Recenzja książki Cierpienia młodego Wertera

Z czystej ciekawości sięgnąłem po tę lekturę (w formie audiobooka) po wielu latach, by zobaczyć czym się katuje (a może już nie?) naszą dziarską młodzież. Historia jest w gruncie rzeczy banalna: facet zakochuje się w kobiecie, ale ta ma innego i wychodzi za mąż. Facet z żalu i niespełnionej miłości strzela sobie w łeb. Tyle. Oczywiście najważniejsza jest nie fabuła, ale różne smaczki z epoki, czyli z XVIII wieku.

Po pierwsze narrator i bohater jest jakiś egzaltowany, przesadnie reagujący, jak coś mu się podoba to musi być rajskie, gdy pisze, że kobieta jest wyrozumiała, to mówi: niebiańska wyrozumiałość, taki stan emocjonalnego wzmożenia charakteryzuje raczej niektóre kobiety. Czyżby nasz bohater był na haju (podrzucam ciekawy trop naszej dziatwie)? Bardziej chyba ulegał modzie ówczesnej, która w cenie miała wszelką egzaltację. Niemniej człowiek ten irytuje, wygląda na podekscytowanego narcyza. Poza tym to próżniak, człek trudny, przy byle kłopotach zwalnia się z pracy, nie może nigdzie zagrzać sobie miejsca.

Nie dziw więc, że taki człowiek tylko czeka, aby się zakochać szaleńczo i głęboko w pierwszej pannie, która się do tego nadaje. No i spotyka odpowiednią panienkę, ładną i miłą, i szlus, klamka zapada. Ale jego wybranka należy do innego i mamy dramat, nasz bohater szaleje ze smutku i rozpaczy.

Ciekawe są jego ostatnie dni, udaje się do ukochanej, poślubionej już innemu, i masochistycznie napawa się cierpieniem. A potem wpada w coraz większe szaleństwo, dla mnie to sprawa medyczna, ciekawy co by na to powiedział psychiatra... Mamy przygotowania do samobójstwa... Z jednej strony to tragedia, z drugiej strony ma się wrażenie, że raczej łzawy, wyreżyserowany, tchnący fałszem melodramat, narrator bardzo chce wzbudzić u innych poczucie żalu po sobie.

Książka podobna jest do swego bohatera, bo napisana jest stylem egzaltowanym i pompatycznym, prawdę mówiąc ciężko mi się jej słuchało w dobrym wykonaniu Jacka Rozenka. Dlatego dla współczesnego czytelnika to trudna lektura, nie bardzo rozumiem, dlaczego zmusza (lub zmuszało) się do niej naszą młodzież, efektem być może jedynie niechęć do wszelkiej literatury.