Los(t) recenzja

II wojna światowa była doświadczeniem tak dojmującym, że na trwałe odcisnęła swoje piętno na wszystkich sferach życia społecznego, także w kulturze. W pojawiających się na rynku wydawniczym pozycjach tematyka ta jest stale obecna w różnych odsłonach. Za tło, ale i w pewien sposób za główną bohaterkę posłużyła też Marcinowi Zawadce w powieści historycznej „Los(t)”.

Główny motyw powieści to wpływ wojennej zawieruchy na losy rodzinne – oto mamy bowiem trzech rodzonych braci, którzy wskutek wielu różnych okoliczności stają po przeciwnych stronach (wojennej) barykady. Dla mnie, osoby urodzonej na obszarze dzisiejszego województwa opolskiego, które moja rodzina zamieszkuje od co najmniej dwóch wieków, sytuacja taka nie jest niczym dziwnym ani niespotykanym. I choć w powieści „Los(t)” mamy do czynienia z fikcją literacką, odnajduję w niej echa tego, co było udziałem wielu rodzin (nie tylko) pogranicza, rzuconych w wir historii.

Uniwersalny wymiar ma kwestia poddania się człowieka losowi, niemożność przeciwstawienia się jednostki dziejom. Autor kieruje naszą uwagę na losy „zwykłych” ludzi, których wolna wola i możliwość wyboru jest ograniczona przeznaczeniem.

Powieść zaczyna się w roku 1939, w którym poznajemy głównych bohaterów – braci Tadeusza, Edwarda i Henryka. II wojna światowa znajduje ich w rodzinnym domu, jednak już wkrótce zostają rozdzieleni, a ich życie od tego czasu biegnie różnymi torami w wyniku wojennych wydarzeń. Kierowani ślepym losem, trochę zagubieni, trafiają w różne strony ogarniętej wojną Europy. Po pewnym czasie wszystko, jak się wydaje, ich różni, ale punkt styczny to wspomnienia, pamięć o przeszłości, o tym, co stracili. Czy to pozwoli porozumieć się po latach?

Na uwagę zasługuje szczegółowe oddanie przez Autora realiów wojennej rzeczywistości, codziennego życia, które toczy się w cieniu wielkich wydarzeń.

Powieść świetnie się czyta, nie jest nużąca ani zbyt martyrologiczna; porusza wiele rozmaitych wątków, na koniec zaś lekko zaskakuje. A do tego wewnątrz znajdujemy fantastyczne ilustracje Grzegorza Drozda. Wszystko to sprawia, że „Los(t)” to książka, po którą warto sięgnąć.