Portret pana W.H.

Po obie­dzie spo­ży­tym w to­wa­rzy­stwie Er­ski­ne'a, w jego ład­nym dom­ku na Bird­ca­ge Walk, sie­dzie­li­śmy przy ka­wie w bi­blio­te­ce pa­ląc pa­pie­ro­sy, gdy roz­mo­wa ze­szła na te­mat fal­sy­fi­ka­tów li­te­rac­kich. Nie pa­mię­tam już dzi­siaj, co nas skło­ni­ło do po­ru­sze­nia tego nie­co dziw­ne­go w owej epo­ce te­ma­tu, wiem tyl­ko, że pro­wa­dzi­li­śmy dłu­gą dys­ku­sję do­ty­czą­cą Mac­pher­so­na, Ire­lan­da i Chat­ter­to­na i że ja, w związ­ku z tym ostat­nim, do­wo­dzi­łem, że jego tak zwa­ne fal­sy­fi­ka­ty wy­ni­ka­ły z ar­ty­stycz­nej po­trze­by do­sko­na­łe­go wy­po­wie­dze­nia się; twier­dzi­łem, że nie mamy pra­wa spie­rać się z ar­ty­stą o wy­bór spo­so­bu, w jaki chce po­dać swo­je dzie­ła, a po­nie­waż wszel­ka sztu­ka jest w pew­nej mie­rze ak­tor­stwem, usi­ło­wa­niem uka­za­nia wła­snej oso­bo­wo­ści na ja­kiejś wy­obra­żo­nej przez sie­bie płasz­czyź­nie, poza za­się­giem ha­mu­ją­cych wy­da­rzeń, a tak­że ogra­ni­czeń na­rzu­co­nych przez rze­czy­wi­ste ży­cie, po­tę­pia­nie prze­to ar­ty­sty za szal­bier­stwo by­ło­by po­mie­sza­niem dwóch róż­nych pro­ble­mów, etycz­ne­go i es­te­tycz­ne­go.