Tadeusz Boy-Żeleński
Zostań fanem autora:
× 1

Tadeusz Boy-Żeleński

Autor, zmarł w 1941 (żył 66 lat) 590 czytelników
8.2 /10
204 oceny z 16 książek,
przez 178 kanapowiczów
Urodzony 21 grudnia 1874 roku w Polsce (Warszawa)
Tadeusz Kamil Marcjan Żeleński, pseudonim „Boy (Boy-Żeleński) - polski tłumacz, krytyk literacki i teatralny, pisarz, poeta-satyryk, kronikarz, eseista, działacz społeczny, z wykształcenia lekarz.

Przełożył na język polski dzieła kanonu literatury francuskiej, między innymi: Pieśń o Rolandzie, Wielki testament François Villona, Gargantuę i Pantagruela Rabelais’go, Próby Michela de Montaigne’a, Tristana i Izoldę w opracowaniu Bédiera, rozprawy filozoficzne Kartezjusza i Pascala, wszystkie sztuki Moliera, Racine’a, Corneille’a i Woltera, dzieła pisarzy oświecenia, m.in. Monteskiusza i Rousseau, powieść Kubuś Fatalista i jego pan Diderota, cykl powieści Komedia ludzka Balzaka, powieści W poszukiwaniu straconego czasu Prousta, Czerwone i czarne Stendhala, Pani Bovary Flauberta, poezje Paula Verlaine’a, powieści André Gide’a i Anatole’a France’a, i wiele innych. Był autorem wierszy i piosenek, nierzadko satyrycznych, felietonów społeczno-obyczajowych, a także książek z zakresu historii literatury.

Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od młodych lat prowadził bogate życie towarzyskie i kawiarniane, obracał się w środowisku krakowskiej bohemy. Przyjaźnił się z Przybyszewskim. Pisał teksty do kabaretu Zielony Balonik. W czasie I wojny światowej służył jako lekarz kolejowy w armii austro-węgierskiej. W 1919 został zatrudniony jako recenzent teatralny w krakowskim dzienniku „Czas”. Następnie był kierownikiem literackim Teatru Polskiego w Warszawie. W 1928 otrzymał nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek jako jeden z najwybitniejszych krytyków. W 1933 został wybrany na członka Polskiej Akademii Literatury.

Boy propagował świadome macierzyństwo, antykoncepcję i edukację seksualną, a także postulował legalizację aborcji w celu zlikwidowania groźnego dla życia kobiet podziemia aborcyjnego. Był partnerem i współpracownikiem feministki Ireny Krzywickiej, z którą prowadził w Warszawie od 1931 roku Poradnię Świadomego Macierzyństwa. Już w roku następnym poradnia przyjęła ponad cztery tysiące pacjentek.

Boy był ostro zwalczany przez środowiska konserwatywne za głoszenie liberalnych poglądów oraz krytykę udziału Kościoła katolickiego w życiu społecznym i politycznym Polski.

Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Lwowa. W październiku 1939 radzieckie kierownictwo Uniwersytetu Lwowskiego powołało go na kierownika katedry historii literatury francuskiej. Boy działał w lwowskim oddziale Związku Literatów Polskich. Okazywał ciepłe nastawienie względem nowej władzy sowieckiej. Publikował artykuły w „Czerwonym Sztandarze”, a w sierpniu 1940 roku był gościem Wszechzwiązkowego Komitetu ds. Nauki ZSRR w Moskwie. Próbował interweniować u władz radzieckich w obronie osób deportowanych.

We Lwowie zamieszkał u szwagra żony, profesora Jana Greka. Wkrótce po zajęciu Lwowa przez Niemców, w nocy z 3 na 4 lipca 1941, przebywający w mieszkaniu profesorowie Grek i Boy-Żeleński zostali aresztowani, a następnie zamordowani na Wzgórzach Wuleckich pośród kilkudziesięciu innych profesorów lwowskich.



Książki

Czerwone i czarne t. I
Czerwone i czarne t. I
"Stendhal"
10/10
Cykl: Czerwone i czarne, tom 1

Powieść przedstawia krytyczny obraz życia we Francji epoki ponapoleońskiej. Pogrążone w materializmie i hipokryzji społeczeństwo staje na drodze kariery inteligentnego, wrażliwego i ambitnego młodzie...

Czerwone i czarne t. II
Czerwone i czarne t. II
"Stendhal"
10/10
Cykl: Czerwone i czarne, tom 2

Czerwone i czarne, druga powieść Stendhala, ukazała się w 1830 roku i początkowo nie spotkała się z zainteresowaniem czytelników. Podobno sam autor, przekonany o tym, że współczesnych mu odbiorców ni...

Dzieła wybrane. Tom 2: Czerwone i czarne / Kroniki włoskie
Dzieła wybrane. Tom 2: Czerwone i czarne / Kroniki włoskie
"Stendhal"
6/10
Cykl: Stendhal: Dzieła wybrane [PIW] (4 tomy), tom 2
Seria: Biblioteka Klasyków tzw. Złota Seria

Dzieła wybrane Stendhala, poprzedzone w tomie I wstępem Macieja Żurawskiego. Wybór obejmuje następujące dzieła: Tom I: „O miłości”, „Pamiętnik egotysty”, „Życie Henryka Brulard” Tom II: „Czerwone i c...

Fizjologia małżeństwa
2 wydania
Fizjologia małżeństwa
Honoré de Balzac
8/10

Powieść obyczajowa z dziewiętnastowiecznej Francji z balzakowskiego cyklu :komedia ludzka". Fragment: Nie można się już śmiać z rządu, moi mili, odkąd znalazł sposób, by z nas wycisnąć tysiąc p...

Flirt z Melpomeną
2 wydania
Flirt z Melpomeną
Tadeusz Boy-Żeleński
10/10

Jest to po prostu zbiór felietonów teatralnych drukowanych w krakowskim "Czasie" pomiędzy miesiącem marcem 1919 a marcem 1920. Tak, czytelniku: "flirt", który cię skusił na okładce, jest czysto intele...

Historia dobrego bramina
Historia dobrego bramina
"Voltaire"
9/10

Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau
2 wydania
Historia wielkości i upadku Cezara Birotteau
Honoré de Balzac
10/10

Tytułowy bohater, Cezar Birotteau, jest paryskim perfumiarzem, a także ojcem typowej drobnomieszczańskiej rodziny. Za sprawą kilku wypuszczonych na rynek kosmetyków według swojej własnej receptury na...

Kawalerskie gospodarstwo
Kawalerskie gospodarstwo
Honoré de Balzac
9/10

Agata Rouget, córka ubogiego lekarza z Issoudun, przy pomocy dalekiej krewnej, pani Descoings, wychowuje dwóch synów: Filipa i Józefa. Starszy, Filip, jest zapalczywym lekkoduchem i nieuczciwym egoist...

Komedia Ludzka - Tom XX Studia analityczne
Komedia Ludzka - Tom XX Studia analityczne
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 20

Fragment: OD TŁUMACZA Fizjologia małżeństwa nosi datę 1824–1829; przypomnijmy w paru słowach, kim był Balzac w owej epoce. Jako dwudziestoparoletni chłopiec (ur. w 1799), wbrew woli rodziny,...

Komedia Ludzka - Tom XXIV Studia filozoficzne
Komedia Ludzka - Tom XXIV Studia filozoficzne
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 24

1. Mistrz Korneliusz. 2. Eliksir życia. 3. Wygnańcy. 4. Ludwik Lambert. 5. Serafita.

Komedia Ludzka Tom II - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Komedia Ludzka Tom II - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 2

1. Modesta Mignon. 2. Pierwsze kroki. 3. Albert Savarus.

Komedia Ludzka Tom IV - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Komedia Ludzka Tom IV - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 4

1. Kobieta porzucona. 2. Honoryna. 3. Beatrix.

Komedia Ludzka Tom IX - Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Komedia Ludzka Tom IX - Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 9

1. Znakomity Gaudissart. 2. Muza z zaścianka. 3. Stara panna. 4. Gabinet starożytności.

Komedia Ludzka Tom VI - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Komedia Ludzka Tom VI - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego)
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 6

Komedia Ludzka Tom VI - Studia obyczajowe (Sceny z życia prywatnego): 1. Pułkownik Chabert. 2. Msza ateusza. 3. Kuratela. 4. Kontrakt ślubny. 5. Drugie studium kobiety.

Komedia Ludzka Tom VIII - Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Komedia Ludzka Tom VIII - Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Honoré de Balzac
9/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 8

"Komedia Ludzka" to cykl powieści i opowiadań wybitnego francuskiego pisarza Honoriusza Balzaka składający się z ponad 130 utworów, w których wielokrotnie pojawiają się te same postacie, a jest ich p...

Komedia Ludzka Tom X.Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Komedia Ludzka Tom X.Studia obyczajowe (Sceny z życia prowincji)
Honoré de Balzac
7/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 10

Stracone złudzenia: 1. Dwaj poeci. 2. Wielki człowiek z prowincji w Paryżu. 3. Cierpienia wynalazcy.

Komedia Ludzka Tom XIV - Studia obyczajowe (Sceny z życia paryskiego)
Komedia Ludzka Tom XIV - Studia obyczajowe (Sceny z życia paryskiego)
Honoré de Balzac, Julian Rogoziński
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 14

1. Sekrety księżnej de Cadignan. 2. Sarrasine. 3. Facino Cane. 4. Piotr Grassou. 5. Gaudissart II. 6. Małomieszczanie. 7. Krzywe zwierciadło historii współczesnej.

Komedia Ludzka Tom XVI - Studia obyczajowe (Sceny z życia politycznego)
Komedia Ludzka Tom XVI - Studia obyczajowe (Sceny z życia politycznego)
Honoré de Balzac, Julian Rogoziński
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 16

1. Epizod z czasów Terroru. 2. Tajemnicza sprawa. 3. Deputowany z Arcis. 4. Z. Marcas.

Komedia ludzka Tom 13. Studia obyczajowe, sceny z życia paryskiego
Komedia ludzka Tom 13. Studia obyczajowe, sceny z życia paryskiego
Honoré de Balzac
10/10
Cykl: Komedia Ludzka, tom 13

Fragment: OD TŁUMACZA Balzac, jak już niejednokrotnie miałem sposobność wspomnieć, jest pisarzem bardzo nierównym. Mieści się w nim i genialny psycholog, i prawdziwy twórca realizmu (w dobrym znaczen...

Lamiel
Lamiel
"Stendhal"
9/10

Niedokończona powieść Stendhala. Akcja utworu rozgrywa się na początku monarchii lipcowej, główną bohaterką jest młoda dziewczyna Lamiel - "harde dziecko ludu o niepodległych instynktach, wcielenie k...

Lekarz mimo woli
Lekarz mimo woli
"Molier"
9/10

Satyra na lekarzy, a zarazem na ich klientów. Gdyby iść za przesłaniem sztuki (nie podanym przecież jednak serio), wypadło by dojść do wniosku, że każdy, choćby drwal, może zostać lekarzem. Wystarczy...

Listy perskie
4 wydania
Listy perskie
"Monteskiusz"
5/10
Seria: Biblioteka filozofów

Maksymy i myśli. Charaktery i anegdoty. Małe dialogi filozoficzne
3 wydania
Maksymy i myśli. Charaktery i anegdoty. Małe dialogi filozoficzne
Sébastien-Roch Nicolas Chamfort
10/10

Świat francuskiej arystokracji, zdradzanych i zdradzających kochanków, intrygujących koterii, rozbawionych dworzan jest tłem i materią opisów, złotych myśli i błyskotliwych bon motów francuskiego klas...

Mikromegas
2 wydania
Mikromegas
"Voltaire"
6/10
Seria: Wolne Lektury

Tytułowy Mikromegas jest mieszkańcem jednej z planet krążących wokół Syriusza. Zostaje wygnany ze swojego świata po tym, jak pisze rozprawę naukową o owadach, którą władca planety uznaje za herezję. ...

O miłości
2 wydania
O miłości
"Stendhal"
6/10

Obrachunki fredrowskie
Obrachunki fredrowskie
Tadeusz Boy-Żeleński
8/10

Boy o swojej wnikliwej książce, poświęconej twórczości Fredry: "Pierwotnie miałem zamiar zebrać po prostu swoje fredrowskie felietony teatralne i związać je niezbyt obszernym wstępem. Ale kiedy przy t...

Opowieści niesamowite. Literatura francuska. Tom 1
Opowieści niesamowite. Literatura francuska. Tom 1
Guillaume Apollinaire, Honoré de Balzac, Jules Barbey d’Aurevilly, Jacques Cazotte ...
8/10
Seria: Opowieści niesamowite

Szlak, którym Jerzy Parvi, autor niniejszej antologii, prowadzi nas przez obszar literatury francuskiej, przez długi czas spowijają dwie wonie: siarki i kadzidła. Nie dajmy się zwieść figlarnej atmos...

Ostatnie wcielenie Vautrina
Ostatnie wcielenie Vautrina
Honoré de Balzac
10/10

Vautrin, prawdziwe imię Jacques Collin, inne przydomki: Ołży-Śmierć (fr. Trompe-la-Mort), Carlos Herrera – jeden z głównych bohaterów Komedii ludzkiej Honoriusza Balzaka. Pojawia się jako postać pier...

Pamiętnik egotysty
Pamiętnik egotysty
"Stendhal"
7/10

Nie znam sam siebie i czasami w nocy, kiedy o tym myślę, złości mnie to. Czy jestem dobry, zły, inteligentny, głupi? Czy umiałem wyciągnąć korzyść z przypadków, w które rzuciła mnie wszechpotęga Napo...

Podziel się pierwszym cytatem autora z innymi Kanapowiczami!
Dodaj pierwszy cytat!

Komentarze