Trzydzieści osiem lat temu, a dokładniej 18 listopada 1983 roku, siedmioro przyjaciół porwało samolot. Nie słyszeliście o tym, prawda? Ja też nie słyszałam – zmieniło się to w momencie w którym zobaczyłam okładkę książki ,,Pokolenie dżinsów''.
I tu na chwilę się zatrzymamy, bo okładka – oszczędna i minimalistyczna – bardzo dobrze koresponduje z treścią książki. Delikatne papierowe samolociki, niewinne, dziecięce, naiwne lecą w tą samą stronę. Z wyjątkiem jednego, czarnego, tego który zawraca, obiera własny kurs, sprzeciwia się, buntuje.
Tym samolocikiem są młodzi Gruzini, którzy postanowili wyrwać się z ,,najszczęśliwszego kraju na świecie'', jakim było w 1983 roku ZSRR.
Bo już zapewne się domyślacie – porywacze lotu 6833 do Batumi nie byli terrorystami. Nie weszli na pokład po to, żeby siać strach i śmierć, nie chcieli zmusić pilotów do tego, żeby rozbili się samolotem na Kremlu. Ich plan był prostszy, choć pod wieloma względami nie mniej szalony – chcieli pilotów zastraszyć i zmusić ich do wylądowania w Turcji, która znajdowała się wtedy pod wpływami ,,zgniłego reakcjonistycznego Zachodu''.
W tej Turcji miało czekać na nich nowe życie – miała czekać wolność. Miało być lżej, lepiej, piękniej. Wreszcie miało być dobrze i po ludzku. Kolorowo i swobodnie.
Jednak tym, co ich czekało okazała się śmierć. Ominęła tylko Tinę, która była jedyną kobietą w ich grupie. Ale i ona nie uniknęła rzeczy przerażających i traumatycznych, i samej kary więzienia.
Proces był pokazowy. Wyrok – niespodziewanie okrutny. Tak naprawdę nie myślano, że grupa młodych ludzi zostanie rozstrzelana. Wszyscy wiedzieli, że ich czyn ostatecznie doprowadził do śmierci wielu osób – nieintencjonalnej, to prawda, ale jednak – ale opinia publiczna skłaniała się raczej ku starej dobrej zsyłce na Syberię.
Gruzińskie władze chciały jednak pokazać jak bardzo są oddane Moskwie. Stąd szybki proces, propaganda w mediach, przekupieni świadkowie, błyskawiczny wyrok i jego ciche wykonanie.
,,Pokolenie dżinsów'' jest książką krótką, bo liczącą sobie zaledwie 198 stron – zapewne dlatego pozbawiona jest zbędnych opisów, nie przedstawia czytelnikowi całej historii (przyjaciele zabierali się do wykonania swojego planu aż dwa lata), nie rozrysowuje dokładnie postaci, a raczej tylko szkicuje ich portrety wskazując na najważniejsze cechy i wydarzenia w ich życiu. Język powieści jest lakoniczny, ale dobrze oddaje to, co autor chciał nam pokazać – szarość życia w totalitarnym państwie, jego wszechogarniającą beznadzieję, bunt podskórny, narastający latami, jak pożar na torfowisku, sprzeciw, którego nie można ugasić i ta szalona nadzieja, że jeśli zrobimy coś radykalnego, coś niemożliwego to wszystko się zmieni i ,,będzie jaśniej, i będzie piękniej, będzie radość i będzie śpiew''.
*książkę otrzymałam z Klubu Recenzenta serwisu nakanapie.pl