Jedziemy z matką na północ

„Pojechałam do brata na południe” było moim tegorocznym literackim odkryciem i zaskoczeniem. Nietuzinkowa forma, surowy styl i zawarta w słowach siła emocji trafiły do mnie swym autentyzmem. Oczywistym było więc, że przeczytam i dwa kolejne tomy „Sagi rodziny Kippów”. Na ten ostatni przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać.

Ale na razie „Jedziemy z matką na północ”, a raczej z jej ciałem, towarzysząc w drodze do jej rodzinnej miejscowości rodzeństwu kippów. A co zastajemy na miejscu? Odziedziczony po matce dom, o który przyjdzie toczyć boje. Lokalną społeczność zarządzaną przez pastora według najgorszego patriarchalnego modelu. Wreszcie przeszłość, która wybija szambem i domaga się sprawiedliwości.

Akcja w porównaniu z częścią pierwszą zaskakuje dynamiką i wciąga czytelnika równie mocno, jak sekta złaknionego akceptacji brora. Janie przyjdzie mierzyć się z własnymi emocjami, walczyć o to, co dla niej ważne, popełniać błędy i ponosić ich konsekwencje. Zakończenie, niczym w najlepszych powieściach akcji, choć pozornie nie przystaje do całości, zaskakuje równie mocno i wręcz nie pozostawia wyboru co do sięgnięcia po kontynuację.

Jednak to przede wszystkim powieść wypełniona po brzegi trudnymi emocjami, surowa i na wskroś prawdziwa, a do tego odarta z jakichkolwiek upiększeń i przemilczeń. Ukazany obraz społeczeństwa przypomina bagno, w którym rządzą najsilniejsi, bagno, które pochłania jednostki słabsze i zależne. Przerażający obraz ukazany szczerze,...

„Jedziemy z matką na północ” to drugi tom sagi rodziny Kippów pióra Karin Smirnoff, proza nieszablonowa, wymykająca się schematom. W teorii da się ją czytać oddzielnie, bez znajomości tomu pierwszego pt. „Pojechałam do brata na południe”, jednak myślę, że warto w tym wypadku zachować odpowiednią kolejność – dla zachwytu nad stylem, dłuższym obcowaniem z taką prozą i pełnym zrozumieniem rozbudowanej postaci głównej bohaterki. A jest nią Jana, kobieta, która w dzieciństwie doświadczyła morza przemocy, takiej, którą skierowali na nią najbliżsi. A teraz ma pochować, pożegnać kobietę, która na to wszystko zwyczajnie pozwalała – swoją matkę. I tak zaczyna się podróż jej i jej równie straumatyzowanego brata nie tylko do miejsca, gdzie wychowywała się ich matka, ale i do wnętrza, do miejsca, w którym w końcu będą mogli odpuścić, a przynajmniej spróbować znaleźć rozwiązanie, ukojenie... Poza surową, a jednak ukrywającą między wierszami ogromne emocje historią, na pewno muszę wspomnieć też o stylu, w jakim jest spisana. Bo to coś, co z początku mocno zaskakuje. Mianowicie tekst pisany jest jednym ciągiem, bez znaków interpunkcyjnych i wielkich liter prócz tych rozpoczynającymi zdanie i kropkami na ich końcu. Brzmi dziwnie. Ale zaskakująco szybko wpada się w rytm powieści, tak głęboko, że po chwili przestaje się zauważać, że czegoś tu brakuje. To dziwne wrażenie, ale chyba po części właśnie w tym urok tej powieści – łamie konwenanse, wymyka się zasadom. To proza z jednej strony sur...

Mocno realistyczna, oddziałująca na wyobraźnię powieść o niepowtarzalnym stylu nie do podrobienia - zanim postawię przysłowiową kropkę tej recenzji już z tego miejsca mocno zachęcam do sięgnięcia po ten tytuł. To kolejna część sagi rodziny Kippów, w której przyjdzie nam się zmierzyć z toksycznymi relacjami. Szwedzka prowincja rządzi się własnymi prawami, działająca na jej terenie wspólnota rozpościera swą sieć na każdego, kto znajdzie się w jej zasięgu. Bror daje się w nią złapać, Jana zaś walczy i próbuje wyrwać brata z jej szponów. Mieli jechać wyłącznie na pogrzeb, a zasiedzieli się na Północy w miejscu dziwnym, pełnym mroku, rządzonym własnymi prawami. Czytając rachunek sumienia pod postacią ostatniego listu Jana próbuje zrozumieć, czemu matka opuściła swój rodzinny dom, jednocześnie uznając ją za współwinną dokonanych krzywd. Jana to kobieta niezwykle odważna, imponuje mi jej zawziętość, gdy wyrusza na krucjatę, lecz niezdolna jest już ponosić jej konsekwencje, ucieka niczym kundel z podkulonym ogonem. Żyje na rozwidleniu pragnąc jednocześnie znaleźć dom, wyjechać i uciec. Bror jest bohaterem nieco bardziej papierowym, łatwo daje się manipulować i zbyt szybko rezygnuje z prowadzonego dotychczas życia. Nieco drażniła mnie jego bierność.
W pierwszej części bohaterom łatwiej było się do siebie zbliżyć, tu potrzebują przestrzeni, obserwujemy ich oddalenie.
Doświadczymy tu surowego skandynawskiego klimatu - mroźnych zim, podróży skuterami śnieżnymi, zimnych grzej...