Taka piękna żałoba

To se ne vrati. Lekkość i świeżość czechosłowackiej nowej fali. Bez autobiograficznego auto-sentymentalizmu. Koniec błogiego dzieciństwa wraz z natarciem Hitlera do kraju i jego świty. Wkroczenie Niemiec do Czech, to jak zburzenie niewinności dziecka, dlatego Hrabal wraca do czaru wspomnień. Cudownie ożywia stryjaszka mitomana-kobieciarza, zazdrosnych mężów, którzy obawiają się, że ich żony zdradzą z amantami kina. Pierwsze uniesienie dziewczęcą urodą i smukłymi paluszkami dam na męskiej piersi. Wielka pochwała prostoty i życia rodzinnego. Pierwsze zerwane słodkie czereśnie i pierwszy tatuaż.

Niepodrabialne, jak wspomnienia, które nie umierają w nas, lecz wzbierają na sile, by o sobie przypomnieć i wywoływać smutek, że tego już nie ma, ale to taka piękna żałoba.

Dzieciństwo się kończy, zostają tylko wspomnienia. Czy jest, czego żałować? Hrabal przedstawia portret małego miasteczka widziany oczami dziecka. Smutne i samotne jest to dzieciństwo, oddzielone jakby szybą, za której bohater obserwuje życie miasteczka, jego rodziców i wszystkich mieszkańców. Bardzo nostalgiczna książka, opisująca świat, którego już nie ma. Warto jednak zanurzyć się w ten świat zawiłości ludzkiej egzystencji w małym, sennym miasteczku.