Kosmologii nigdy za dużo! :) Szybko i bezobjawowo przyswajalna dawka nauki o Wszechświecie to główny atut niewielkie książki Tonego Rothmana. Podstawowe założenie o zupełnej przystępności doboru treści spełnia nieco ponad 2/3 tekstu. Poglądowość i szukanie prostych słów przyświecało fizykowi w kolejnych odsłonach opowieści o sukcesach kosmologi... Recenzja książki Mała książka o Wielkim Wybuchu
Arthur Schopenhauer zauważył, że namysł nad technikami prowadzenia dyskusji, jako narzędziami służącymi różnym celom, wymaga ‘odświeżenia’. Nie można Mu się dziwić, skoro wciąż korzystano w jego czasach z przemyśleń Arystotelesa w tej materii. Powstała niemal 200 lat temu „Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów” (*) jest zbiorem ‘chwytów erysty... Recenzja książki Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów
Podobno dobre książki z filozofii mają mało przypisów, a wybitne nie potrzebują ich wcale. Jeśli tym się sugerować, to „Nowe lewiatany. Refleksje po liberalizmie” są niepokojąco słabymi refleksjami. Na szczęście ta najnowsza książka Johna Gray’a (nie mylić z terapeutą od Marsa i Wenus) na kilku stronach dała mi do myślenia. Cała reszt jest jednak ... Recenzja książki Nowe lewiatany
Najpewniej to nie jest przełomowa publikacja na miarę manifestów Simone de Beauvoir, choć ciekawa perspektywa tworzy z „Ewy. Kobiece ciało i 200 milionów lat naszej historii” ważny głos we współczesnej dyskusji o poszukiwaniach dobrej narracji o roli kobiet. Za banałem, że kobiety są co najmniej tak ważne jak mężczyźni, ukrywa się praktycznie nier... Recenzja książki Ewa. Ewolucja jest kobietą
Duet noblistów, w równie dobrej formie, twórczo rozwija model struktur państwowych podany kilka lat wcześniej (*). Książka „Wąski korytarz. Państwa, społeczeństwa i losy wolności” to inspirowana Lewiatanem Hobbesa panorama rozwiązań społeczno-polityczno-gospodarczych, które formują i deformują relacje ludzkie. Daren Acemoglu i James A. Robinson ba... Recenzja książki Wąski korytarz
Podtytuł książki „Przewodnik dla ateistów. Jak rozmawiać z wierzącymi” streszcza najciekawszą warstwę publikacji. Peter Boghossian to praktyk, który od lat prowadzi dialog z wierzącymi, socjalizuje skazanych w więzieniach i zachęca innych do dość prostej postawy. Przede wszystkim do przepracowania trzech uzupełniających się sformułowań, którymi ch... Recenzja książki Podręcznik dla ateistów. Jak rozmawiać z wierzącymi
Podobno to najtrudniejszy problem – umysł obdarzony świadomością. Tak bardzo brakuje odpowiedzi, że nawet niektórzy fizycy doszli do wniosku, że uda się i im napisać kilka publikacji w tym temacie. A tak poważniej, George Musser uznał słusznie, że każde odświeżające spojrzenie na świadomość ze specyficznym dla każdej nauki instrumentarium zwiększa... Recenzja książki Fizyka na tropie świadomości
GAI (*) to zapewne aktualnie najszybciej implementowana w świat ludzi technologia cyfrowa. W jaki sposób doszło do jej powstania, jak buduje bazę wiedzy, jak wchodzi w relacje z człowiekiem by stać się generatywnym narzędziem – to główne i najciekawsze pytania, na które Jerry Kaplan odpowiada w książce. Jego „Generatywna AI” sformatowana do oxford... Recenzja książki Generatywna AI
Jedną z dość nieszczęsnych perspektyw historii jest próba opowiadania jej językiem brzegowym wobec statusu ludzkich poczynań. Kompletna losowość i zupełny determinizm są nieprawdziwe, choć czasem dobrze wypełniają luki w naszej wiedzy czy wspierają hipotezę wygodną w konkretnej narracji. Tytułowe pytanie Iana Morrisa lepiej potraktować jako prowok... Recenzja książki Dlaczego Zachód rządzi-na razie
Zginąć można nawet i banalnie na własnym osiedlu. W kosmosie ginie się zdecydowanie sprawniej, w sposób bardzo oczywisty. Już na Ziemi systemy podtrzymujące życie to ekwilibrystyka kompromisów, balansowanie na krawędzi. Poza otuliną atmosfery stajemy się tak upokarzająco bezradni egzystencjalnie, że zaledwie miliarderów stać na kilkunastominutowe ... Recenzja książki Jak nie zginąć w kosmosie
Aby nie pozostawiać niedomówień, od razu wyjaśnię sens powyższego zwrotu w niemiłosiernym spoilerze z książki (str. 401): „Zacząłem tę książkę od wymyślonej historii o firmie, która wysyła dzieci z Ziemi na Marsa bez zgody ich rodziców. Niewyobrażalne jest, abyśmy na coś takiego pozwolili. Ale w pewnym sensie właśnie coś takiego się stało. Nasz... Recenzja książki Niespokojne pokolenie
Może i czyjś sam entuzjazm wystarcza do naśladownictwa? Ucz się po swojemu, wytrwale, lekko, z optymizmem, całe życie i z przekonaniem, że warto to robić. Mnie to przekonuje, bo według klasyfikacji autorów książki jestem mistykiem, skoro poszukiwanie wiedzy jest dla mnie celem samym w sobie. Tylko czy na tym bezkompromisowym idealizmie da się zbud... Recenzja książki Rewolucja w uczeniu
Richard Dawkins i wszystko wiadomo. A może jednak nie? Przecież już nawet „Bóg urojony” stał się pełnoletni i mamy coraz więcej młodych, którzy nie pamiętają społecznej burzy po premierze tej i kilku innych publikacji z początku stulecia. Choć „Religiol. I inne eseje o rozumie i nierozumie” nie jest najlepszym wprowadzeniem do poglądów zoologa, to... Recenzja książki Religiol i inne eseje o rozumie i nierozumie
Wykazanie czegokolwiek w psychologii, tak ‘ponad wszelką wątpliwość’, jest możliwe chyba tylko w przypadku oczywistości. ‘Zakotwiczenia obiektywizującego jej wnioski’ dokonują dla niej albo nauki przyrodnicze albo eksperymenty ilościowe oparte o liczby czy kliniczne badania. W pierwszym przypadku, to odrzucony przez Fromma instynktywizm reprezento... Recenzja książki Anatomia ludzkiej destrukcyjności
Po nieco mylącym tytule (*), sama książka astronoma lawiruje po dość niszowych wodach wiedzy, gdzie nauki przyrodnicze uzyskują status podstawy, uzasadnienia czy korelacji dla kulturowych ludzkich aktywności. John Barrow w nieformalnym sensie rozwija myśl, która zbudowała jego najsłynniejszy tekst. (**) Pokazuje, że ciekawym polem nowatorskich ust... Recenzja książki Wszechświat a sztuka
Ewolucja biologiczna od kilkunastu dekad odpowiada za tłumaczenie obserwowanych formy życia. Mało w tym kontrowersji. Jednak powiązanie darwinizmu z emocjami, celami jednostkowymi i grupowymi czy socjalizacją buduje szerokie pole do poszukiwań odpowiedzi w ramach otwartych debat. „Ewolucja” jako element dydaktycznej serii (*) w takim duchy rozkład... Recenzja książki Ewolucja
Dobra historia techniki powinna pokazywać przede wszystkim zaplecze, zarówno sposób dochodzenia do idei wynalazku i jego realizacji, jak i pomyłki czy ślepe tropy. Ainissie Ramirez udało się w dużym stopniu taki cel osiągnąć. „Magia wynalazków. O tym, jak połączyła nas stal, miedź dała głos, a krzem odmienił nasze umysły” (*) dostarcza sporo kultu... Recenzja książki Magia wynalazków
Być może hasło ‘komputer kwantowy’ to nieuchronny element czekającego nas skoku cywilizacyjnego. Być może to coś więcej niż AI. A być może to ślepa uliczka, przynajmniej w obecnej wersji hipotetycznych planów realizacji. Już samo zaakcentowanie w publikacjach ostatnich dekad tematyki związanej z inżynierią kwantową i redefinicja sposobu prezentacj... Recenzja książki Procesor Feynmana
Po tej lekturze pozostało sporo ambiwalencji. Temat ważny, poważny, podany z ciekawymi przykładami. Jednocześnie autor pogubił proporcje, zatracił się w detalach, nie zachował równowagi potrzebnej publikacjom z ambicjami. Zaś sam tytuł to miał chyba zmylić czytelnika. Fakty, które Maciej Górny przypomina, to nasz cywilizacyjny wstyd. Wstyd styku n... Recenzja książki Historia głupich idei albo duch narodu w świątyni nauki
Po dość chaotycznym początku, druga część książki Roberta M. Hazena okazała się lepsza, a sama końcówka zasługuje na wyróżnienie. „Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego” jest mieszanką kilku narracji, co wymaga dużej sprawności literackiej by mnie zaciekawić, neutralizując moje uprzedzenia do takiego eklektyzmu. Czasem autorowi to udawa... Recenzja książki Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego
Kiedyś rolnik odkrywał kometę w ciszy i anonimowo, snuł wizje o konsekwencjach tego fenomenu; ot tak podczas nocnych prac. Teraz o jej pojawianiu się w okolicy Ziemi muszą nam zakomunikować media, inaczej to zjawisko nie istnieje w zasadzie w przestrzeni publicznej. Żyjemy w ‘prześwietlonych wioskach cyfrowych’, gdzie nocą niewiele poza Księżycem ... Recenzja książki Komety
„Dlaczego narody przegrywają” pokazuje, że nasze szanse w dużym stopniu zależą od miejsca i czasu urodzenia. Organizacja struktur polityczno-społeczno-gospodarczych, jako wynik działania sił w zbiorowościach ludzkich, definiuje stopień uporządkowania i przewidywalności lokalnego dla nas otoczenia. Z jednej strony autorzy książki ‘nie odkryli Amery... Recenzja książki Dlaczego narody przegrywają
Każdy powinien poszukiwać zniuansowanych odpowiedzi na wyzwania, które stawia przed nami nieuchronna sztuczna inteligencja (AI). Można ją kochać, nienawidzić, ale na pewno trzeba budować o niej poglądy, bo ona nas zna coraz lepiej. Ray Kurzweil od lat jest zwolennikiem technicyzacji i postępu z niej wynikającego. Jest znanym futurologiem, który pr... Recenzja książki Osobliwość coraz bliżej
Chyba największym węzłem skomplikowania globalnej sytuacji w ostatnim stuleciu jest obszar wielkości polskiego województwa. Izrael i Zachodni Brzeg Jordanu to takie swoiste oko cyklonu z epicentrum na jerozolimskim Wzgórzu Świątynnym, gdzie miał chadzać król Dawid i Jezus, a Mahomet miał wstąpić do nieba. Między innymi z powodu tych trzech osób ma... Recenzja książki Pokój z widokiem na wojnę
To była dość nużąca, przewidywalna i po części zbyt spekulatywna lektura. Pojawiło się w niej na szczęście też kilka obserwacji godnych odnotowania. Małżeństwo autorów – Heather Heying i Bret Weinstein – swoją wiedzę biologów ewolucyjnych wykorzystało do przyjrzenia się człowiekowi w szybkozmiennym (pełnym ‘hipernowości’, jak nazwali nasze dynamic... Recenzja książki Przewodnik łowcy i zbieracza po XXI wieku