Hermańce

Hermańce to współczesna wieś zagubiona gdzieś w Polsce. Rytm życia wyznaczają w niej powtarzające się wizyty w kościele, gospodzie i ośrodku leczenia uzależnień (kolejność dowolna). W tym rytuale uczestniczy także główny bohater powieści, niejaki Złotowski, który choć dobiega trzydziestki, to wciąż żyje na garnuszku rodziców. Bezrobotny mężczyzna postanawia zostać literatem i zabiera się do pracy z zapałem godnym lepszej sprawy. Próbuje dojść, dlaczego spaliła się pani Mela, i wyjaśnia, co właściwie w zdominowanej przez mężczyzn społeczności robi Stowarzyszenie Wdów. Snuta przez niego opowieść to obraz hermańskich obyczajów, z których oprócz picia wódki należy wymienić także odwieczne kłótnie rządzących niepodzielnie we wsi księdza i doktora. Hermańce nie są ani kolejnym smutnym traktatem o popegeerowskiej wsi, ani idyllicznym obrazkiem polskiej prowincji. To pełna humoru powieść o ludziach z krwi i kości, którzy codziennie muszą zmagać się z trudną rzeczywistością. Barbara Kosmowska ma wyjątkowy talent do tworzenia co prawda niejednoznacznych moralnie, ale za to sympatycznych postaci. Między kozetką a amboną toczy się zwyczajne życie - zawiązują się przyjaźnie, zaczynają i kończą związki, chłopcy pałętają się po okolicy w poszukiwaniu zaczepki, a dziewczyny próbują złapać męża.
Kosmowska w dowcipny sposób przemyca socjologiczną i psychologiczną prawdę. Turystki smażyły się nad jeziorem niczym skwarki z Kubiewowego prosięcia. Edek zauważył, że coraz mniej materiału zużywają w fabrykach na stroje kąpielowe. I ta oszczędność bardzo mu się podobała, choć nie w każdym wydaniu. Do mnie lepiła się jakaś nowa. Przyjechała z dużego miasta. Blada, chuda, do kobiety mało podobna. W dodatku mocna w gębie. No i niedelikatna, gdyż już na początku wykpiła mnie za elegancki bajer, na który próbowałem ją wyrwać. (fragment)

Kosmowska oparła swoją powieść na kilku ważnych dla polskiej prozy wzorcach, zadała pytanie o możliwości literatury społecznej, psychologicznej, głęboko związanej z człowiekiem – ale w wersji pop. Marta Cuber Czytanie Kosmowskiej jest czystą przyjemnością. „Głos Koszaliński”