Ten się śmieje, kto ma zęby

To książka bardzo niewygodna, uwiera,jak przyciasny but. Prosta, czasami wręcz prostacka, bo taka właśnie jest jej główna bohaterka Wera.

Wera. Zakład fryzjerski męski i Karol dżokej. Wera, twarda baba, nie do zdarcia, która żyje, jak chce i Karol, mąż, któremu zachciało się umrzeć.

Wera wdową być nie zamierza, wdową się nie czuje, wdowieństwo nie dla niej. W dalszym ciągu zamierza żyć po swojemu i kochać kogo ma ochotę w tej chwili kochać. Może to być ona, może też być on.

Najpierw jednak trzeba zmarłego pochować, a z funduszami krucho. Prawie wszystko już wyprzedane, może ktoś się jednak skusi na zegarek po ojcu? Bo zmarły musi mieć przyzwoite buty do trumny. Czy któraś z dawnych miłości Wery wspomoże ją w wyposażeniu zmarłego w ubrania i buty, godne dżokeja? Godne męża Wery?

Wera wspomina swoje życie z Karolem, życie czasami wygodne, ostatnio jednak jakby mniej. Od bogactwa do biedy, od urody do starzejącego się ciała, od miłości do przyzwyczajenia.

Książka dziwna, zdecydowanie oryginalna, język cięty, humor dość czarny, styl zdecydowanie nie dla każdego czytel...

AleBohaterka!

Wera (fryzjerka), partnerka Karola (dżokej), którego już nie ma. Odszedł i nawet butów sobie na śmierć nie naszykował.

Ale po co miał to robić, skoro miał taką Werę, kobietę z krwi i kości.

Buty są tu cichym bohaterem. I jeszcze droga, którą przemierza główna bohaterka, aby zdobyć dla dżokeja najlepsze buty. Jakoś te buty, podobnie jak w Empuzjonie Olgi Tokarczuk wybrzmiewają. Kto by pomyślał, że po butach tak dobrze można opisać charakter człowieka.

Zyta Rudzka umie ubrać swoje bohaterki w ciekawy zestaw cech. Ja czytając rozkładam ją jak cebulę, doszukując się co tam w niej siedzi w środku.

Zazdroszczę autorce takich spotkań, z takimi ludźmi, którzy dają jej impuls do napisania książki gruboskórnej z jednej strony a z drugiej delikatnej, ale do tego trzeba się właśnie dokopać.

Więcej w recenzji, gdzie swoje miejsce znajdzie też Karol. Znałam kiedyś jednego dżokeja, więc łatwo mi było polubić tę postać.

Słowo jeszcze o okładce – świetna! To już druga po Szczelinami, która mnie zaskoczyła swoją innością w tym roku. No może o krok za nią…Za to tytuł najlepszy póki co.

PS Na spotkanie z książką pojechałam uczesana i nawet sobie czerwonego kwiatka we włosy wpięłam. To dla Wery. Pewnie jak mnie mierzyła wzrokiem, na bank skwitowała…”ta…wystroiła się jak wariatka co ma w głow...

Wera właśnie straciła męża, Dżokeja, i musi zorganizować jego pogrzeb. Nie jest to prosta sprawa, bo Wera nie jest osobą majętną, a i Dżokej nie pomyślał wcześniej o przygotowaniu rzeczy na swoją ostatnią drogę. I tak krążyłam z Werą po mieście szukając trumniaków, spotykając jej dawne miłości i słuchając monologu odsłaniającego część niełatwych losów dziewczyny, która po prostu chciała żyć po swojemu.
Książka nietuzinkowa, bardzo mocna i przez to jaką tematykę podejmuje i przez sposób w jaki pisze autorka. Nie każdemu może się spodobać ale na pewno długo po przeczytaniu siedzi w głowie.

Od roboty nie odwracała się nigdy - "Wera. Zakład fryzjerski męski" - podcinała, goliła kłaki i zamiatała, na obecność panów nigdy nie narzekała. Wszystkich pod siebie zgarniała, choć wycieruchem nie była, nie podpadała pod baby wersalki, co się szybko rozkładają, trzech majtek nie zakładała, dawała komu chciała z wyboru. Za bogiem i dziećmi nie była, do kościoła nie chodziła, rodzić też nie chciała.
Tą silną bohaterkę poznajemy w momencie śmierci dżokeja - jej życiowego partnera, który choć na ogiera czystej krwi nie wyglądał, dosiad miał dobry. Bez porządnych butów do piachu go nie wyprawi, dlatego bierze pod pachę mocno wysłużonego psa Waciaka i udaje się w poszukiwaniu idealnej garderoby, butów i trumny. U Wery śmierć to nie czas na rozpacz, wyraźnym gestem odpędza smutek twierdząc, że jej do rany lepiej nie przykładać - gangrena zaraz pójdzie. Ta kobieta niejednokrotnie kpi z własnego życia, jest bezkompromisowa i nieco ordynarna, nie zamierza zapędzać się w otchłań wspomnień, dlatego wyprzedaje wszystkie rzeczy dżokeja. Obserwujemy jak zagłębia się w świat bazarów, lombardów wtykając komu się da dżojekowe puchary czy zegarek.
Silną ma skorupę, nigdy nie pokazuje własnych słabości, a do pochówku pochodzi iście zadaniowo.
Nie raz przyjdzie jej odwiedzić starych kochanków - w końcu bardzo trudno o odpowiednie buty dla nieboszczyka, czy garnitur. Przy okazji przygotowań do pochówku odkrywamy pikantne sekrety Wery - raz chłopaczek, raz dziewczynka, raz czyst...

Ten się śmieje, kto czyta Zytę Rudzką. I ten płacze czasami. A bo to było tak: Wera Dżokeja pochować musi. Nie duży on, niewyrośnięty, ale w gębie i w leżeniu trupem dobry. To chodzi Wera wokół tej śmierci jak wdowa, choć do wdowy to jej daleko. Wyślepia się, popala, trumniaków znaleźć nie może, z zegarkiem po ojcu, ładnym, chodzi; do parku z Waciakiem, co nie chodzi, tyle że starości, tylko leżałby i spał.

Byłych kochanków odwiedza, barachło im ostatnie wcisnąć i wycisnąć ich z resztek. Byłe kochanki napotyka, i ślepią się na siebie, miłości swe wspominają.

Na garnitur trumienny Wera zbiera, ta Wera, od „Wera. Zakład fryzjerski męski”, na wyżerkę jaką, bo „stypę trzeba pokropić”, a rozpacz - przepłukać. Bo „teraźniejszość taka, że napoić się trzeba”. A jak stypa wystawna, to wała się śmierci pokazuje…

I mógłbym tak długo, bo „Kto się śmieje…” to istna kopalnia jednych z najbłyskotliwszych zdań, jakie ostatnio miałem przyjemność napotkać na swojej czytelniczej drodze.

Książka Rudzkiej, jedyna w swoim rodzaju (oryginalna – to za mało powiedziane), to także książka o… przedmiotach: fryzjerskich nożyczkach, które Wera nosi ze sobą, zegarku po ojcu, ciele Dżokeja i trumniakach dla niego. A przy tym językowo doskonała, dzięki czemu Werę się słyszy, widzi i wraz z nią chodzi po ulicach miasta. To także zapis burzy emocji jedynej w swym rodzaju bohaterki, kobiety z krwi i kości, takiej „na zabój” d...