Dom pisarzy w czasach zarazy

Pierwszą część czytało się świetnie. O dzieciństwie Tomasza Jastruna w domu pisarzy, o uwikłaniu tych ostatnich w stalinizm, o dylematach moralnych jego ojca, znanego poety przytłoczonego propagandą. Takie były czasy: artyści musieli wybierać: czy być z partią i być wydawanym, wystawianym, grać role, mieć mieszkania, wyjazdy zagraniczne, talony na samochody, czy być przeciw i pisać do szuflady. Metody Jedynej Partii i jej Słusznej Ideologii znane i stosowane również dzisiaj… Wszystko to jest barwnie opisane, miejscami poetycko, bo autor przecież poetą jest i synem poetów. Swojego ojca, Mieczysława Jastruna przedstawia bardzo ciepło, matkę, Mieczysławę Buczkówną mniej, chyba nie miał z nią bliskich relacji. Mieszkańców Domu i ich znajomych, znanych i często wybitnych pisarzy przybliża jako zdolnych, ale pełnych dziwactw i śmieszności zwykłych ludzi.

W drugiej części autor, sam opozycjonista w latach 70-tych i 80-tych, stara się skłonić niektórych z mieszkańców Iwickiej do analizy ich postawy z lat stalinizmu. I tego nie mogłam czytać. Starzy już ludzie zasłaniają się niepamięcią, tłumaczą siebie i członków swojej rodziny. Żenujące.

Generalnie- bardzo ciekawa i wartościowa pozycja, pierwsza część świetna, natomiast drugą autor mógłby sobie darować.

Zupełnie utonęłam w tej książce. „Dom pisarzy w czasach zarazy. Iwicka 8A”, świetna lektura, naprawdę.

Na pewno ważny jest tu język i umiejętność opowiadania. Również podejście do tematu. Tomasz Jastrun opowiada o swoim dzieciństwie i przez ten pryzmat oglądamy historie i życiowe przypadki znanych pisarzy, osób znaczących wiele w historii polskiej literatury czy kultury. My znamy ich raczej tylko z lektur i z lekcji polskiego. Autor pokazuje ich od strony kuchni, czasem łazienki, w kapciach bardziej, niż w garniturze. Nie jest to książka nastawiona na plotkę. Choć przecież czasami wieje skandalem.

Ci wszyscy znani ludzie byli przede wszystkim tłem dla jego dorastania, odegrali jakąś rolę na kolejnych etapach życia. Jednocześnie książka opisuje, jak trudne było życie pisarzy czy intelektualistów w Polsce powojennej, w czasach stalinizmu, gdzie każda rozmowa z drugim człowiekiem mogła stanowić początek dylematu moralnego, gdzie wciąż trzeba było dokonywać wyborów stricte politycznych. Opisując codzienność życia w tym szczególnym domu, gdzie prawie każdy z mieszkańców chciał zaistnieć w życiu kulturalnym, tylko poprzez przytaczanie szczegółów tego bytowania, Autor dobitniej pokazuje jakość tych wszystkich ludzi. Nikogo nie usprawiedliwia ani nie oskarża, ale sam ten opis jest momentami wstrząsający i skłania do refleksji.

Wszystkim, których interesuje historia literatury, polskiej polecam tę książkę.

Długo jej nie zapomnę.
Tym razem nie chodzi o suwerena, a o elity intelektualne. Czytałam Miłosza, jeszcze z powielacza, sama przepisywałam na maszynie w stanie wojennym "Zniewolony umysł" - tam byli Alfa, Beta, Gamma i Delta - tu są żywi ludzie z imienia i nazwiska, ich życie codzienne, rodziny, układy, zależności, historia - też od "kuchni i sypialni".
Wielu z nich nie chce pamiętać, niewielka część pamięta, ale nie potrafi zanalizować, jak to było możliwe, jak do tego doszło, jak mogli być tak ślepi i spolegliwi. Wielu się obudziło i zrehabilitowało - na szczęście, ale nie o to chodzi. Chodzi o to, że mechanizm wciąż jest sprawny i działa.
Tomasz Jastrun napisał świetną książkę