Pani Wyrocznia

Płacz po utraconych skrzydłach.

Joan Foster to postać niewątpliwie skomplikowana. Zaplątana uczuciowo, niestabilna artystycznie, z ogromnym bagażem emocjonalnym z przeszłości, pewnego dnia postanawia definitywnie przeciąć ten węzeł gordyjski własnego życia poprzez sfingowanie własnej śmierci. Pomysł był na tyle szalony, że się udał. Tym sposobem Joan ląduje w nadmorskiej włoskiej miejscowości, gdzie zaczyna snuć opowieść o tym, co tak właściwie spowodowało cały ten ambaras.

Dzieciństwo i dorastanie to często prawdziwy poligon, z którego człowiek jakimś cudem wychodzi żywy, ale jednak blizny pozostają. Ile jest takich Joan Foster wokół nas? Obstawiam że sporo. Gdyby nie zaskakująco nudne zakończenie, dałabym jeszcze jedną gwiazdkę więcej.

Joan dorastała bez miłości. Nieobecny ojciec, pogarda w oczach matki i niechęć ze strony rówieśników to wszystko, co otaczało ją odkąd sięgała pamięcią. Jedynie ciotka potrafiła okazać jej prawdziwą sympatię, ale wciąż było jej zbyt mało, by napełnić złaknione serce na dłużej. Im gorzej się czuła, tym więcej kilogramów zyskiwała, traktując je niczym zbroję. A potem postanowiła się ich pozbyć. Uwolnić się od wzbudzającego wstręt ciała, toksycznych ludzi i niewygodnej przeszłości. Zostawić wszystko za sobą i stać się kimś zupełnie nowym. Oszukiwała innych i oszukiwała siebie, a wszystko po to, by nikt nie powiązał jej z tym, kim kiedyś była. Jej rzeczywistość zyskała kolory, ale kolory, które przez chwilę nieuwagi mogły zniknąć. Romans z polskim hrabią i małżeństwo z rewolucjonistą nie przyniosły jej szczęścia, a powieści, które pod pseudonimem wydawała stanowiły jedynie źródło pieniędzy oraz chwilowej ucieczki od rzeczywistości. Wszystko było poukładane, choć nijakie. Ciekawe, ale jednocześnie przygnębiające. Porządek jednak zburzyło wydanie pierwszej powieści pod własnym imieniem i nazwiskiem. Zyskała uznanie krytyków i sławę, ale za tym przyszły problemy. Problemy, które mogły zniszczyć świat, który wokół siebie stworzyła.

Margaret Atwood z wielką uwagą kreśli swoją bohaterkę. Sprawia to, że monotonna fabuła nie nudzi, a zmusza do uważnego obserwowania. Powiedziałabym, że to powieść o nienawiści do siebie, desperackich próbach znalezienia miłości i staraniach o...

„Jego wyobrażenie o mnie to nie to samo co ja”*.

Wiele można powiedzieć o głównej bohaterce, ale na pewno nie to, że jej życie jest nudne. Joan Foster ciągle od nowa wymyśla siebie, nie ma nikogo, kto wiedziałby o niej wszystko. Podoba mi się, że to „kreowanie siebie” przeplata się z kreowaniem bohaterów powieści pisanych przez główną bohaterkę.
Przejmująca jest też sama historia życia Joan Foster, jej traumy dzieciństwa, które kładą się cieniem również na jej dorosłym życiu.

Margaret Atwood ukazuje też literaturę jako sposób na życie. Główna bohaterka oraz Paweł, polski hrabia, dorabiają sobie jako pisarze „szmirowatych czytadeł”. Choć sami preferują inny typ literatury, piszą tylko i wyłącznie dla zarobku. Nasunęło mi to myśl, że może wielu współczesnych pisarzy tworzących naiwne i schematyczne książki wcale nie robie tego „na poważnie”, tylko dla zarobku :)

Autorka kreuje ciekawą postać, której kobiecość jest jednocześnie jej siłą, jak i przekleństwem. Jest to postać nieoczywista, barwna i wielowymiarowa.
Margaret Atwood, zdobywczyni wielu nagród, jest pisarką ciekawą, nietuzinkową i zaskakującą. Z pewnością sięgnę po inne jej powieści.

* M. Atwood, Pani Wyrocznia, Wielka Litera, Warszawa 2018, s. 316.

To moja szósta powieść Margaret Atwood, którą postrzegam jako pisarkę kobiecą, nie w kontekście adresata, ale tematyki. Nie zawiodłam się jeszcze na żadnej jej książce, a za „Panią Wyrocznię” wzięłam się krótko przed ogłoszeniem tegorocznej nagrody Nobla, licząc na to, że zaczaruję rzeczywistość i wpłynę telepatycznie na szacowne jury. Nie wyszło, nagroda poszła w afrykańskie ręce, Margaret Atwood 82-letnia pani została na lodzie, ja jestem niepocieszona, ale przeczytałam bardzo dobrą powieść.
„Pani Wyrocznia” to powieść o powieści i jej autorce. Z głębszym przesłaniem, jeśli ktoś będzie miał ochotę wgłębić się w treść i poanalizować, ale jeśli ktoś zechce potraktować ją lekko i wakacyjnie - to świetna literatura rozrywkowa.
Opowieść o fikcyjnej kanadyjskiej pisarce, potajemnej autorce poczytnych szmirowatych romansideł i jedynej oficjalnie napisanej przez nią powieści „Pani Wyrocznia”, która zyskała uznanie krytyków.
Powieść zaczyna się intrygująco. Joan Foster, wspomniana pisarka, pozoruje własną śmierć i ukrywa się we Włoszech próbując uciec od męża, Jeżozwierza Królewskiego, kłopotliwej przeszłości i nie satysfakcjonującego ją życia. Też kiedyś miałam taki pomysł, nie z tą śmiercią, ale by po prostu zacząć wszystko od nowa, sama, w jakimś egzotycznym miejscu. Ja w końcu nie wyjechałam, ale Joan uciekła, niestety przeszłość dopadła ją we wspomnieniach i to jest głównym tematem książki. Dzieje kobiety - kameleona, kobiety o wielu twarzach, kłamczuchy i komb...