Wehikuł czasu

 W sumie niespełnione nadzieje - wehikuł czasu sprowadzony do roli komentarza społecznego. Wybitny temat oscyluje do roli walki o przetrwanie i wizji społeczeństwa cofniętego w rozwoju. Przyszłościowa rasa ludzka przypomina w zachowaniu dzieci - przez co pozbawiona jest ambicji dorosłych jednostek. Szkoda, bo wiecie - przemierzanie czasu wzdłuż i wszerz można byłoby rozwinąć na milion sposobów, a tak dostajemy wycinek jednej z równoległych historii. Teoria, że świat składa się z czterech wymiarów wciąż świeża (chociaż mało inspirująca, ponieważ nauka doszła do podręczników o strunach czy supersymetrii), ale są kwestie anachroniczne, jak budowa ludzkości na bazie arystokracji oraz robotników (skrajne uproszczenie, które już nikogo nie przekonuje).

Jedyne, co zaskakuje, to jak autor skutecznie realizuje atmosferę grozy, zejścia do podziemnych wentylacji, kiedy czyta się to w nocy - wytwarza napięcie, wręcz niepokój. Niestety, ale Wehikuł Czasu nie do końca przetrwał próbę czasu (co za zbieg okoliczności). Wehikuł Czasu bardziej przestrzega przed optymistyczną wizją przyszłości, raczej kieruje się ku katastrofizmowi. Wymowną, symboliczną sceną jest rozpad książek, rozsypany proch czy przedmioty, które przestały cieszyć się uznaniem. Wyszło na to, że ludzkość zamiast zachować mądrość - popadła w apatię, a kolejno stoczyła się do prapoczątków niebieskiej planety. Cały nasz wysiłek poszedł na marne, przecież to obcina skrzydła naszego pokolenia! 

Może niektórzy z Was oglądali stary film Wehikuł czasu z Guyem Pearcem (właściwie to mam zagwostkę, czy 20 letni film można nazwać już starym?). Swojego czasu był to jeden z moich ulubionych filmów, bo od zawsze interesowały mnie różne scenariusze przyszłości.

I w końcu miałam przyjemność sięgnąć po wersję papierową. Niedawno robiłam drugie podejście do innej książki autora, Wojny Światów, i całkowicie mnie oczarowała. Zwłaszcza nowatorskim i wizjonerskim podejście u człowieka XIX wieku.

I tu jest podobnie. Po raz kolejny Wells zaskakuje ponadczasowością swojej powieści, tym razem przenosząc czytelnika o 800 tysięcy lat w przyszłość. Oczywiście, fabuła książki powędrowała w zupełnie innym kierunku niż filmowa, ale jest równie ekscytująca, a nawet bardziej bo stawia nurtujące pytania. Przedstawia wizję społeczeństwa zdegradowanego, które przez swoją wygodę i mylne poczucie bezpieczeństwa, zatraciło się w sobie.

Pomimo niewielkiej objętości (zaledwie 120 stron), autor przeniósł na karty powieści ogromną ilość refleksji i przemyśleń dotyczących ludzkiej psychiki i egzystencji. Zagadnień jak życie istot rozumnych może się zmienić na przełomie wieków i jak sama planeta będzie się przekształcać.
Początkowo gdy zobaczyłam, że w powieści niemal nie ma żadnych dialogów, obawiałam się, że wpłynie to na trudność czytania. Nic mylnego. Wells chwyta czytelnika w swoje sidła i intryguję na każdym kroku.

Zakończenie pozostawiło niedosyt i jeszcze...

Kiedy powstawał „Wehikuł czasu”, ponad 100 lat temu, nie było jeszcze zbyt wielu książek (a może wcale?) o podróżach w czasie. Wyobraźnią czytelnika nie zawładnęły obrazy z „Powrotu do przyszłości”, „Interstellara”, „Seksmisji”, czy „Planety małp”. Nie było jeszcze Lema, czy „Autostopem przez galaktykę”.

Można więc tylko podziwiać wyobraźnię autora, wyczarowany przez niego świat i pojazd do podróży. Może książka nie robi już tak wielkiego wrażenia jak na początku ubiegłego stulecia, pewnie wtedy była niewiarygodnie oryginalna. Może się trochę przykurzyła, ale nadal pozostaje klasyką gatunku, przedstawione w niej idee nie są wcale takie dalekie, prawdopodobna jest nadal zagłada świata lub zmiana w niewyobrażalne i choćby z tego powodu warto się nad nią pochylić. To tylko 144 strony.

Czułam się jakbym słuchała bajki dla dzieci.

Egzemplarz, który miałem okazję przeczytać to wydanie z 2021 r. z ilustracjami Jana Wojciechowskiego. Ukazała się na polskim rynku nakładem wydawnictwa Vesper. Sam powieść została z kolei udostępniona czytelnikom po raz pierwszy w 1895 r. Wspominam o tej dacie nie bez przyczyny, gdyż daje ona nam unikalną perspektywę na wyobraźnię i kreatywność autora, jednego z pionierów gatunku sci-fi.

Ta krótka opowieść rozgrywa się w specyficznych okolicznościach. Rozpoczyna się od interesującej dyskusji w gronie, w którym znajduje się lekarz, dziennikarz, czy psycholog. Wśród nich mamy również narratora, opowiadającego o tym osobliwym spotkaniu. Jego głównym bohaterem jest jednak postać nazwana tutaj po prostu Podróżnikiem w czasie.

Z fascynacją wysłuchujemy jego wywodu na temat możliwości podróży w czasie. Jesteśmy równie zaskoczeni, co reszta słuchaczy, gdy posta...

Książki uznane za klasyki mają to do siebie, że przesłania w nich zawarte są aktualne mimo upływu lat, ba nawet stuleci. Tak jest i w przypadku książki „Wehikuł czasu” H.G. Wells’a. Ta wydana pod koniec XIX wieku historia naukowca, który za sprawą skonstruowanego własnoręcznie wehikułu przenosi się w czasie zalicza się do klasyków gatunku sci-fi. Odświeżone wydanie zostało wzbogacone o zajmujące posłowie autorstwa Piotra Gocieka.

Naukowiec, zwany Podróżnikiem w czasie, opisuje zaproszonym na obiad dżentelmenom swoją podróż do roku 802701. Budzi ona oczywiście niedowierzanie, jednak jest tak zajmująca, a przy tym spójna i pełna szczegółów, że zarówno goście Podróżnika, jak i czytelnik pochłaniają ją z uwagą . Tym bardziej, że spostrzeżenia dotyczące zastanego w przyszłości ładu odzwierciedlają smutny, acz wysoce prawdopodobny kierunek ewolucji ludzkości. Bo tylko na pierwszy rzut oka życie poznanych tam Elojów, pełne wygody, harmonii, beztroski i bezczynności wydaje się rajem na ziemi.

Im bardziej Podróżnik poznaje przyszły świat, jego mieszkańców i prawa w nim panujące, tym bardziej zmienia się jego teoria odnośnie do kierunku w jakim się rozwinął. Odkrywa prawdziwą twarz tego utopijnego świata, w którym przeciwieństwo Elojów żyjących na powierzchni stanowią Morlokowie, przystosowani do funkcjonowania w ciemnościach.

Czy jedni i drudzy mogą nosić jeszcze miano człowieka? Czy utrata cech determinujących ludzki...

Pamiętam, że jako dziecko uwielbiałam oglądać ekranizację "Wehikułu czasu" z 1960 roku. Chociaż obecnie podróże w czasie są w fantastyce motywem powszechnie znanym, to i tak trudno nie docenić wspaniałego dzieła Herberta George'a Wellsa. Osobiście czuję do tej historii ogromny sentyment.

Przy "Wehikule..." można się dobrze bawić, traktując go jako fantazję autora, klasykę gatunku. Można powieść również potraktować z refleksją, szukać metafor, zobaczyć w niej ponurą wizję przyszłości. Inaczej odbierałam ją dawniej, inaczej ją rozumiem będąc dorosła.

Polecam nie tylko fanom fantastyki. Według mnie to tytuł, który w pełni zasługuje na umieszczanie go we wszystkich zestawieniach typu "100 książek, które musisz przeczytać przed śmiercią". Najlepiej sięgnąć po wydanie Vespera, z cudownymi ilustracjami i cennym posłowiem.

Bardzo dobra klasyka gatunku sci-fi.
Początek był dziwny, naukowo-filozoficzny, kupił mnie od razu. Wizja przyszłości też była oryginalna, była poprowadzona w taką stronę której się nie spodziewałam. Pod koniec trochę mi się dłużyło, nasz podróżnik w czasie opowiada o tym co spotkał w przyszłości. I jak na początku było to ciekawe, tak potem straciłam zainteresowanie.
Nie ujmuje jednak tej książce nic, bo bardzo dobra historia.

Muszę przyznać, że sama wyprawa podróżnika w czasie i jego tam przygody czy też perypetie zbytnio mnie nie porwały. O wiele bardziej zainteresowały mnie i zaintrygowały właśnie poglądy autora, jego wizja przyszłego świata, a także strach, co w przyszłości zostanie z człowieka.

"Wehikuł czasu" to najsłynniejsza powieść autora Herberta George Wells, jednego z pionierów gatunku science fiction.

Pewien wynalazca konstruuje własnoręcznie maszynę, która umożliwia teleportacje w czasie. Właśnie tak nasz bohater, zwany Podróżnikiem w Czasie udaje się w daleką przyszłość i dociera do roku 802 701. Tam poznaje przyjazny lud Elojów, który na krok go zaskakuje, ale musi również na siebie uważać, bo w ciemnych zakamarkach czyha lud Morloków, którzy nie są już tak życzliwi, jak Ci pierwsi. Podróżnik będzie musiał stoczy walkę, by wróć do swoich czasów...

"Wehikuł czasu" to jeden z klasyków gatunku science fiction. Autor rozpoczął pracę nad powieścią 1888 roku, ale ostateczne ukończył ją w 1895 roku. Jako ciekawostkę dodam, że w Polsce powieść ukazała się 1899 r., a pierwotny tytuł brzmiał "Podróż w czasie". Wracając do samej książki, autor po raz kolejny zabiera nas niezwykłą podróż, tym razem na wehikule czasu. Dzięki bogatym opisom poznajemy świat oczami naszego bohatera, a znajomość, która nawiązuje się między Podróżnikiem, a kobietą z rasy Elojów, Weenę, urozmaica tą niesamowitą wyprawę. Trudno odgadnąć jakie relacje łączą tych dwojga, ale Podróżnik planował nawet zabrać ją ze sobą, gdyby nie trudności, jakie napotkał na drodze. Sama historia ukazuje poglądy autora na różne tematy życia współczesnego. Bacznie obserwował otaczający go świat i wysuwał wnioski "... na powierzchni ziemi pozostaną posiadacze, których celem życia będzie przy...