Niedźwiedź i słowik

Wspaniała zimowa opowieść. Niby tak się niepozornie zaczyna, gdzieś w wioseczce na Rusi żyją sobie ludzie. I Zwierzęta. Cała niepozornosc się kończy wraz z pierwszymi słowami Konia. Potem jest tylko więcej magii i snu. Opowieść o tym że jeśli istnieje Dobro musi też istnieć Zło. I jak łatwo je ze sobą pomylić. Coś dla słowiańskiej duszy która rwie się do śpiewu i pogańskiego tańca. Bo kiedyś człowiek slawił Naturę i jej moc. Teraz chwali się bogów okrutnych i będących sprzeciwem wobec Natury. Po co? Ja wolałabym mieć w domu piec kaflowy i domowika. Niech wazila dba o konie w stajni, chętnie zostawię mu w podziękowaniu porcję owsa. I niech czarno odziani głupcy omijają moje domostwo.

Dyskretny urok baśni.

Katherine Arden mnie uwiodła. Niedźwiedź i Słowik to perfekcyjna mieszanka rosyjskiego folkloru, pogańskich wierzeń i baśniowości. Bohaterowie urzekają, a niespiesznie prowadzona akcja pozwala wczuć się w magię wylewającą się ze stron.

Życzę sobie więcej takich powieści fantasy. W powodzi wyrobów literaturopodobnych znalezienie takiej pozycji, zdarza się raz na ruski rok.

Jeśli miałabym wskazać książkę, która aż iskrzy magią to będzie to z pewnością "Niedźwiedź i słowik" Katherine Arden.
Rzadko wzruszam się podczas czytania, jednak ta książka nieprzyzwoicie często wywołuje syndrom mokrych oczu. Może to przez magię płynącą z każdej strony, działającej drażniąco na spojówki nienawykłe cudom. A "Niedźwiedź i słowik" to właśnie taki czytelniczy skarb dla zakręconych na punkcie Słowiańszczyzny.
Ja oszalałam totalnie na jej punkcie.
Matka Wasilisy Pietrownej umarła przy po rodzie zostawiając Leśną Ziemię, męża i dzieci. Opiekę nad całą rodziną przejmuje niania Dunia, lubująca się w snuciu bajek o Żar-ptaku, o dzielnym sokole, o Iwanie carewiczu i szarym wilku... Wasia i reszta jej rodzeństwa wiele wieczorów spędzają z nianią przy ogniu i cieplej zupie. Jednak ich spokój mija pewnego dnia, kiedy ojciec dziewczyny postanawia sprowadzić do domu nową żonę. Wraz z przyjazdem Anny Iwanowny zaczyna się dziać źle w wiosce, dobre duchy sprawujące pieczę nad ludźmi odwracają się od nich. Władzę nad Rusią przejmuję sroga zima, przykrywając pustkowia bezmiarem śniegu. Śmierć i głód zaglądają w oczy wieśniaków, a nieszczęścia nie ustają. Jedynie Wasia wie dlaczego wioska podupada i kto jest temu winien. Na domiar złego odkrywa, że potrafi widzieć więcej niż inni.
Ruś - skute mrozem odludzie - pełne zabobonów, czczenia starych bogów, składania ofiar dobrym i złym duchom to świat Katherine Arden i aż tętni życiem, wzbudza zachwyt. Zwłaszcza, że ...

Bywają takie książki, które wciągają czytelnika w swoje historie niemal od pierwszych stron. Bywa, że na to wciągnięcie trzeba chwilę poczekać, ale później człowiek nawet nie wie kiedy staje się nie tylko czytelnikiem, ale i uczestnikiem opowiedzianych wydarzeń.
Niedźwiedź i słowik to historia jaka wydarzyła się dawno, bardzo dawno temu na dalekiej Rusi. W czasach kiedy w zostawiało się okruszki dla duchów chroniących domostwa przed złem. W lesie, w stajniach, na polach wszędzie były i czekały, aby za niewielką opłatę utrzymywać prawdziwe zło od ludzkich siedzib. Ale co się wydarzy jeśli ludzie sami zło zaproszą w swoje progi, a pamięć o ich niewidzialnych pomocnikach zaniknie?
Na świat z pięknookiej matki i rosłego Pana przychodzi mała Wasia. Dziewczynka pełna dziecięcej radości, niesforna, niemal nie do opanowania. Przychodzi na świat, który opuszcza jej matka. Jednak niczym za dotknięciem dobra w dziewczynce pozostaje cała wiara matki w to, co zachowuje równowagę na ziemi. Wasia widzi więc swoich duchowych mieszkańców, dba o nich, trzyma w ryzach, nie pozwala szkodzić ludziom. W tle pojawia się błękitnooki demon zimy Mróz, ale i inne złe i dobre stworzenia.
I tak, to jedna z tych książek w których zło ludzkie bywa znacznie gorsze od tego, którego boimy się od przysłowiowych złych stworzeń. Ludzkie zło, pycha, zadufanie, szaleńcza i obłąkańcza wiara potrafią uczynić dużo, dużo złego.
Niedźwiedź i słowik to przepiękna baśń osadzona w realiach zamierzchłej Ru...

Tyle sie nasluchalam o tej powiesci, ze pod wplywem impulsu zapytalam o nia w ksiegarni i bardzo nie zaluje. Podoba mi sie, ze przenosimy się do dawnej i dalekiej Rusi, gdzie w głębokich lasach, niezniszczonych ludzką ręką, ludzie żyją zgodnie z naturą i wierzą w magię, bóstwa, demony i bożków. Autorka prowadzi nas przez ten swiat, stopniujac go językowo i stylistycznie wraz z dojrzewaniem Wasi, kapitalnie oddajac przy tym latwosc z jaka przychodz wykluczenie jedostki ze społeczności, szczegolnie kiedy jest ona kobietą nie dającą sie wsadzic w konkretne role spoleczne; pokazuje, na przykladzie mlodego batiuszki jak bardzo potrafimy obwinic innych, siejąc ferment, aby tylko ukryć wlasne grzechy i pragnienia, udajac niezkazitelnosc. I chyba tutaj, oprocz magicznosci, tkwi sila tej powiesci - w jej uniwersalnym i przejrzstym przekazie. Na początku bałam sie, ze bedzie to typowa młodzieżowka (basn dla dzieci jakos bym zniosła), jednak warto było zaryzykowac bo powiesc ma swoj mroczny sznyt. Polecam!

Już samo to, że akcja dzieje się w dawnej Rusi intryguje, do tego magia, czary i folklor :)