Starzenie się recenzja

Krótka - 137 stron bez bibliografii, indeksów i przypisów - pozycja wyszła w serii kompendiów "Krótkie wprowadzenie..." przygotowanej na Uniwersytecie Łódzkim. Wersja oryginalna wyszła w Oxford University Press, co jest gwarancją rzetelności naukowej. Z tej serii miałam w ręku ich "Reformację" i "Protestantyzm" i obie książki polecam.

Jak sama nazwa serii sugeruje - nie ma w żadnej z tych książek długich dywagacji i wywodów. Są dobrze ułożone i opisane fakty, jest bibliografia i sugerowane lektury, dzięki którym można wiedzę poszerzyć i pogłębić. Każda z książek to jakby... hmmm mocno rozbudowane hasło w Wikipedii.

Nie inaczej jest i ze "Starzeniem się" Nancy A. Pachany, profesor gerontopsychologii z Uniwersytetu Queenslandu w Australii.

Książka podzielona jest na kilka części.

W pierwszej z nich naukowczyni definiuje pojęcie starzenia się i przygląda się mu w kontekście historycznym. Przygląda się podejściu Greków, Rzymian, myślicieli średniowiecznych i oświeceniowych, podaje przy tym i tradycję chińską i hinduską, nie ograniczając się do europocentrycznego i judeo-chrześcijańskiego spojrzenia. Nancy A. Pachana przywołuje i Platona z Arystotelesem i Galena, Tennysona oraz Basho, twórcę haiku.

Następnie naukowczyni przystępuje do opisu biologii i fizjologii zmian, które określamy "starzeniem się", podkreśla przy tym proces pierwotny - czyli wszystkie zmiany w organizmie, które zachodzą pod wpływem czasu - oraz starzenie się wtórne, które to określenie definiuje te zmiany w organizmie, które zaszły z powodu procesu chorobowego. Na konkretnych przykładach można powiedzieć, że to taka różnica jak między stopniowym osłabianiem wzroku po 40. a między jaskrą. Starzenie się pierwotne jest naturalne i nie do uniknięcie, starzenie się wtórne jest procesem chorobowym, który nie musi zachodzić.

W tej części książki poznajemy także teorie naukowe, które tłumaczą proces starzenia się, ponieważ jest ich kilka i wszystkie są dyskutowane, oraz takie pojęcia jak demencja czy pogorszenie zdolności poznawczych. Brzmią dość przerażająco, ale uwaga: naukowczyni kilkukrotnie podkreśla rolę i znaczenie stylu życia: tego co i jak jemy, aktywności fizycznej, aktywności intelektualnej, aktywności społecznej w tym, jak kształtuje się osobniczy, indywidualny proces starzenia się. Krótko mówiąc - na starość pracujemy całe swoje życie. To ważne zdanie, bo póki ma się 20, 30,40, 50 lat to sporo Jeszce można zmienić.

Kolejne partie książki poświęcone są kwestiom psychologii starzenia się, społecznym i interpersonalnym aspektom tego procesu oraz temu, jak starzeć się pozytywnie i pomyślnie.

To ostatnie wiąże się z kwestiami finansowymi i autorka "Starzenia się" nie ukrywa, że bezpieczeństwo finansowe ma znaczenie. Podkreśla jednak rolę związków międzyludzkich.
Muszę przyznać, że zdziwiło mnie to, że fakt, iż osoby starsze mają mniej znajomych niż osoby młode naukowcy wiążą nie tyle z kurczeniem się grona znajomych, co z tym, że seniorzy sami kończą pewne znajomości. Skupiają się na tych, które są dla nich ważne i które są głębokie. To odkrycie psychogerontologów było dla mnie niezwykle ważkie.

Podobnie jak ważne było czytanie o badaniach Paula Baltesa, który opracował teorię "pomyślnego starzenia się". Jego zdaniem, najlepiej dostosować się do starzenia się, stosując selekcję, optymalizację i kompensację.
Co to znaczy konkretnie?

Pozwólcie, że zacytuję:

Autorka przywołuje postać niezwykłego pianisty, wirtuoza, Artura Rubinsteina (1887-1982), który koncertował nawet po osiemdziesiątce.

Podsumowując: "Starzenie się" Nancy A. Pachana to wielce porządnie napisane, naukowe kompendium tego, czym jest i jak nauka definiuje starzenie się oraz co sami możemy zrobić, żeby wejść w ten proces lepiej. Polecam, a Klubowi Recenzenta portalu nakqnapie.pl dziękuję za książkę.

PS. Mam do tej pozycji jedną uwagę. Nie wiem, może to moje odczytanie, może jakaś niezręczność w tłumaczeniu, może coś innego, ale na s. 19 przywołani są Platon, Arystoteles i Galen, oraz to, co ich różniło. Autorka podała nawet ramy czasowe, w których ci filozofowie działali. Dla pierwszych podano daty 384-322 p.n.e dla Galena 129 - 200 n.e. Wszystko pięknie i ładnie, póki nie pojawia się następujące zdanie: "Platon nawiązuje do uwagi Galena, odnoszącej się do wieku, poświęconej szukaniu wyjaśnień lepszej i gorszej kondycji zdrowotnej człowieka:" [s.19]. Dalej następuje pytań z "Państwa". Otóż Platon nie mógł nawiązywać do Galena, bo Galen urodził się kilka setek lat po Platonie.
To była jedyna rzecz, która mi się w tej pozycji nie podobała. Jedyna.