Kobieta na krawędzi regału

Książki wypożyczone z biblioteki. Wieża Babel.
(wieża z książek i "Babel" Rebeki Kuang, efekt niezamierzony, dopiero na zdjęciu mi się skojarzyło)
Jak wyprostuję rękę w górę na całą długość, to czubkami palców dosięgam do tej najwyżej ;)

A na świąteczny długi weekend i tak  będę czytać tylko e-booki i audiobooki, bo wyjeżdżam.

Tak że tak...

#książkoholizm

Korzystając z okazji, że do końca marca zostało jeszcze parę dni, prezentuję wam już ostatni etap podsumowania czytelniczego roku 2023. Oczywiście tylko po to, żeby za tydzień można było zacząć podsumowywanie pierwszego kwartału 2024 ;)

Tym razem książki non-fiction, czyli reportaże, biografie, poradniki, czyli to wszystko inne, co nie jest beletrystyką.

Zasady te same, co poprzednio, w każdej kategorii po trzy najlepsze książki przeczytane przeze mnie w ubiegłym roku po raz pierwszy, niezależnie od daty wydania, które oceniłam na 8 lub więcej gwiazdek.

Zaczynamy :)

Reportaż współczesny

• "Pogo" Jakub Sieczko - 10/10, absolutne literackie mistrzostwo, przy czym nie jest to nawet reportaż sensu stricto tylko wspomnienia lekarza z pracy w warszawskim pogotowiu ratunkowym. Poruszające historie, wyśmienite pióro, lektura obowiązkowa dla każdego. Gdyby doktor Sieczko zamierzał zmienić zawód i utrzymywać się z pisania wróżę sukces. 
• "Gęsiego. Z miasta na wieś" Marcin Wójcik - szczera relacja autora z jego własnej przeprowadzki ze stolicy do siedliska w kurpiowskiej Puszczy Białej, przeplatana reportażowymi wstawkami z różnych innych aspektów życia prowincjonalnego. Brutalne i urocze.
• "Na marne" Marta Sapała - czy można napisać pasjonujący, inspirujący, wielowątkowy reportaż o temacie tak trywialnym jak marnowanie żywności? Trzy razy tak.

Reportaż historyczny

• "Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego" antologia pod redakcją Sylwii Chutnik i Moniki Sznajderman - książka mogłaby się też znaleźć w kategorii biografie, chociaż jest głównie o tym, jak trudno napisać życiorysy osób, które doznały wielokrotnego wymazania z kart historii: w Polsce jako Żydówki, w pamięci żydowskiej jako działaczki partii lewicowych, a przede wszystkim jako kobiety z bronią w ręku, przekraczające normy kulturowe, wychodzące z przypisanych im ról, a jednak stale spychane "na swoje miejsce", również w pamięci własnych kolegów. Odkrywcze i pouczające, duży szacun za ogrom pracy autorek biogramów.
• "Teraz'43. Losy" Marcin Dziedzic, Magdalena Kicińska - wyjątkowy album fotograficzny, w którym zestawiono zdjęcia współczesnej Warszawy z archiwaliami dokumentującymi życie getta, metodą nakładania obrazów na siebie, co daje efekt niesamowitej realności i nagle historia sprzed ponad 80 lat dzieje się tu i teraz...
• "Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym" Alicja Urbanik-Kopeć - a gdybyśmy tak wyłączyli te wszystkie fantazje rodem z hollywoodzkich filmów o tym jak wyglądały związki małżeńskie w XIX wieku i sprawdzili u źródła, w dokumentach z epoki? Nie musimy się nawet specjalnie wysilać, bo autorka wykonała już za nas tę całą, jakże tytaniczną, pracę, a nam pozostaje się napawać jej rezultatami. I śmieszno, i straszno.

Biograficzne/autobiograficzne

• "Sprawa śmierci i życia" Marilyn i Irvin Yalom - podtytuł tej książki, pamiętnik wybitnego psychoterapeuty i jego chorej na raka żony, mówi w zasadzie wszystko, co potrzebujecie wiedzieć. Już sam fakt, że państwo Yalomowie dzielą się z nami historią swojej trwającej 70 lat historii miłosnej (siedemdziesiąt!), jest przejmujący. Oboje są profesorami uniwersytetu Stanford, zawodowo zajmującymi się tajnikami ludzkiej duszy (on psychiatrią, ona literaturą), oraz autorami licznych wspaniałych książek, co sprawia, że ich przemyślenia o byciu razem i nieuchronnym rozstaniu przekuwają prozę codzienności w poezję życia.
• "Dzika droga. Jak odnalazłam siebie" Cheryl Strayed - dziennik pieszej podróży Pacific Crest Trail, górską trasą wzdłuż całych Stanów Zjednoczonych, od granicy z Meksykiem po Kanadę, którą autorka odbyła w 1995 roku. O tym, że czasem trzeba wyruszyć w drogę, żeby móc wrócić do siebie. Uwaga: film pod tym samym tytułem będący ekranizacją tej książki, z Reese Witherspoon w głównej roli, niestety nie jest udany. Szczerze odradzam oglądanie, żeby sobie nie popsuć wrażeń z lektury.
• "Cieszę się, że moja mama umarła" Jeanette McCurdy - jedno z największych zaskoczeń ubiegłego roku. Zupełnie nie znałam wcześniej tej aktorki (różnica pokoleniowa), ale chwytliwy tytuł i nachalna promocja wychodząca nawet z lodówki osiągnęły swoje, sięgnęłam w końcu po tę marną książczynę jakiejś młodocianej gwiazdeczki-celebrytki i o rety! jakie to jest dobre! Nic więcej nie napiszę, czytajcie! #precz_z_uprzedzeniami

Zawodowe — poradniki psychologiczne/terapeutyczne

• "Śpiące królewny. Tajemnicze przypadki ze świata neurologii" Suzanne O'Sullivan - autorka, brytyjska lekarka neurologii, przemierzyła świat, badając kwestię chorób psychosomatycznych uwarunkowanych kulturowo. Temat brzmi bardzo poważnie, bibliografia i dokumentacja naukowa robi wrażenie, a czyta się jak najlepszy thriller.
• "Przędza. W poszukiwaniu wewnętrznej wolności" Natala de Barbaro - kontynuacja bestsellerowej "Czułej przewodniczki", tym razem przeznaczona dla kobiet dojrzałych, w okolicach menopauzy. Książka typu, że albo od razu czujesz całym sercem, że to jest coś dla ciebie, albo masz wtf? i nie wiesz, o co chodzi. Ja się zakochałam.
• "Żal po stracie. Lekcje akceptacji" Ewa Woydyłło - wartościowy poradnik samopomocy dla tych, którzy doświadczają żalu, żałoby i utraty. Z małym zastrzeżeniem, że nie jest przeznaczony dla osób w depresji ani tych, które doświadczyły traumy, bo to już wymaga fachowej pomocy. Ale na zwykłe życiowe smuty i żale jak znalazł.

I tyle.

Jeśli ominęły was wcześniejsze wpisy, to zapraszam też tutaj :)

TOP 3 BELETRYSTYKA

TOP 3 ROZRYWKA

TOP 3+ DLA DZIECI

Niniejszym rok 2023 uważam za oficjalnie zakończony ;)

Moja pierwsza książka wybrana z Klubu Recenzenta!

Już się nie mogę doczekać 😍

W dniu Święta Kobiet wszystkim nam życzę,

byśmy dostawały, co się nam należy:

KWIATY!

KAWĘ!

KSIĄŻKI!!!

😍

oraz wolność, równość, siostrzeństwo, prawa człowieka,

no wiecie, to samo co wszystkim innym ludziom,

co się rozumie samo przez się, bo

#kobiety_to_ludzie

Tak jak w poprzednich wpisach miało być "TOP 3", ale trudno mi było wybrać tylko po trzy, nawet w podziale na kategorie wiekowe, bo każda z tych wspaniałych książeczek zasługuje na choćby parę słów należnych jej pochwał i jak najszerszą promocję :)
Dlatego zdecydowałam się w tym zestawieniu zarekomendować wam po prostu wszystkie te, spośród przeczytanych przeze mnie w 2023 po raz pierwszy, które oceniłam na co najmniej 8 gwiazdek (w skali 1-10).

Na początek też mały disclaimer - ze względów zawodowych zwracam uwagę na to, czy książeczkę da się wykorzystać do celów terapeutycznych, do pracy z dzieckiem, żeby lepiej radziło sobie z różnymi trudnościami rozwojowymi, a z upodobań osobistych - na walory artystyczne lub nowatorstwo ilustracji. Dlatego taka tematyka będzie na tej liście dominować. Co oczywiście nie znaczy, że nie są przy tym bardzo przyjemne, zabawne i wspaniałe literacko. W książeczkach dla dzieci można mieć wszystko! :)

To zaczynamy :)

Mój absolutny faworyt i numer 1 zeszłego roku to:

(werble!!!)

• "Śnieżny miś" Tony Mitton, o misiu, który idzie przez śnieg szukając miejsca dla siebie. Można czytać od kołyski aż po grób, bo każdy z nas czasem czuje się samotny i potrzebuje się poczuć lepiej. Wspaniałe ilustracje dopełniają tekst, ale i na podstawie obrazków dziecko może samo opowiedzieć sobie tę historię, więc jeśli chcecie namówić do samodzielnego czytania już 2-latka, to może być dobry start.

Poniżej moje propozycje, wiek oczywiście szacunkowy, sami najlepiej znacie potrzeby swojego malucha.

Wiek 3+

• "Gdzie jest moja córka?" Iwona Chmielewska, pomysł na ilustracje wyszywane ze szmatek - bomba! a oswajanie z niepełnosprawnością można zacząć od najmłodszych lat. 
• "Leśne głupki" Małgorzata Strzałkowska, a tu inny pomysł na ilustracje ze skrawków tkanin, też interesujące. Do tego przezabawnie rymowane przygody "leśnych głupków", które okazują się wcale nie takie głupie, jak myślicie... Wyposaża dziecko w świadomość, że nie można kogoś negatywnie oceniać, gdy nie znamy pełnego obrazu sytuacji, bo można się mocno pomylić. 
• "Gryzmoł" Dorota Gellner, czy utalentowany artystycznie chłopiec o przezwisku Gryzmoł dostałby diagnozę ADHD? Od ręki! Czy to jest jakiś problem? Dla niego - żaden! ;) Plus 10 do samoakceptacji.
• "Pan Miś chrapie" Karma Wilson, miś śpi, a jego przyjaciele martwią się, że wcale nie chce się obudzić. Urocze ilustracje i rewelacyjnie przetłumaczony rymowany tekst. Dobre na dobranoc.
• "Wieloryb, który chciał więcej" Rachel Bright, czy wciąż nowe przedmioty dają szczęście i dlaczego nie, czyli pierwszy poradnik antykonsumpcjonizmu dla twojego przedszkolaka.
• "Jak schować Lwa przed Babcią?" Helen Stephens, czyli dlaczego babcie i wnuczki powinny trzymać się razem.
• "Sam i Julia w muzeum" Karina Schaapman, jeśli jeszcze nie znacie przygód dwóch włóczkowych myszek z serii "Mysi domek", to możecie zacząć nawet od szóstego tomu, wszystkie równie świetne.
• "Jak być prawdziwym mężczyzną" Scott Stuart, chcecie synka wychować na zdrową emocjonalnie ludzką jednostkę? To przeczytajcie mu to koniecznie.

Wiek 6+

• "Biblioteka Astrid" Martin Widmark, genialne ilustracje Emilii Dziubak - mała Astrid próbuje znaleźć książkę, która zaciekawiłaby jej wybrednego kota. Czy jej się uda?
• "O dziewczynce, która chciała ocalić książki" Klaus Hagerup, co się staje z książkami w bibliotece, których już nikt nie chce czytać? Thriller dla przedszkolaków.
• "Sklep z babciami" Dominika Gałka, nie masz babci? To sobie kup! W promocji, od razu trzy w cenie jednej ;) Zdrowa reakcja na poczucie osamotnienia. W wypadku książeczek dla dzieci wiek bohatera zazwyczaj odpowiada domyślnemu wiekowi czytelnika. Tutaj chłopiec ma 10 lat, ale ze względu na tematykę i ilustracje książeczkę bym rekomendowała nawet młodszym dzieciom.

Wiek 10+

• "Spacerujący z książkami" Carsten Henn, ponadczasowa opowieść o tym, że miłość do książek łączy pokolenia.
• "O, choroba" Boguś Janiszewski, komiks wspierający dziecko w radzeniu sobie z chorobą nowotworową, własną lub bliskich.
• "Szalik. O Wisławie Szymborskiej dla dzieci" Michał Rusinek, tytuł mówi sam za siebie ;)
• "Pamiętnik Blumki" Iwona Chmielewska, adaptowana dla młodszego czytelnika historia Janusza Korczaka i dzieci z sierocińca przy ulicy Krochmalnej. Bardzo interesujące kolażowe ilustracje wykorzystujące materiały nawiązujące do lat 30/40-tych.

Młodzieżowe/YA

• "Niedźwiedź i słowik" Katherine Arden, pierwszy tom Trylogii Zimowej Nocy (plus oczywiście wszystkie kolejne), porywające fantasy oparte na staroruskich baśniach i tradycjach ludowych. W zasadzie origin story Śnieżynki, towarzyszki Dziadka Mroza (rosyjskiego odpowiednika świętego Mikołaja).
• "Kosiarze" Neal Shusterman, pierwszy tom trylogii Żniwa Śmierci, fantastyka/sf podążająca myślą za konceptem, że w dalekiej przyszłości ludzkości udało się wyeliminować wojny, choroby i kalectwo, ciała jesteśmy w stanie naprawiać z dowolnych uszkodzeń (ewentualnie zabierze to tylko nieco więcej czasu), więc wszyscy żyjemy długo i szczęśliwie, praktycznie nieśmiertelni. I wtedy co?
• "Heartstopper" Alice Oseman, seria komiksów i film na Netflixie na ich podstawie. Historia pierwszej miłości dwóch nastoletnich chłopców, urocze i przesłodkie, chociaż nie stroni od poruszania też trudniejszych wątków, typu szkolne nękanie, zaburzenia odżywiania czy oczywiste w tym wieku konflikty z rodzicami.

I coś specjalnego, gdy szukacie prezentu na Dzień Matki

• "Mama" Helene Delforge, proza poetycka o tym, czym jest macierzyństwo i kim jest mama, plus przepiękne całostronicowe ilustracje Quentina Grebana pokazujące portrety mam z różnych stron swiata. 
• "Życie" Lisa Aisato, ilustrowane przez autorkę refleksje na temat różnych etapów naszego ludzkiego życia od dzieciństwa aż po kres, czasem zabawne, a czasem wzruszające. Każda strona nadaje się do tego, żeby ją oprawić w ramkę i powiesić jako obraz.

A jak dzieci wreszcie poszły spać i szukacie czegoś do poczytania dla siebie, to polecanki znajdziecie w poprzednich postach:

TOP 3 BELETRYSTYKA

TOP 3 ROZRYWKA 

W następnym odcinku będzie coś z książek non-fiction, reportaże, popularnonaukowe, takie tam :)

Znacie może jakieś? :)

Bo ja się nigdy nie spotkałam, ale może...

W sumie 29 lutego to takie dziwne święto. Wydarza się raz na cztery lata, a nikt go nie świętuje ;)

Ja z tej okazji zrobię sobie kolejną powtórkę filmu "Oświadczyny po irlandzku".

Niby bez związku, ale to tylko dlatego, że tłumacz się tradycyjnie nie popisał dokładnością przekładu.

W oryginale film nosi tytuł "Leap year", czyli "Rok przestępny", i fabuła właśnie do niego nawiązuje.

Podobno święta Brygida skarżyła się kiedyś świętemu Patrykowi, że dziewczęta oczy wypłakują, bo chłopaki nie chcą się żenić, i jak to święci,  skupieni na czynieniu dobra i rozwiązywaniu problemów, postanowili coś na to zaradzić. Dlatego zgodnie z wielowiekową irlandzką tradycją raz na 4 lata, w dniu 29 lutego, dziewczyna może się sama oświadczyć ukochanemu i takie oświadczyny muszą zostać przyjęte.

Amerykanka irlandzkiego pochodzenia Anna Brady (w tej roli cudowna i niepowtarzalna Amy Adams) postanawia wykorzystać fakt, że akurat w dniu 29 lutego jej partner będzie na konferencji służbowej w Dublinie i chce zaskoczyć go swoim przyjazdem i oświadczynami. Są parą od wielu lat, razem mieszkają, świetnie się rozumieją, snują wspólne plany na przyszłość, tylko coś ślub się nie wydarza, więc zdeterminowana i ambitna Anna postanawia wziąć wreszcie sprawy w swoje ręce.

I tutaj zaczynają się schody, bo powiedzieć, że los nie sprzyja jej zamiarom, to nic nie powiedzieć. Sztormy, burze, odwołane samoloty, a to dopiero początek jej przygód. Gdy wreszcie dociera do wybrzeży Irlandii od Dublina dzieli ją kilkaset kilometrów, które musi przebyć w towarzystwie gburowatego i antypatycznego właściciela wiejskiego pubu, Declana (Matthew Goode), bo tylko on w tej okolicy miał samochód do wynajęcia.

Jeśli oglądaliście kiedykolwiek jakąś komedię romantyczną, to już wiecie jak to się  skończy, ale docieramy do tego finału wartko i z wdziękiem, przez przepiękne krajobrazy szmaragdowej wyspy i przezabawne interakcje pary bohaterów. Nie jestem wielką fanką komedii romantycznych, ale jeśli już jakieś zdarza mi się ponownie oglądać, to ta, chociaż mniej znana i niezbyt popularna, ma mocne miejsce na mojej liście TOP 10. 

Zapowiada się udany wieczór :) 

I jeszcze mam ciasto cytrynowe, nasączone dużą ilością likieru...  :)))

Sláinte! 🍀

Kontynuując polecanki, oto lista 10 książek spośród 288 tytułów przeczytanych przeze mnie w 2023, które szczególnie polecam w kategoriach rozrywkowych, czyli czytania dla odprężenia, relaksu i chwili przyjemności. W tych pozycjach walory literackie czy nowatorskie podejście nie są takie istotne, jeśli książka wciąga i nie można się oderwać od lektury. Oczywiście nie przeszkadza, gdy jest do tego zgrabnie i ciekawie napisana, ale pewna schematyczność gatunkowa jest do zaakceptowania, jeśli całość po prostu "się czyta".

Natomiast fanów smakowania wyrafinowanych zdań i badania zawartości literatury w literaturze zapraszam do wcześniejszego wpisu z tej serii TOP 3 BELETRYSTYKA :)

Z kategorii rozrywkowych również przeczytałam wiele dobrych i bardzo dobrych książek (oceny powyżej 7), a oto moje top listy, po trzy największe odkrycia i pozytywne zaskoczenia (o negatywach i rozczarowaniach tradycyjnie nie ma co wspominać).
Do wyboru różności, więc mam nadzieję, że każdy znajdzie coś dla siebie :)

Powieści obyczajowe

(z góry ostrzegam, że gustuję w mroczniejszych klimatach, więc nie spodziewajcie się tu romantycznej słodyczy i szczęśliwego zakończenia)

• • "Odmawiam myślenia" Lotty Elstad - reklamowane jako "powieść o aborcji", ale w fabule to tylko drobny epizod w ciekawie opowiedzianej historii norweskiej 30latki bez życiowych perspektyw;
  • "Moja mroczna Vanesso" Kate Elizabeth Russel - gdyby "Lolitę" Nabokova napisać z punktu widzenia dziewczynki, przejmujące i bardzo wiarygodne psychologicznie;
  • "Pachinko" Min Jin Lee - saga kilku pokoleń kobiet z koreańskiej rodziny, od czasów japońskiej okupacji aż do współczesności. Mocna rzecz. Chętnie obejrzałabym serial na podstawie tej historii.

Kryminały

• • "Kraina złotych kłamstw" Anna Górna - tak wciągająca, że aż trudno uwierzyć, że był to debiut autorki, polskiej prawniczki pracującej w Szwajcarii. Bardzo duży plus za to, że pisarka zna się na tym, o czym pisze, więc zarówno intryga kryminalno-prawna, jak i sceneria Zurychu, gdzie toczą się wydarzenia, wypadają bardzo realistycznie, dodając wiarygodności;
  • "Leona. Kości zostały rzucone" Jenny Rogneby - szwedzki kryminał inny niż inne. Trudno napisać coś więcej bez spojlerów, ale Leona Lindberg, śledcza z Sekcji do Zwalczania Ciężkich Przestępstw sztokholmskiej policji, to bohaterka, której nie da się zapomnieć;
  • "Wielki wąż" Pierre Lemaitre - znany francuski pisarz w 2021 wyciągnął z otchłani szuflady kawałek napisany jeszcze w latach 80-tych i na fali własnej popularności puścił go do druku. Mógł to być totalnie przykurzony staroć? Mógł. Ale na szczęście nie jest. Za to dostaliśmy jedną z najbardziej oryginalnych powieści kryminalnych jakie czytałam. Zaskoczenie gwarantowane.

Z pozostałych gatunków czytanych dla relaksu miałam na tyle niewielką próbkę, że rekomendacji nie wystarczyłoby na TOP 3, ale wyróżnić mogę jeszcze:

• • humorystyczne fantasy - świetnie się bawiłam z całym stadem czarownic z rodziny Koźlaczek Anety Jadowskiej;
  • romans historyczny - poza regularnymi powtórkami Jane Austen zazwyczaj takich nie czytuję, ale tak się wkręciłam w serial, że musiałam wiedzieć co dalej i z rozpędu pochłonęłam ośmiotomową sagę "Bridgertonowie" Julii Quinn (można czytać nie po kolei, mnie najbardziej przypadły do gustu tomy 3 i 5);
  • książka na dobry nastrój - "Miłość. Ścieżki do wolności" Agnieszka Maciąg - pięknie to już ujęła jedna z Kanapowiczek w swojej recenzji, więc zamiast się powtarzać po prostu ją zacytuję: "mądry przekaz kobiety, która przebrnęła przez swoją zachwaszczoną ścieżkę i teraz to doświadczenie przekazuje innej kobiecie". Plus 10 do ciepełka na serduszku;
  • książka "na wzruszka" - "Fotograf utraconych wspomnień" Sanaka Hiiragi - w niezwykłym studio fotograficznym, już po śmierci a tuż przed odejściem w zaświaty, bohaterowie przeglądają kadry ze swojego życia, a do jednego ze wspomnień mogą wrócić, by zrobić ostatnie zdjęcie. Jak potrzebujecie sobie popłakać nad książką, to warto nad tą.

To tyle. Mam nadzieję, że udało mi się was zachęcić do przeczytania którejś z wymienionych pozycji.

I oczywiście jestem ciekawa waszych wrażeń :)

Mogę jeszcze polecić książki, spośród tych przeczytanych w 2023, z działów literatura faktu, powieści graficzne i książki dla dzieci. Które najpierw? :)

Temat pozamiatany w 40 sekund... 🤣🤣🤣

A ty co wybierasz? 🙃

Rok 2023 był pierwszym pełnym rokiem, od 1 stycznia do 31 grudnia, kiedy rzetelnie zapisywałam każdą przeczytaną książkę i dzięki temu mogę teraz wracać do tej listy, sporządzać statystyki i wyciągać wnioski. Bardzo pouczające dla mnie, a może ktoś też skorzysta z rekomendacji :)

Na początek wnioski ogólne - w ramach wyzwania na czytanie zaplanowałam przeczytanie 100 książek w roku, wtedy wydawało mi się, że to dużo, he he.

Skończyłam na 288 przeczytanych, przy nieustającym poczuciu, że czytam mniej niż bym chciała ;)

Przy okazji okazało się, że ponieważ czytam bardzo różnej grubości książki, to bardziej miarodajna jest jednak statystyka przeczytanych stron i tutaj wyszło nieco ponad 73 tysiące, co daje średnio 6 tysięcy stron miesięcznie. Zabawnie wygląda, że w moim wykresie statystyk widać, które miesiące mają 31, a które tylko 30 dni; że w maju i listopadzie jest więcej dni wolnych (więcej stron przeczytanych) i że nie czytam w czasie wyjazdów wakacyjnych i grudniowych przygotowań do świąt. Znaczy w moim wypadku "nie czytam" oznacza, że w tych miesiącach przeczytałam tylko 3-4 tysiące stron, zamiast standardowych 6-7 tysięcy, bo miałam wtedy inne przyjemne atrakcje.

Do tego, żeby podwyższyć jakość lektur, podjęłam wyzwanie własne - Noblistki 2023 - założyłam, że w każdym miesiącu chciałabym przeczytać co najmniej jedną książkę laureatki nagrody Nobla z literatury. Rzutem na taśmę udało się 11/12, bo ostatnią książkę, bajkę autorstwa Toni Morrison, przeczytałam przy suszeniu włosów przed Sylwestrem. No ale ważne, że wyzwanie niemal zaliczone :) 

Przeczytałam wiele dobrych i bardzo dobrych książek (oceny 8-9-10), a oto moje tegoroczne top listy, po trzy największe odkrycia i pozytywne zaskoczenia (o negatywach i rozczarowaniach nie ma co wspominać). Spory rozrzut gatunkowy, więc mam nadzieję, że każdy znajdzie dla siebie coś inspirującego :)

Nie wszystkie to nowości, ale każda z rekomendowanych książek została przeze mnie przeczytana w 2023 roku po raz pierwszy.

Na początek beletrystyka, wybrana ze względu za wybitne wartości literackie i ogólnoludzkie. Wydzieliłam kategorię laureatek Nagrody Nobla z literatury, żeby mistrzyń olimpijskich nie porównywać ze zwykłymi zjadaczami chleba ;)

Trzy najlepsze książki, w kolejności dowolnej:

Noblistki
Swietlana Aleksijewicz "Cynkowi chłopcy"  - reportaż o wojnie Związku Radzieckiego z Afganistanem z perspektywy rosyjskich żołnierzy frontowych, który pozwala lepiej zrozumieć absurd tego, co się teraz dzieje w Ukrainie, literacki majstersztyk;
Olga Tokarczuk "Lalka i perła" - dokonane przez autorkę, z wykształcenia psycholożkę, przyłożenie narzędzi psychoanalitycznych do bohaterów "Lalki" Prusa, niezwykle świeża i wnikliwa interpretacja;
Annie Ernaux "Bliscy" - oddanie głosu ludziom z nizin społecznych, własnym rodzicom i siostrze, dzieciństwo opisane z brutalną czułością;

Wyróżnienie specjalne - listy Wisławy Szymborskiej i Kornela Filipowicza "Najlepiej w życiu ma twój kot" - portret przepięknej dojrzałej miłości w migawkach z życia codziennego pełnych młodzieńczego wdzięku, coś w stylu "popsuło się światło u  ciebie w łazience, ale go nie naprawię dopóki cię nie ma, bo chcę zobaczyć  jak się ucieszysz, że naprawiłem" #relationship_goals

Beletrystyka obca
Lucia Berlin "Instrukcja dla pań sprzątających"- Norwid współczesnej literatury amerykańskiej, wybór najlepszych opowiadań mało znanej pisarki, której dzieła wydane pośmiertnie wspinają się na szczyty list bestsellerów. Moim skromnym zdaniem murowana kandydatka na przyszłego klasyka, za to że potrafiła tworzyć przejmujące historie z materii tak banalnej jak wizyta w pralni samoobsługowej;
Petra Dvorakova "Wrony"- co się dzieje z dzieckiem, gdy w domu nikt nie patrzy na nie z życzliwością - straszna historia, wybitna literatura;
Colson Whitehead "Kolej podziemna"- obsypana zasłużonymi nagrodami, z Pulitzerem na czele, powieść historyczna o tajnym szlaku ucieczek niewolników ze stanów Południa na północ.

Beletrystyka polska
Paweł Radziszewski "Niepowinność" - postapo fantastyka będąca jednocześnie niezwykle trafną  (i świetnie napisaną!) metaforą polskiej transformacji po 1989 roku;
Emilia Dłużewska "Jak płakać w miejscach publicznych" - must read jeśli kiedykolwiek zastanawialiście się czy o depresji i zaburzeniach nastroju można napisać przepełniony czarnym humorem stand-up na 200 stron i ta myśl spędza wam sen z powiek. Uwaga: niewskazane dla osób, które nie odróżniają fikcji literackiej od pamiętnika czy poradnika, a autorkę utworu z automatu utożsamiają z jego bohaterką;
Kornel Filipowicz "Moja kochana, dumna prowincja"- kto by pomyślał, że ten koleś od naprawiania światła w łazience (patrz w -> Noblistki) pisał też genialne opowiadania? Od tego tomiku poluję na wszystko co wyszło spod jego ręki.

Ciekawią mnie wasze wrażenia - czytaliście? nie czytaliście? zachęciłam was do przeczytania? :)

[wpis zainspirowany postem na forum, żeby mi się nie zapodziało 😄]

Z małym poślizgiem, bo dopiero od niedawna jestem "na kanapie", ale postanowiłam i tak dołączyć do wyzwania przeczytania 20 dziwnych książek 2024, bo bardzo spodobała mi się ta koncepcja :) A jeszcze bardziej zabawa w wyszukiwanie na półkach pasujących książek ;)

Żebym nie była za bardzo do tyłu to pozwoliłam sobie zaliczyć książki przeczytane już w tym roku, jeśli pasowały do kryteriów wyzwania. Zaznaczyłam je pogrubieniem i podlinkowałam opinię tam gdzie zdążyłam ją już napisać. Co oczywiście nie oznacza, że nie będę czytała kolejnych takich, w końcu nikt nie powiedział, że ma być tylko po jednej, prawda? ;)

1. Książka, której fabuła łączy się ze światem sztuki (poprzez miejsce, postać bohatera lub dzieło sztuki).
[Rozpoczęte] "Histeria sztuki" Kisza (którą dostałam na Walentynki, yay! :) )

[Rozpoczęte] "Codzienne rytuały. Jak pracują wielkie umysły" Mason Currey

[Przeczytane, 13.03.2024] "Osiecka. Tego o mnie nie wiecie" Beata Biały (audiobook)

[Przeczytane, 1.04.2024] "Linnea w ogrodzie Moneta" Christina Bjork

2. Biografia/wspomnienia osoby, która miała wpływ na losy świata (polityk, wynalazca, uczony, filozof, teolog, wojskowy, kobieta).
[Przeczytane] "Bona. Zmierzch Jagiellonów" Niedźwiecka, również historia Polski (punkt 13) (audiobook)
"Czarny motyl" Liszewska, Kornacki 

[Przeczytane, 1.04.2024] "Maria Skłodowska-Curie. Pierwiastki promieniotwórcze" Jordi Bayarri

3. Książka, której tytuł zawiera nazwę geograficzną.
[Przeczytane] "Wymyślone miasto Lwów" Szczerek
[Przeczytane, 16.02.2024] "Paryż" Fałat

[Przeczytane, 1.03.2024] "Paryż - znam to miasto" Drews
[Rozpoczęte] "Blondynka nad Gangesem" Pawlikowska (audiobook)
[Rozpoczęte] "Fjaka. Sezon na Chorwację" Wojtaszek (e-book, AppleBooks)
"Zanzibar. Wyspa skarbów" Kaftan

4. Książka, której akcja dzieje się w średniowieczu (V - XV w.)
[Przeczytane] "Wiedźmy Kijowa. Miecz i krzyż" Łada Łuzina (uwaga, recenzja ze spojlerem!)- co prawda tylko jeden z wątków tej powieści dzieje się w średniowieczu, ale na razie uznajmy, że się liczy ;)
"Joanna D'Arc" Chen, również biografia osoby historycznej

5. Książka autora, którego nazwisko zaczyna się na pierwszą literę mojego imienia.

[Przeczytane] "Esencjalista" McKeown - to akurat łatwe, dużo autorów na M :) (e-book, AppleBooks)

6. Książka z gatunku "true crime'.
[Przeczytane] "Historia na smierć i życie" Tochman  - przeczytane na lutowe wyzwanie w Lubimy Czytać, ale że zazwyczaj nie czytuję takich drastycznych książek, więc pewnie w tej kategorii się już nic więcej nie pojawi...

7. Książka z oceną 10/10 z  półki 'Przeczytane' wybranego Kanapowicza.
"Egipcjanin Sinuhe" Waltari od @Antytoksyna (audiobook)
"Wrota" Natsume od @Possi (e-book, Legimi)

8. Książka, która ma w tytule owoc.
"Koniec świata i poziomki" Onichimowska (e-book, Legimi)

[Przeczytane, 2.03.2024] "Przesłodzona ohyda z leśnych owoców"  Paulina Bilińska  (e-book, Legimi)

[Rozpoczęte] "Zakazany owoc" Jojo Moyes

9. Książka poetycka - poemat, zbiór wierszy, proza poetycka.

Tutaj mam ten problem, że za dużo pomysłów i nie wiem co wybrać... będzie się więc pojawiało w miarę czytania :)

[Przeczytane, 18.03.2024] "Powieść o pogromie. Poemat" Chaim Nachman Bialik

10. Książka o sporcie, lub której autorem jest sportowiec.

A tutaj taki, że planowo nie czytam książek o sporcie, więc będzie ciężko :/
Na razie wstępnie wytypuję "Demon Copperhead" Kingsolver, gdzie fakt, że tytułowy bohater jest graczem w futbol amerykański jest ważnym wątkiem fabuły, bo chyba bliżej niż to do sportu się nie zbliżę ;)

14.02.2024

A jednak himalaizm to też sport! :)

"Wanda Rutkiewicz. Jeszcze tylko jeden szczyt" Sieradzińska

[Przeczytane, 31.03.2024] "Dlaczego joga?" Natalia Knopek

11. Książka laureata nagrody Angelusa.
Bardzo inspirujące wyzwanie, po które sama z siebie bym nie sięgnęła, na razie wybrałam to:
"Fizyka smutku" Gospodinow  (e-book, Legimi)
"Internat" Żadan - tu również podpada pod moje osobiste wyzwanie czytania pisarzy ukraińskich  (e-book, Legimi)
[Rozpoczęte] "Czasy secondhand" Aleksijewicz (e-book, AppleBooks)
"Ostatni świadkowie" Aleksijewicz (e-book, AppleBooks)

12. Książka, w której tytule lub treści pojawia się smok.
A tutaj wynik szybkiego przelotu nad półkami...

Spisuję wszystkie, jakby ktoś potrzebował inspiracji :)
"Smoki na zamku Ukruszon" Pratchett, dla dzieci
"Sceny z życia smoków" Krupska, dla dzieci
"Smok w herbie" Auderska, o królowej Bonie, również historia Polski i biografia postaci historycznej
[Przeczytane, 16.02.2024] "Smokologia", dla dzieci, również słowo czterosylabowe (punkt 16)  (papier, biblioteka)
"Republika Smoka" Kuang, drugi tom trylogii Wojen Makowych, fantastyka (e-book, Legimi)
"Kiedy kobiety były smokami" Barnhill, fantastyka  (e-book, Legimi)
"Pasterze smoków. Rodzice kontra świat" Lewestam, psychologia  (e-book, Legimi)
"Czy jest tu jakiś smok?" Nielsen, dla dzieci  (e-book, Legimi)
"Bajki nie tylko o smoku" Iredyński, dla dzieci  (e-book, Legimi)
"Metazoa. Od szklanych gąbek i morskich smoków do ukrytej krainy umysłu" Godfrey-Smith, popularnonaukowa   (e-book, Legimi)
"O królewnach, pastuszkach i smokach. Prastare polskie baśnie, klechdy i opowieści" Sarwa, dla dzieci  (e-book, Legimi)
"Smoki wyobraźni" Wakuła, beletrystyka  (e-book, Legimi)

"Panowanie smoka. Ilustrowana historia dynastii Targaryenów" George R.R. Martin i inni, fantastyka (biblioteka F15)

"Rycerze i smoki" Bjork, dla dzieci  (biblioteka F15)

[Przeczytane, 26.02.2024] "Wombat Maksymilian i Królestwo Grzmiącego Smoka" Marcin Kozioł, dla młodzieży  (biblioteka F15)

"W tej bajce nie ma smoka" Carter, dla dzieci (biblioteka F9)

"Córki smoka" Andrews, powieść historyczna (biblioteka F6)

"Oddech smoka" Lundholm, kryminał szwedzki (biblioteka F9)

"Dziewięć smoków" Connelly, kryminał amerykański (biblioteka F6)

cała seria "Jak wytresować smoka" Cowell, 5 z 6 tomów ma smoka w tytule (biblioteka F6)

"Smok wawelski nad Tamizą" Norman Davies, publicystyka historyczna (biblioteka F9)

"Ten, kto zabije smoka" Persson, kryminał szwedzki (biblioteka F6)

"Złość i smok Lubomił" Kołyszko, Tomaszewska, psychologiczna dla dzieci (biblioteka F6)

"Smok Jego Królewskiej Mości" Novik, fantastyka historyczna (biblioteka F6)

"Czerwony smok" Harris, kryminał, pierwszy tom cyklu o Hannibalu Lecterze  (biblioteka F9)

13. Książka o historii Polski lub z historią naszego kraju w tle. 
[Przeczytane] "Chłopki" Kuciel-Frydryszak   (e-book, Legimi)
"Toń" Szatrawska  (e-book, Legimi)

14. Książka jednego z patronów literackich roku 2024 (Melchior Wańkowicz, Teodor Tomasz Jeż, Kazimierz Wierzyński, Marek Hłasko).
"Pamiętnik poety"  Wierzyński   (e-book, Legimi)
"Ziele na kraterze" Wańkowicz   (e-book, Legimi)
"Drugie zabicie psa" Hłasko  (e-book, Legimi)

[Przeczytane, 22.03.2024] "Baza sokołowska. Pierwszy krok w chmurach" Hłasko

15. Książka autora z Australii lub Oceanii.
Shaun Tan, pierwsze skojarzenie z tym kierunkiem świata, przeczytam wszystko co mi wpadnie w ręce :)
"Posłaniec" Zusak (wielkie zdziwienie, że to australijski autor)   (e-book, Legimi)
"Wielkie kłamstewka" Moriarty   (e-book, Legimi)
i coś Patricka White'a, bo wstyd, że nic nie przeczytane

16. Książka z jednowyrazowym tytułem długim na minimalnie 4 sylaby.
"Septologia" Jon Fosse
"Dobrissimo!" Kurzak, Rogalska

[Przeczytane, 13.03.2024] "Przecinaczka" Kika Hatzopoulou

17. Książka, która w tytule ma “jeśli" lub "gdyby".
[Przeczytane, 30.03.2024] "What if? A co gdyby? Naukowe odpowiedzi na absurdalne i hipotetyczne pytania" Munroe   (e-book, Legimi)
"Jeśli Chcesz Pisać. Książka o Sztuce, Niezależności i Duchu" Ueland   (e-book, Legimi)
"Jeśli Boga nie ma. O Bogu, diable, grzechu i innych zmartwieniach tak zwanej filozofii religii" Kołakowski

18. Książka, która na raz spełnia dwa tematy zeszłorocznego wyzwania.
[Przeczytane] "Baśń o wężowym sercu, czyli wtóre słowo o Jakóbie Szeli" Rak (laureat Nike, znaki śńężó w tytule)

[Przeczytane] "Czynnik królika" Antti Tuomainen (śmieszna książka z królikiem w tytule)

19. Książka wydana po raz pierwszy w 2024 (nowa książka).

[Przeczytane, 21.03.2024] "Wracam do domu" Karin Smirnoff 

[Przeczytane, 8.03.2024] "Witaj, Piękna" Ann Napolitano

20. Książka z okolicy, w której spędzaliście ostatni urlop.

[Rozpoczęte] Mało oryginalnie będzie - "Sopoty" Słomczyński

Stan na dzień 13.02.2024:

powiedzmy 7,5/20 i czytam dalej :)

Edit 16.02.2024: 9,5/20

Edit 19.02.2024: Zaktualizowana lista książek ze smokami w roli głównej

Edit 4.03.2024: Statusy przeczytanych

Edit 4.04.2024: Statusy przeczytanych 16/20

[wpis zainspirowany postem na forum, żeby mi się nie zapodziało 😄]

Najnowsze bestsellery z anglojęzycznych list przebojów same się pchają drzwiami i oknami, dlatego żeby zrównoważyć ten imperializm kulturowy planuję w 2024 przeczytać co najmniej po jednej na miesiąc, chociaż może być oczywiście więcej, z każdej grupy książek spełniających następujące kryteria:

1. oryginalnie napisanych w języku francuskim, niezależnie od kraju pochodzenia autora, lub przybliżających kulturę francuską;

2. napisanych przez pisarza skandynawskiego bądź dotyczące Skandynawii;

3. napisanych przez pisarza ukraińskiego bądź dotyczące Ukrainy;

4. napisanych przez kobietę-laureatkę nagrody Nobla lub biografię takiej kobiety - tu rozszerzyłam trochę kategorię, bo w zeszłym roku czytałam tylko kobiety-Noblistki z literatury, ale w tym roku mam w planach również biografię Marii Skłodowskiej-Curie i chciałam ją tu sprytnie dodać :)
5. będących autobiografią pisarza/pisarki albo książką poradnikową o tym jak pisać;

6. będących książką sławną, znaną i polecaną jako arcydzieło, którą już dawno chciałam przeczytać, ale jakoś tak nigdy się nie składało, tak zwany Bucket List Challenge. Tu by się może ewentualnie nieco pokrywało z nakanapowym wyzwaniem "12 klasyków", ale nie każda książka z mojej listy jest klasykiem, przyjmując tę bardziej wymagającą, i moim skromnym zdaniem słuszniejszą, definicję klasyki jako utworu, który miał szansę wykazać się swoją ponadczasową długowiecznością, więc powstał co najmniej 80 lat temu (traktując rok 1945 jako cezurę, zwłaszcza w literaturze europejskiej);

7. będących odpowiedzią na comiesięczne wyzwanie Lubimy Czytać, wraz ze zgłoszeniem do konkursu.

Plus ostatnie wyzwanie, które mniej jest wyzwaniem a bardziej pobożnym życzeniem, bo nigdy się nie realizuje, ale pomarzyć można - żebym do każdej przeczytanej książki napisała opinię, nawet jeśli miałoby to być tylko jedno zdanie.

Ale ja prawie zawsze wolę przeczytać kolejną książkę niż pisać o tej, która już została przeczytana.
A może wy macie na to jakiś sposób? :)