej realne i mające odniesienie w dzisiejszych czasach.
To niebanalna powieść o czasach szarości, o napisach na blokach, o tym, że kiedyś alkohol w domach był normą i nikogo to nie dziwiło, o przemocy domowej względem dzieci, która też nikogo nie interesowała.
Przyznam, że taka była prawda, ponieważ sama miałam koleżankę, którą matka za gorsze oceny biła kablem od żelazka. Na wf wstydziła się przebierać. Każdy z nas o tym wiedział, ale to nie było wtedy nic dziwnego, żaden nauczyciel w to nie wierzył. Na szczęście teraz jest inaczej i dziecko ma swoje prawa.
Jeśli szukacie ciekawej powieści, która przeniesie Was w odległą przeszłość szarych czasów Polski to ta lektura być może jest dla Was.